Χερουβείμ ή μπουλντόγκ; Ένας άλλος Τσόρτσιλ σε δημοπρασία

«Πώς θα με ζωγραφίσεις; Ως χερουβείμ ή ως μπουλντόγκ;» Το ρώτημα του Ουίνστον Τσόρτσιλ προς τον ζωγράφο Γκράχαμ Σάδερλαντ πριν ξεκινήσει να ποζάρει για το πορτρέτο του θα μπορούσε να είναι ιδιαιτέρως αποθαρρυντικό για τον καλλιτέχνη, εκείνος όμως  ψύχραιμα του απάντησε: «Εξαρτάται απολύτως από την εικόνα που θα μου δείξετε, κύριε».

Και το θέμα είναι, όπως αποδείχθηκε από το αποτέλεσμα, ότι το μπουλντόγκ κυριάρχησε σ΄όλη την υπόλοιπη διαδικασία κατά την οποία ο Σάδερλαντ έκανε τα σχέδια, τις μελέτες  και ολοκλήρωσε το πορτρέτο. Κάτι που προφανώς και δεν άρεσε στον Τσόρτσιλ που είχε χαρακτηρίσει το πορτρέτο του «βρωμερό και κακόηθες».

Όλα αυτά συνέβαιναν το 1954, όταν το Βρετανικό Κοινοβούλιο είχε αναθέσει στον καλλιτέχνη ένα πορτρέτο του Τσόρτσιλ με την ευκαιρία των 80ών γενεθλίων του. Το έργο δεν έχει διασωθεί, καθώς καταστράφηκε από πυρκαγιά, μερικά χρόνια αργότερα – το γεγονός αποτυπώθηκε και στην τηλεοπτική σειρά The Crown- μία από τις μελέτες όμως, πρόκειται να βγει σε δημοπρασία τον Ιούνιο από τον οίκο Sotheby’s, στο πλαίσιο της φετινής επετείου των 150 χρόνων από την γέννηση του βρετανού πολιτικού.

Για το σκοπό αυτό ο οίκος δημοπρασιών παρουσιάζει το έργο στο σπίτι της οικογένειας Τσόρτσιλ, το Μπλένεμ Πάλας στο Όξφορντσαϊρ όπου γεννήθηκε ο Τσόρτσιλ το 1874.

Ένας δύσκολος άνθρωπος

«Ο Τσόρτσιλ θα μπορούσε να είναι ένας δύσκολος καθοδηγητής για τους καλλιτέχνες», όπως λέει τώρα ο Μπριν Σέιλς, διευθυντής Μοντέρνας και Μεταπολεμικής Βρετανικής Τέχνης στον Sotheby’s, ο οποίος σημειώνει και άλλα πορτρέτα του πολιτικού, που είχαν γίνει από τους Γουίλιαμ Όρπεν, Γουόλτερ Σίκερτ και Όσβαλντ Μπέρλι. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι ο Τσόρτσιλ αγαπούσε την τέχνη, ήταν ο ίδιος ζωγράφος και μάλιστα καλός – παρ’ ότι άρχισε να ζωγραφίζει στα 40 του χρόνια – ήξερε επομένως τα «μυστικά» του επαγγέλματος. Κι αν σ’ αυτά προστεθεί ο χαρακτήρας του, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς την πίεση που ασκούσε στους καλλιτέχνες.

Γεγονός όμως είναι, ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση βρισκόταν και ο ίδιος υπό πίεση, καθώς είχε υποστεί πρόσφατα ένα εγκεφαλικό ενώ υπήρχαν και πολλές εσωτερικές διαμάχες στο κόμμα των Τόρις, με αυξανόμενο το αίτημα να παραιτηθεί.

Παρ’ όλο ωστόσο, που αυτό το τελευταίο πορτρέτο, που φιλοτέχνησε  ο Σάδερλαντ ήταν μια συναρπαστική απεικόνιση του άνδρα, που αντίκριζε τον θεατή κατάματα, η μελέτη, που προφέρεται προς πώληση τον αποδίδει σε μια πιο χαλαρή και οικεία στάση κάτω από το απογευματινό φως του ήλιου.

Ανεξίτηλη μνήμη

Δεν είναι γνωστό πόσες μελέτες υπάρχουν για το έργο, αλλά ο οίκος δημοπρασιών λέει, ότι είναι «ένα από τα καλύτερα σωζόμενα πορτρέτα του Τσόρτσιλ από τον Σάδερλαντ, που είχαν σχέση με την ανάθεση του Κοινοβουλίου», ενώ άλλα βρίσκονται τώρα στον Καναδά, συγκεκριμένα στην Πινακοθήκη Beaverbook.

Το έργο είχε δωριθεί από τον Σάδερλαντ στον Άλφρεντ Χεχτ, που ήταν ο κορυφαίος της εποχής στην κατασκευή κορνιζών και αυτός με τη σειρά του το έδωσε στον σημερινό ιδιοκτήτη. Μετά το Λονδίνο εξάλλου, το πορτρέτο θα ταξιδέψει στην Νέα Υόρκη, όπου θα παρουσιαστεί σε έκθεση από τις 3 ως τις  16 Μαΐου. Στην συνέχεια θα επιστρέψει στο Λονδίνο για να βγει προς πώληση στις 6 Ιουνίου,  με εκτίμηση 500.000 έως 800.000 λίρες.

Ποιος αγοράζει όμως σήμερα πορτρέτα –ή οτιδήποτε άλλο- του Τσόρτσιλ; Πολλοί, είναι η απάντηση του οίκου, καθώς το ενδιαφέρον για τον Τσόρτσιλ είναι τόσο ισχυρό όσο και διεθνές, όπως αποδεικνύεται ακόμη και για τις συλλογές αναμνηστικών που τον αφορούν. Ο «πατέρας της νίκης» του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου άφησε ανεξίτηλη τη μνήμη του στην Ιστορία αλλά και στην συλλογική συνείδηση.

Διαβάστε επίσης:

Βασίλης Νικολάου: Το σώμα της γλυπτικής σε έκθεση

Η άλλη όψη της μόδας – Ήχοι και μυρωδιές σε μια ζωντανή έκθεση

Στη Βουλή τα χρυσά βασιλικά εμβλήματα του Όθωνα – Το μακρύ ταξίδι στον χρόνο