Μπερνάρ Αρνό: Ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου – Ανάμεσα στην πολυτέλεια και την τέχνη

Μόλις έγινε ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, αφήνοντας πίσω του τον Έλον Μασκ κι όλους τους άλλους. Ανέβηκε στην υψηλότερη κορυφή του πλανήτη δημιουργώντας μία αυτοκρατορία της πολυτέλειας, της οποίας η αξία φθάνει, σύμφωνα με τον Forbes στα 186,2 δισεκατομμύρια δολάρια.  Ο 73άχρονος σήμερα Μπερνάρ Αρνό,  επικεφαλής του ομίλου ειδών πολυτελείας  LVMH  (Louis Vuitton Moët Hennessy), ο επιλεγόμενος και «λύκος με το κασμίρι» για την επιθετική επιχειρηματική του συμπεριφορά μπορεί να επιχαίρει, ότι κατέκτησε και αυτό το έπαθλο, μετά από όλα τα άλλα, στη διαδικασία κτίσης αυτής της αυτοκρατορίας. Οι επώνυμες φίρμες Christian Dior,  Louis Vuitton και Givenchy, τα ρολόγια TAG Heuer, οι σαμπάνιες Dom Perignon και Veuve Clicquot, τα Sephora, η FENTY και πολλά άλλα, το σύνολο 75, του ανήκουν. Και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, αν το 2018 η LVMH είχε έσοδα περίπου 53 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το  2021 το τμήμα μόδας και δερμάτινων ειδών, που αντιπροσωπεύει σχεδόν το ήμισυ των εσόδων της κατέγραψε αύξηση 52% στις πωλήσεις. Ακόμη καλύτερα, οι πωλήσεις του τμήματος ρολογιών και κοσμημάτων αυξήθηκαν κατά 138% συμπεριλαμβανομένων των εξαγορών, όπως της Tiffany, που ολοκληρώθηκε ύστερα από δικαστική μάχη στα 15,8 δισεκατομμύρια δολάρια.

Εκείνο που κυρίως του πιστώνεται άλλωστε, ως μέγα προσόν είναι η διορατικότητα, ώστε να αντιλαμβάνεται τον παλμό της παγκόσμιας αγοράς και να καθορίζει τις τάσεις στον τομέα της πολυτελείας. Έτσι ήταν ο πρώτος που στόχευσε την Κίνα ως αγορά πολυτελείας, η οποία έχει εξελιχθεί όντως σε μία από τις μεγαλύτερες κινητήριες δυνάμεις στις δαπάνες για είδη πολυτελείας. «Αυτό που κάνουμε ως ομάδα είναι το αντίθετο από τις κακές επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης», έχει πει ο ίδιος. «Παράγουμε στην Ιταλία και στη Γαλλία και πουλάμε στην Κίνα, όταν συνήθως συμβαίνει το αντίθετο».

Ο συλλέκτης

Ο Μπερνάρ Αρνό είναι και ένας από τους μεγαλύτερους συλλέκτες στον κόσμο, και το όνομά του, μαζί με εκείνο της συζύγου του  Ελέν  βρίσκεται κάθε χρόνο από το 2006 στη λίστα των 200 κορυφαίων συλλεκτών με έργα μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης  ενώ πιστεύεται, ότι συλλέγει επίσης διακοσμητική τέχνη του 18ου αιώνα.  Σίγουρα κατέχει έργα καλλιτεχνών, όπως  Πικάσο,  Χένρι Μουρ, Άντι Γουόρχολ, Ιβ Κλάιν, Ντέμιαν Χιρστ αλλά η συλλογή του σε μεγάλο βαθμό παραμένει άγνωστη. Με τα χρόνια όμως και με τις εκθέσεις ένα μέρος της, συγκεκριμένα 330 έργα από 120 καλλιτέχνες έγιναν γνωστά. Καταλυτικό ρόλο σ΄αυτό έπαιξε η δημιουργία του Fondation Louis Vuitton το 2014, ενός  μουσείου 135 εκατομμυρίων δολαρίων, που σχεδιάστηκε από τον διάσημο αρχιτέκτονα Φρανκ Γκέρι στο Δάσος της Βουλώνης στη θέση του παλαιού Μουσείου Τεχνών και Λαϊκών Παραδόσεων. Για τα εγκαίνια του ιδρύματος μάλιστα, η καλλιτέχνης  Σάρα Μόρις  δημιούργησε μια ταινία για το κτίριο.

Χρειάστηκαν ωστόσο, δέκα χρόνια βασανιστικών διαδικασιών προκειμένου να τελεσφορήσει το εγχείρημα, λόγω των πολυάριθμων διαπραγματεύσεων με τις αρχές για την εξασφάλιση των αδειών αλλά και τον σχεδιαστικών προκλήσεων.  Ένας από τους κύριους στόχους του ιδρύματος ήταν να κάνει τον πολιτισμό (συγκεκριμένα τη γαλλική κουλτούρα) να ακτινοβολήσει στον κόσμο δημιουργώντας εντελώς νέες και εφευρετικές εκθέσεις, στο ίδιο πνεύμα με προηγούμενες εκδηλώσεις που είχαν χρηματοδοτηθεί από την LVMH.

Το ίδρυμα

Το σχέδιο του Φρανκ Γκέρι ανταποκρίνεται στο σκηνικό του Jardin d’Acclimatation, παραπέμποντας στην παράδοση των γυάλινων κτιρίων-  κήπων του 19ου αιώνα, στο ρόλο του «κήπου» στην πολιτιστική μνήμη (ειδικά το έργο του Μαρσέλ Προυστ) και στην επιθυμία να δημιουργήσει ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης, που θα είναι ελκυστικό και φιλόξενο τις οικογένειες και τα παιδιά τους. Ο ίδιος ο Γκέρι περιέγραψε το κτίριο ως ένα μείγμα τριών στοιχείων, που ήδη χρησιμοποιούνται και από τους θεατές όταν αναφέρονται σ΄αυτό:  ένα πλοίο, ένα σύννεφο και ένα παγόβουνο καλυμμένο από σύννεφο.

Σ΄αυτό το υπέρλαμπρο λοιπόν, και υψηλής αρχιτεκτονικής οικοδόμημα διοργανώνονται μεγάλες εκθέσεις σε συνεργασία και με ξένα μουσεία, όπως του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, το οποίο το 2018 είχε δανείσει στο Fondation Louis Vuitton περισσότερα από 200 έργα (Σεζάν, Ντυσάν, Ιβόν Ράινερ κ.α.) για μια μεγάλη έκθεση που προσέλκυσε πάνω από 750.000 επισκέπτες. Το ίδρυμα έχει διοργανώσει επίσης αναδρομικές του Ζαν –Μισέλ Μπασκιά και του Ίγκον Σίλε ενώ παράλληλα  διοργανώνει εκθέσεις και εκτός Γαλλίας, στο Μόναχο, το Πεκίνο και τη Βενετία.

Η τελευταία μεγάλη διεθνής έκθεση του ιδρύματος, τα εγκαίνια της οποίας πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επισημότητα από γαλλικής και ρωσικής πλευράς περιελάμβανε 200 ​​αριστουργήματα από τη συλλογή μοντέρνας τέχνης της Γαλλίας και της Ρωσίας των αδελφών Μιχαήλ (1870-1903) και Ιβάν Μορόζοφ (1871-1921). (Σημειωτέον. ότι η έκθεση ολοκληρώθηκε λίγο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία).

Οι καλλιτέχνες

Ο Αρνό όμως, δεν ξεχνά τις επιχειρήσεις, συνδέοντας τη σύγχρονη τέχνη με τα είδη πολυτελείας. Κάτι το οποίο επιτυγχάνει, πείθοντας κορυφαίους καλλιτέχνες να συνεργαστούν με επωνυμίες που ανήκουν στην LVMH.  Έτσι, για παράδειγμα  ζήτησε από τον Ρίτσαρντ Πρινς και τον Τακάσι Μουρακάμι , να σχεδιάσουν τις διάσημες  τσάντες της Louis Vuitton και από τον Τζεφ Κουνς να δημιουργήσει συσκευασία ειδικής έκδοσης για την Dom Perignon.  Αυτή η διασταύρωση τέχνης και πολυτέλειας ωστόσο, δεν έχει σχολιασθεί μόνον θετικά, καθώς είναι πολλοί, που τον κατηγορούν ότι έχει καταργήσει τα όρια μεταξύ τους, κάτι που υπερβαίνει τα όρια της ηθικής όσον αφορά την καλλιτεχνική δημιουργία.   Ο ίδιος όμως έχει άλλη γνώμη, αφού, όπως έχει δηλώσει  «Βλέπω τον εαυτό μου ως πρεσβευτή της γαλλικής κληρονομιάς και της γαλλικής κουλτούρας. Αυτό που δημιουργούμε είναι εμβληματικό. Συνδέεται με τις Βερσαλλίες, με τη Μαρία Αντουανέτα».

 Άλλες επενδύσεις  του εξάλλου, καθώς είναι γνωστό, ότι στον Μπερνάρ Αρνό αρέσει να επενδύει τα χρήματά του αφορούν σε μία ποικιλία startups, συμπεριλαμβανομένων των Netflix, Boo.com, Libertysurf και Zebank. Επίσης πριν από χρόνια, μπήκε στον κλάδο των γιοτ με τις αγορές του Princess Yachts για πάνω από 200 εκατομμύρια δολάρια και Royal van Lent για παρόμοια τιμή.

 Μεγάλος του αντίπαλος πάντως είναι ο Φρανσουά Πινό, ιδιοκτήτης επίσης εμπορικών σημάτων πολυτελών ειδών και συλλέκτης έργων τέχνης. Αυτή η αντιπαλότητα έχει επεκταθεί σε επιχειρήσεις, φιλανθρωπίες και πρακτικές συλλογής έργων τέχνης και θα μπορούσε να γεμίσει τις σελίδες ενός ολόκληρου βιβλίου, αν και ο Πινό βρίσκεται μόνον στην 30ή θέση του Forbes.

Η πορεία προς την κορυφή

 Με καταγωγή από το Ρουμπέ, μία βιομηχανική πόλη στη βόρεια Γαλλία ο Μπερνάρ Αρνό αποφοίτησε από την École Polytechnique στο Παρίσι με πτυχίο μηχανικού και εντάχθηκε στην οικογενειακή κατασκευαστική επιχείρηση το 1971. Τρία χρόνια αργότερα, αφού έπεισε τον πατέρα του να στρέψει την εταιρεία του στα ακίνητα, ο ίδιος άρχισε να ενδιαφέρεται για τα είδη πολυτελείας και το 1984 άσκησε πιέσεις στη γαλλική κυβέρνηση, προκειμένου να του επιτρέψει να αναλάβει μια σχεδόν χρεοκοπημένη εταιρεία κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, την Boussac, η οποία είχε τότε ο Κριστιάν Ντιορ.

Από εκείνη τη στιγμή, η επιχειρηματική του στρατηγική επικεντρώθηκε στην οικοδόμηση μιας αυτοκρατορίας, αποτελούμενης από μεμονωμένες επωνυμίες, που θα είχαν δημιουργική ελευθερία ενώ θα βρίσκονταν κάτω από την οικονομική ομπρέλα ενός ομίλου ετερογενών δραστηριοτήτων. Το 1988 άρχισε να αγοράζει μετοχές του ομίλου LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton SA και τον επόμενο χρόνο ανέλαβε τον έλεγχό του. Σύντομα απέκτησαν τη Fendi, την TAG Heuer και την Bulgari.  Έκτοτε ο Αρνό βάλθηκε, και τα κατάφερε να δημιουργήσει αυτή την παγκόσμια δύναμη που είναι σήμερα δηλώνοντας: «Τα είδη πολυτελείας είναι ο μόνος τομέας στον οποίο είναι δυνατόν να υπάρχουν πολυτελή περιθώρια».

 Τι μπορεί, τι θέλει και τι κάνει όμως. ένας άνθρωπος με τόσα πολλά χρήματα;

Σπίτια, νησί, αεροπλάνο, γιοτ

Κατ΄αρχάς δεν αποτελεί έκπληξη, το γεγονός ότι έχει περισσότερα σπίτια από όσα θα μπορούσε να ζήσει. Ακόμα κι έτσι όμως, το χαρτοφυλάκιό του θεωρείται πολύ μικρότερο από αυτό που θα αναμενόταν

Αρχικά το σπίτι όπου ζει ο Μπερνάρ Αρνό βρίσκεται στο Μπορντό και είναι ένα εκπληκτικό κάστρο 150 ετών, που απέκτησε το 1998 και περιβάλλεται από αμπελώνες. Διαθέτει επίσης μία τεράστια βίλα στο Σεν Τροπέ, για τις διακοπές του ενώ για τη χειμερινή ανάπαυλα αλλά και για τα επαγγελματικά του ταξίδια φαίνεται ότι χρησιμοποιεί το Cheval Blanc στις Γαλλικές Άλπεις, ένα λαμπερό ξενοδοχείο, που βρίσκεται στη μεγαλύτερη περιοχή για σκι στον κόσμο. Με 34 πολυτελή δωμάτια, ιδιωτικό σαλέ και ρετιρέ και με αποκλειστική θέα στο βουνό προσφέρει επίσης μεγάλη θερμαινόμενη πισίνα με σάουνα, τζακούζι και γυμναστήριο.

Στο εξωτερικό είναι γνωστά πέντε σπίτια του, όλα στο Μπέβερλι Χιλς, με συνολική αξία 125 εκατομμύρια δολάρια. Δύο από αυτά βρίσκονται ακριβώς το ένα δίπλα στο άλλο στη γειτονιά Trousdale Estates, ενώ άλλα δύο, επίσης διπλανά είναι στη γειτονιά Bird Streets. Όπως λέγεται μάλιστα, σχεδιάζει να γκρεμίσει τα δύο από αυτά τα πολυτελή σπίτια και να δημιουργήσει ένα τεράστιο.

Όπως φέρεται εξάλλου, διαθέτει και  ιδιωτικό νησί, συγκεκριμένα το νησί Ίντιγκο Indigo στις Μπαχάμες, 133 στρεμμάτων στις Μπαχάμες, που αγοράστηκε για 35 εκατομμύρια δολάρια. Το κότερό του, αξίας 150 εκατομμυρίων δολαρίων μπορεί να φιλοξενήσει 36 επιβάτες, έχει με πισίνα με γυάλινο πάτο στο κεντρικό κατάστρωμα, υπαίθριο κινηματογράφο και τζακούζι.  Ενώ το ιδιωτικό του αεροπλάνο, ένα Dassault Falcon 7X jet είχε τιμή εισαγωγής 40 εκατομμυρίων δολαρίων.

Από την άλλη η λίστα των δωρεών του δεν είναι πολύ μεγάλη, με αξιοσημείωτες πάντως συνεισφορές τα  234 εκατομμύρια δολάρια, που η οικογένεια Αρνό ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει για την επισκευή του καθεδρικού ναού της Νοτρ –Νταμ και τα 11 εκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσει στην καταπολέμηση των πυρκαγιών του Αμαζονίου.

Οικογενειακή επιχείρηση

Ο Μπερνάρ Αρνό έχει παντρευτεί δύο φορές και έχει πέντε παιδιά, τέσσερις γιους και μία κόρη, που σχεδόν όλοι έχουν υπεύθυνες θέσεις είτε στην LVMH είτε σε επωνυμίες που ανήκουν στην εταιρεία. Δύο από τα παιδιά του ήταν με την πρώην σύζυγό του και τρία με την νυν, την Γαλλο-Καναδή πιανίστα Ελέν Μερσιέ, με την οποία είναι παντρεμένοι από το 1991.

Σίγουρα εξέχουσα θέση στην εταιρεία κατέχει η πρωτότοκη Ντελφίν, που αυτή τη στιγμή είναι διευθύντρια και εκτελεστική αντιπρόεδρος της Louis Vuitton ενώ συμμετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο της LVMH. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι συνοδεύει τον πατέρα της στις περισσότερες δημόσιες εμφανίσεις. Ακολουθεί ο Αντουάν Αρνό, διευθύνων σύμβουλος της Berluti και πρόεδρος της Loro Piana (δύο φίρμες που ανήκουν στην LVMH). Θεωρείται μάλιστα εξαιρετικά επιτυχημένος αφού έχει επενδύσει πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια στην ανάπτυξη του Berluti και σε τρία χρόνια, η μάρκα έχει αυξήσει τα έσοδά της κατά 85 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Ο δεύτερος γιος του Αλεξάντρ έχει γίνει ένας από τους νεότερους διευθύνοντες συμβούλους της μόδας, από τη θέση του στην εταιρεία  Rimowa, μιας μάρκας πολυτελών αποσκευών της  LVMH. Ο επίσης νεαρός Φρεντερίκ εξάλλου, είναι ο στρατηγικός και ψηφιακός διευθυντής της TAG Heuer ενώ ο ακόμη μικρότερος Ζαν Αρνό δεν έχει μπει ακόμη στον κλάδο.

Ήδη πάντως έγιναν ορισμένοι θεωρούν, ότι μπορεί να χρήσει κάποιον από όλους ως διάδοχο, αλλά από την πλευρά του δεν ακούγεται τίποτε σχετικό.

Διαβάστε επίσης

Μουσείο Ακρόπολης: Η ιστορία συναντά την τέχνη