Αστερίσκοι στην τέχνη – Έκθεση της Μυρτώς Ξανθοπούλου

«Οι αστερίσκοι ζουν στο στόμα. Είναι προσευχές, βλαστήμιες, ασυναρτησίες και ονόματα, στερεώματα και θραύσματα γραμμάτων, σημειογραφίες για αυτά που δεν υπάρχουν πια. Υποσημειώσεις και υπο-γλώσσες. Σημειώσεις για αργότερα, παράξενα ιερογλυφικά σχήματα, ιδεογράμματα, νοήματα πυκνά, ασύλληπτα και πεπερασμένα σαν την ύλη των αστεριών».

Οι αστερίσκοι όμως γίνονται και εικόνα, όπως αυτοί για τους οποίους μιλά η Μυρτώ Ξανθοπούλου μέσα από τα έργα της, που παρουσιάζονται από τις 27 Φεβρουαρίου στην γκαλερί CITRONNE.

Πρόκειται για μία σειρά έργων, που με τον γενικό τίτλο «Αστερίσκοι στο στόμα» ανταποκρίνονται στο ενδιαφέρον της για την γλώσσα ως εκφραστικό εργαλείο, για τις νοηματικές παρανοήσεις, τα λογοπαίγνια και τα λεκτικά παιχνίδια.

«Οι αστερίσκοι που ζουν στο στόμα απέχουν λίγα χιλιοστά από το φως και λίγα χιλιοστά από το σκοτάδι. Είναι μια γλώσσα από τα περισσεύματα του κόσμου για τα περισσεύματα της αγάπης», όπως προσθέτει η ίδια. Μια γλώσσα ρητή, μια σύνθεση από σκόρπιους ήχους και εικόνες-στοιχεία που παραπέμπουν τον θεατή στην οργανωμένη «σύγχυση» των ημερών μας. Το γεγονός μάλιστα, ότι η καλλιτέχνις είναι γεννημένη στο Ελσίνκι συντελεί ώστε στα έργα της να διακρίνεται και η νοηματοδοτική προσπάθεια, κάποτε και αγωνία, ανάμεσα στις δύο βιωματικές γλώσσες (φινλαδικά και ελληνικά), που την έχουν καθορίσει.

Λέξεις και αναλώσιμα υλικά

Η Μυρτώ Ξανθοπούλου εκφράζεται με γλυπτικές συνθέσεις και κατασκευές χρησιμοποιώντας ευπαθή και αναλώσιμα υλικά, ίχνη της καθημερινότητας που εμπεριέχουν τον χρόνο μέσα από τη φθορά, την επανάληψη, την σωματική εξάντληση.

Έτσι τα έργα δεν εμφανίζονται απλώς ως αντικείμενα αλλά ως χειρωνακτικές διαδικασίες.
Για την ίδια εξάλλου, που σε πρόσφατα έργα της, πειραματίζεται με τις δυνατότητες των ηχητικών περφόρμανς, το στόμα σωματοποιεί τις λέξεις και τις φράσεις, όχι όμως προσδίδοντας αναγκαστικά ένα συνεχές νόημα.

Δημιουργείται έτσι ένα «παράδοξο», το οποίο προκύπτει μέσα από την επανάληψη, η οποία αφαιρεί το νόημα αλλά μπορεί και να δημιουργήσει ρυθμό, έμφαση ή ακόμα και μια άλλη μορφή κατανόησης, όπως συχνά παρατηρούμε στην αρχάρια παιδική γλώσσα, η οποία ξεκινά και στηρίζεται σε ηχητικές επαναλήψεις.

Τα έργα της πηγάζουν από ιδιότυπα, αυτοσχέδια ποιήματα ή μικρές προτάσεις, που θυμίζουν αποσπάσματα φανταστικών καθημερινών διαλόγων ή εσωτερικών, αυθόρμητων μονολόγων. Γράφει ή συλλέγει τα λεκτικά αυτά στοιχεία φτιάχνοντας ένα άτυπο αρχείο.

Ενώ ταυτόχρονα μαζεύει παντός είδους αναλώσιμα υλικά, όπως διαφορετικά είδη χαρτιού (αλουμινόχαρτο, γυαλόχαρτο, τσιγαρόχαρτο, χαρτί συσκευασίας ή ιχνογραφίας στα οποία επεμβαίνει με σπρέι, κόλλες, ακρυλικά κλπ.) καθώς και «δευτερεύοντα» ή μίας χρήσης αντικείμενα της καθημερινότητας από τον αστικό της περίγυρο ή το οικιακό και εργασιακό της περιβάλλον.

Οι μικρές χειρονομίες

Στην προεργασία της εξάλλου, συνεισφέρουν τα καρέ της πόλης που καταγράφει με το κινητό της, συνήθως όψεις ή αντικείμενα που δεν χρήζουν προσοχής. Από αυτήν την βιωματική, ημερολογιακού τύπου «αποσκευή»-πηγή φράσεων, αντικειμένων εικόνων και υλών, οπτικών και λεκτικών σημειώσεων χτίζει έναν μικρόκοσμο παντρεύοντας το αρχικό της υλικό και μεταποιώντας το σε έναν κώδικα με πολλαπλά νοήματα και δίπολα αντιθέσεων (όπως ελαφρύ-βαρύ, μεγάλο-μικρό, αστείο-σοβαρό).

Εν τέλει μέσα από μία επίμονη και συστηματική χειρωνακτική δουλειά η καλλιτέχνις φροντίζει τα αντικείμενα-θραύσματα και υλικά της δίνοντάς τους νέα πνοή, χαρακτήρα και παρουσία. Με αφετηρία την γλώσσα, με παιγνιώδη, τρυφερή και στοχαστική, συχνά μελαγχολική αλλά και χιουμοριστική ματιά ανατρέπει μία πεζή αντίληψη της καθημερινότητας μεταμορφώνοντας την σε ένα παιχνίδι παραδοξότητας με την δική της εσωτερική λογική της φαντασίας και των συνειρμών.

Έτσι ώστε τα έργα της να χτίζουν περιβάλλοντα από μικρές χειρονομίες στις οποίες αποτυπώνεται η δύναμη της λεπτομέρειας και του ελάχιστου, καθώς και η σωματική εμπλοκή της καλλιτέχνιδος με τα υλικά της.

Με σπουδές Ιστορίας της Τέχνης στο Αμερικανικό Κολλέγιο – Deree και Ζωγραφικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών η Μυρτώ Ξανθοπούλου ήταν αποδέκτης του Προγράμματος Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές στην στην Αθήνα και το εξωτερικό.

Info
CITRONNE Gallery: Πατριάρχου Ιωακείμ 19, 210 7235 226
Έκθεση: Μυρτώ Ξανθοπούλου «Αστερίσκοι στο στόμα»
Διάρκεια: 27 Φεβρουαρίου –29Μαρτίου