Αρχαίο ναυάγιο στην Κάσο με φορτίο από την Ισπανία και την Τυνησία

Μεγάλα ταξίδια έκανε αυτό το πλοίο, που είχε ναυαγήσει στη θάλασσα της Κάσου κάπου εκεί στον 2ο – 3ο μ.Χ. αιώνα, αν κρίνει κανείς από τους αμφορείς που μετέφερε, άλλοι από τους οποίους προέρχονταν από την Ισπανία και άλλοι από την Τυνησία. Πολλοί από αυτούς μάλιστα, όπως κρίνεται από τον τύπο τους μετέφεραν λάδι.

Το αρχαίο ναυάγιο ερευνήθηκε από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών μεταξύ 23 Σεπτεμβρίου και 14 Οκτωβρίου 2020 υπό τη διεύθυνση των αρχαιολόγων Ξανθής Αργύρη και Γεωργίου Κουτσουφλάκη, που διαπίστωσαν το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του πλοίου: Ότι το φορτίο του είναι μεικτό αποτελούμενο από αμφορείς ελαίου, που κατασκευάζονταν σε κεραμικά εργαστήρια της Ισπανίας, στην περιοχή του Γκουαδαλκιβίρ κατά τον 1ο – 3ο αιώνα μ.Χ. (κατηγορίας «Dressel 20»), καθώς και από αμφορείς της κατηγορίας «Africana I», η παραγωγή των οποίων περιοριζόταν στα κεραμικά εργαστήρια της Africa Proconsularis, και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή της σημερινής Τυνησίας (2ος-3ος αι. μ.Χ.).

Εντοπίστηκαν όμως και τεκμηριώθηκαν τρία ακόμα αρχαία ναυάγια μεταξύ των οποίων ναυάγιο με φορτίο αμφορέων παραγωγής Βορείου Αιγαίου της Ελληνιστικής περιόδου (1ου αιώνα π.Χ.), και ναυάγιο με αμφορείς της Κλασικής εποχής (5ος αιώνας π.Χ.) που παράγονταν στην αρχαία Μένδη. Τέλος, ένα ακόμα ναυάγιο χρονολογείται στους νεότερους χρόνους. Στο πλαίσιο της έρευνας εξάλλου εντοπίστηκε και καταγράφηκε επίσης μεγάλος αριθμός μεμονωμένων ευρημάτων.

Η απομακρυσμένη, ακριτική Κάσος μπήκε για πρώτη φορά στο πεδίο συστηματικής αρχαιολογικής έρευνας στο πλαίσιο τριετούς ερευνητικού έργου (2019 – 2021), το οποίο έχει ως βασικό στόχο τον εντοπισμό, την τεκμηρίωση και τη μελέτη των ενάλιων αρχαιοτήτων μιας περιοχής, που αποτέλεσε σταυροδρόμι πολιτισμών, αλλά και σημαντικό κέντρο ναυσιπλοΐας από την αρχαιότητα έως και τα νεότερα χρόνια.

Να σημειωθεί, ότι στην ερευνητική περίοδο του 2020 συμμετείχαν στις εργασίες πεδίου 23 εξειδικευμένοι επιστήμονες και τεχνικοί, διαφόρων ειδικοτήτων και πραγματοποιήθηκαν πάνω από εκατό ομαδικές καταδύσεις, με περισσότερες από διακόσιες ώρες ατομικού χρόνου βυθού, ενώ καλύφθηκε το 80% περίπου της συνολικής έκτασης της προγραμματισμένης για έρευνα περιοχής.

Η έρευνα υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση από το ΥΠΠΟΑ, το Δήμο Κάσου, την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, τη REVOIL, την Κασιακή Αδελφότητα Νέας Υόρκης, ανώνυμο χορηγό και υποστηρίχθηκε από τον Δήμο Κάσου, τον Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Δωδεκανήσου και τις επιχειρήσεις Apnea, Aquatec, Ελληνικά Καλώδια, Blue Star Ferries και Map4u.