Άι Γουέι Γουέι – Αγάπη στις γάτες, αποστροφή στα κινεζικά έθιμα

«Οι γάτες μου πιστεύουν ότι είναι πολύ σημαντικές. Θέλουν να κοιμούνται στο κέντρο του κρεβατιού μου ή στον ώμο μου και πρέπει κυριολεκτικά να διαπραγματευτώ μαζί τους για να διεκδικήσω το χώρο μου. Αλλά μου φέρνουν τόσο μεγάλη χαρά!».

Λατρεύει τα ζώα και κυρίως τις γάτες, παρ΄ότι μεγάλωσε σε μια χώρα που σχεδόν απαγορευόταν να έχει κανείς κατοικίδια. Κι όμως ο σπουδαίος κινέζος καλλιτέχνης και ακτιβιστής Άι Γουέι Γουέι όχι μόνο πήγε κόντρα στο καθεστώς της χώρας του —και ως προς αυτό— αλλά ανακαλύπτοντας την ηρεμία και την ευτυχία, που μπορεί να δώσουν στον άνθρωπο αυτά τα μικρά ζώα είναι σίγουρος πλέον πως: «Όποιος ανοίγει το μυαλό ή την καρδιά του στις γάτες μπορεί να βιώσει κάτι, που δεν υπάρχει στην ανθρώπινη επικοινωνία».

Ο ίδιος ωστόσο απέκτησε μία δική του γατούλα μόλις το 2000, όταν έφτιαξε το στούντιό του  στο Πεκίνο. «Το πρώτο πράγμα που ήθελα, ήταν να έχω μία ζωή μέσα στο στούντιο. Αγόρασα έτσι μια γάτα _την πρώτη μου γάτα _ και την φρόντισα επί είκοσι χρόνια», όπως λέει στο The New York Times Style Magazine. Αναφέροντας όμως παράλληλα και την εντελώς ιδιαίτερη αντίληψη, που υπάρχει στη χώρα του για τα μικρά ζώα, αλλά και τις παραδοσιακές και αγριευτικές για τον δυτικό πολιτισμό πρακτικές, που ακόμη ισχύουν, με θύματα τις γάτες και όχι μόνον.

«Όταν μεγάλωσα στο Shihezi της Κίνας, στη δεκαετία του 1960, δεν υπήρχαν οικογένειες με κατοικίδια ζώα, γιατί φυσικά ο κομμουνισμός είναι ενάντια στην ιδιωτική ιδιοκτησία και κάθε είδους συμπονετική συμπεριφορά προς αυτά ήταν υπό αμφισβήτηση», όπως λέει. Επισημαίνοντας, ότι τα ζώα εκτιμούνταν μόνον ως εργαλεία παραγωγικότητας, όπως για παράδειγμα τα γαϊδούρια και τα άλογα, ή για το κρέας τους. «Η γενιά της μαμάς μου τείνει επίσης να πιστεύει, ότι τα ζώα είναι βρώμικα. Ο κομμουνισμός ασχολείται πολύ με την καθαριότητα, γιατί πρέπει να είμαστε πνευματικά και σωματικά καθαροί, και έτσι, ακόμη και λίγη τρίχα ζώων κάπου είναι κάτι απαράδεκτο».

Αποτρόπαιο έθιμο

Από την άλλη ωστόσο, με την εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού, που είχε εκκίνηση την Κίνα, πολλές πληροφορίες ήρθαν στο φως για έθιμα —αν μπορούν να θεωρηθούν έτσι— βρώσης μικρών ζώων αμφιβόλου καθαριότητας αλλά και με επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων.

Ο Άι Γουέι Γουέι το επιβεβαιώνει: «Σε μερικές πόλεις της νότιας Κίνας, όπως το Γκουάνγκτζου υπάρχει ένα διάσημο πιάτο που ονομάζεται  «Δράκος και Φοίνικας», που συχνά περιέχει κρέας από γάτες και φίδια. Πρόκειται για παρανοϊκό, τοπικό έθιμο και υπάρχουν άνθρωποι στην Κίνα, που συλλαμβάνουν αδέσποτες γάτες σε διάφορες πόλεις και τις στέλνουν νότια».

Ο ίδιος μάλιστα δουλεύοντας το 2009 σε έναν οργανισμό για την προστασία των ζώων, τον China Small Animal Protection Association, που στην πραγματικότητα όμως, όπως διευκρινίζει ήταν μόνο μια ομάδα παιδιών «αφού ακόμη και αυτό το είδος του μη κερδοσκοπικού οργανισμού δεν μπορεί να υπάρχει στην Κίνα», είχαν κατασχέσει ένα φορτηγό γεμάτο με 400 γάτες σε μικροσκοπικά κλουβιά. «Δεν μπορούσα να τις πάρω όλες, οπότε πήρα 40» (!), λέει. Άλλωστε κάποια στιγμή είχε περισσότερες από 30 γάτες στο στούντιό του στο Πεκίνο. Ήταν όλες αδέσποτες.

Η ζωή του στην Κίνα άλλωστε ήταν πολύ δύσκολη καθώς βρισκόταν διαρκώς υπό φοβερό άγχος: «Κάθε μέρα, όταν περπατούσα έξω, κοιτούσα διαρκώς γύρω μου. Η μυστική αστυνομία με ακολουθούσε ή με παρακολουθούσε, όταν ήμουν σε πάρκα, σε εστιατόρια, οπουδήποτε.  Αλλά οι γάτες ήταν ένας άλλος κόσμος. Είναι αδιάφορες  για τα ανθρώπινα, κι όμως βρίσκουν πάντα έναν τρόπο να χαρίζουν ευτυχία»

Ο ίδιος θυμάται ακόμη ότι στις πολλές συνεντεύξεις με βίντεο, που είχε κάνει από το Πεκίνο, η γάτα του ήταν πάντα παρούσα, πηγαινοερχόταν πάνω στο τραπέζι του και ξάπλωνε ακριβώς μπροστά στον υπολογιστή του. «Πάντα αστειευόμουν _λέει_ ότι ήταν μυστικός πράκτορας, γιατί ήξερε τα πάντα για τις συνομιλίες μου».  Αλλά κι όταν έφυγε από το Πεκίνο το 2015, στο στούντιό του, που υπάρχει ακόμη εκεί, οι γάτες εξακολουθούν να το έχουν για κατοικία τους. Αλλά κι εκείνος μαθαίνει διαρκώς νέα τους, καθώς «Οι βοηθοί μου, μου στέλνουν φωτογραφίες τους. Μου λένε κι αν κάποια πέθανε και πώς την έθαψαν…».

Η Σκιά, ο Μισός, ο Κίτρινος

Σήμερα στην Πορτογαλία όπου ζει, οι γάτες τον συντροφεύουν πάντα. Είναι η Σκιά, που την βρήκε ένας γείτονάς του σε κάδο σκουπιδιών «πολύ μικρή, αλλά γεμάτη περιέργεια», ο Μισός, έξι χρονών σήμερα και ταξιδεμένος, αφού τον είχε μαζί του στο Βερολίνο, όπου ζούσε από το 2015 ως το 2020 και ο Κίτρινος, που επίσης τον βρήκε στο δρόμο. «Αν κάνω μια βόλτα, με ακολουθεί, σχεδόν σαν σκύλος», λέει. «Αλλά φυσικά, όλες οι γάτες είναι ανεξάρτητες και το σπίτι μας εδώ βρίσκεται στη μέση ενός χωραφιού, ώστε να μπορούν να τρέχουν όλη την ημέρα. Γιατί στο Βερολίνο, όπου ζούσαμε στον επάνω όροφο μιας πολυκατοικίας ο Μισός και μια άλλη γάτα είχαν πηδήξει από ένα παράθυρο. Ευτυχώς, δεν τραυματίστηκαν καν. Οι γάτες είναι τόσο ικανές. Κάθε άλλο ζώο θα ήταν νεκρό».

Για τον ίδιο άλλωστε η επαφή με τα ζώα είναι πολύτιμη και για πολλούς λόγους, όπως τονίζει:

Έχω μάθει πολλά από τα ζώα. Είναι σημαντικό να βρίσκεσαι κοντά σε ένα άλλο είδος, που έχει ένα εντελώς διαφορετικό σύνολο ενστίκτων και διαισθήσεων. Οι άνθρωποι είναι τόσο λογικοί. Είμαστε καθορισμένοι από τις γνώσεις μας και αυτό εμποδίζει τα συναισθήματά μας και την κατανόηση του εαυτού μας. Αλλά όποιος ανοίγει το μυαλό ή την καρδιά του στις γάτες μπορεί να βιώσει κάτι που δεν μπορεί να βρεθεί στην ανθρώπινη κοινωνία. Μας διδάσκουν ότι μπορούμε να έχουμε μια ευτυχισμένη ζωή χωρίς να γνωρίζετε καθόλου. Φροντίζουν τον εαυτό τους και διασκεδάζουν.  Το να είσαι ξεχωριστός, να είσαι  αυτάρκης, αυτές είναι ωραίες ιδιότητες για τη ζωή».