Αυτό θα είναι το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης – Στο πρώην εργοστάσιο ΧΥΜΟΦΙΞ

Με έμφαση στην διατήρηση της αρχιτεκτονικής του κτιρίου, που είχε σχεδιαστεί από τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο, αλλά και του εσωτερικού του ώστε να υπενθυμίζει τον αρχικό βιομηχανικό του χαρακτήρα, το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης μπαίνει πλέον στην τελική ευθεία της ολοκλήρωσής του.

Η Σπάρτη αποκτά έτσι, και ύστερα από πολλά χρόνια αναμονής, ένα μουσειακό χώρο αντάξιο της αρχαίας ιστορίας της και των πλούσιων ευρημάτων που έχουν έρθει στο φως. Ανάμεσά τους και οι αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν από την ανασκαφική έρευνα στα υπόγεια του κτιρίου, διατηρώντας, όμως, ορατά και επισκέψιμα τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που αποκαλύφθηκαν.

«Το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης», όπως σημειώνει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη «σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων υποδομών πολιτισμού -ολική αναβάθμιση του Παλαιού Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης και αποκατάσταση της “οικίας της Ευρώπης”- αναβαθμίζει περαιτέρω την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης αναδεικνύοντας, με τρόπο σύγχρονο, το εξαιρετικά σημαντικό πολιτιστικό της απόθεμα, συμβάλλοντας συγχρόνως στην προώθηση και εμπέδωση ενός νέου, βιώσιμου αναπτυξιακού προτύπου για τη Λακεδαίμονα με επίκεντρο τον πολιτισμό».

Η μελέτη                                  

Το Μουσείο χωροθετείται εντός του αρχαιολογικού χώρου της Σπάρτης, σε οικόπεδο έκτασης άνω των 20 στρεμμάτων, στο βόρειο άκρο της πόλης και για τους σκοπούς του αξιοποιείται το ακίνητο του πρώην εργοστασίου ΧΥΜΟΦΙΞ, του οποίου το κυρίως κτίριο –χωρίς τα προσκτίσματα– έχει χαρακτηρισθεί μνημείο. Είναι το κτίριο που είχε σχεδιάσει το 1957 ο Ζενέτος, ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα βιομηχανικού κτίσματος του μοντέρνου κινήματος.

Η μελέτη ακολουθεί δύο άξονες: Την αποκατάσταση του παλαιού κελύφους του βιομηχανικού διατηρητέου κτιρίου του παλαιού εργοστασίου ΧΥΜΟΦΙΞ προκειμένου να συμπεριλάβει τις λειτουργίες του Νέου Μουσείου. Και την προσθήκη, κατ’ επέκταση διωρόφου κτηρίου με υπόγειο, ώστε το κτιριακό συγκρότημα να καλύπτει το σύνολο των λειτουργιών ενός σύγχρονου μουσείου, καθολικά προσβάσιμου.

Πρόκειται για ένα έργο, προϋπολογισμού 2.750.000 ευρώ.

Τα νέα ευρήματα και οι τροποποιήσεις

Να σημειωθεί ότι το υπουργείο Πολιτισμού αγόρασε το ακίνητο το 2005 από την Εθνική Τράπεζα ειδικά για τους σκοπούς ανέγερσης του μουσείου ενώ το 2020 εγκρίθηκε η αρχιτεκτονική προμελέτη που περιελάμβανε το χαρακτηρισμένο ως μνημείο κτίριο του εργοστασίου ΧΥΜΟΦΙΞ, καθώς και νέες επεκτάσεις, σε επαφή με το μνημείο.

Στο πλαίσιο της ανασκαφικής έρευνας, όμως, που πραγματοποιήθηκε στο υπόγειο του κτιρίου και σε συνολική έκταση 1.350 τ.μ., ήλθε στο φως ένας αδιατάρακτος, εκτεταμένος ορίζοντας χρήσης, της ύστερης αρχαϊκής και κλασικής περιόδου. Πρόκειται για σημαντικά αρχιτεκτονικά λείψανα, μεταξύ των οποίων μία κατασκευή με σειρά ορθογωνικών και τετράγωνων κροκαλοπαγών βάσεων κιόνων ή πεσσόσχημων στηριγμάτων, που πρέπει να ανήκουν σε ένα σημαντικό δημόσιο αρχαίο  κτίριο, εντός αμιγώς αρχαϊκού στρώματος, σε διάταξη σχήματος Π.

Κατόπιν αυτών επήλθαν τροποποιήσεις στην αρχική μελέτη (αρχιτεκτονική, στατική και των ηλεκτρομαγνητικών εγκαταστάσεων) σχετικές με τα σημεία επαφής του περιβάλλοντος χώρου με το ίδιο το κτίριο, στη δυτική και βόρεια πλευρά και εν μέρει στην νότια.

Οι λειτουργικοί χώροι     

Ως προς τη λειτουργική οργάνωση των χώρων, το υπόγειο αναπτύσσεται σε δύο στάθμες: Στην κατώτερη στάθμη διαμορφώνονται, μεταξύ άλλων, τρεις διακριτοί βασικοί χώροι αποθήκευσης κεραμικών, ψηφιδωτών και γλυπτών, μικρότεροι χώροι αποθήκευσης ανασκαφικών ευρημάτων, ένα θησαυροφυλάκιο, ο κεντρικός ανελκυστήρας. Στη δεύτερη στάθμη τοποθετείται το μηχανοστάσιο κλιματισμού, το κεντρικό κλιμακοστάσιο, χώροι υγιεινής, το γραφείο του φυλακτικού προσωπικού και ο θάλαμο ελέγχου.

Το ισόγειο αναπτύσσεται, επίσης, σε δύο επίπεδα. Στο κατώτερο δημιουργούνται οι χώροι παράλληλων εκδηλώσεων και περιοδικών εκθέσεων, το Cafe, το πωλητήριο, χώροι εξυπηρέτησης του κοινού.  Και στο  ανώτερο αναπτύσσονται η κύρια αίθουσα εκθέσεων, χώροι μελέτης, εργαστήρια και χώροι υγιεινής, ενώ υπάρχει σύνδεση με τον εξωτερικό χώρο.

Οι μόνιμες εκθέσεις

Στον α’ όροφο της προσθήκης στο υφιστάμενο κτίριο βρίσκονται οι χώροι μόνιμων εκθέσεων, καθώς και δύο αποθήκες εκθεσιακών αντικειμένων. Επίσης οι λειτουργίες περιλαμβάνουν τα τέσσερα κλιμακοστάσια, τους ανελκυστήρες, WC κοινού και ΑμεΑ. Η προσθήκη πάντως συνδέεται με το όροφο του παλαιού εργοστασίου της ΧΥΜΟΦΙΞ.

Ο α’ όροφος της ΧΥΜΟΦΙΞ εξάλλου, περιλαμβάνει αίθουσα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, WC γραφείων, κλιμακοστάσια και δύο ανελκυστήρες.

Τέλος, ο χώρος της υφισταμένης δεξαμενής φιλοξενεί μηχανολογικές εγκαταστάσεις. Η μελέτη προβλέπει επίσης, την εκμετάλλευση του πρώην λεβητοστασίου της ΧΥΜΟΦΙΞ, το οποίο είναι ανεξάρτητη κατασκευή. Στο ισόγειό του διαμορφώνονται γραφεία, WC, κουζίνα, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας. Στη στάθμη του ορόφου διαμορφώνονται ξενώνας, γραφεία, χώρος αρχείου επιστημονικών τεκμηριώσεων και κλιμακοστάσιο με ανελκυστήρα.

Διαβάστε επίσης:

Σκάνδαλο στην Εθνική Βιβλιοθήκη – Βιβλία της χαρίζονται σε τρίτους

Χαιρώνεια 338 π.Χ.: Η μάχη που άλλαξε η ιστορία της Ελλάδας, έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Η ελληνική αρχαιότητα από το φακό του Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ – Έκθεση στη Βουδαπέστη