Ο χρόνος τελειώνει για τον σουλτάνο Ερντογάν, που ονειρεύεται την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και τον άσχετο περί τα οικονομικά και «παπαγαλάκι» του πεθερού του, υπουργό Οικονομικών, Αλμπαϊράκ. Το ερώτημα είναι ποιος από τους δύο πήρε στον λαιμό του τον άλλο και οι δύο μαζί τον χειμαζόμενο τουρκικό λαό. Ο οποίος τρώει προπαγάνδα αντί αποδόσεων και κουτόχορτο αντί επενδύσεων, όπως η αναβίωση της ορθόδοξης Αγιάς Σοφιάς από τόπο παγκόσμιας κληρονομιάς σε μουσουλμανικό τέμενος.

Η τουρκική λίρα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση

Το τουρκικό νόμισμα υποχώρησε στα 7,277 δολάρια στην αγορά συναλλάγματος της Κωνσταντινούπολης, διευρύνοντας τις απώλειες σε περίπου 5% από τις αρχές της εβδομάδας. Xθες, το απόγευμα υποχωρούσε κατά 3% στα 7,22 δολάρια. Και βεβαίως, στα… 8,61 ευρώ.

Kαι όχι μόνο. Το τουρκικό χρηματιστήριο υποχώρησε χθες κατά 5,26%, στις 1.034 μονάδες, κινούμενο στα χαμηλότερα επίπεδα από τον περασμένο Μάιο, με αιτία –τι άλλο;- το γκρέμισμα της λίρας.

Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι οι κρατικές προσπάθειες για τη σταθεροποίηση του τουρκικού νομίσματος δεν επαρκούν, με τη μεγαλύτερη απειλή να συνιστά ο ασταθής πληθωρισμός στη χώρα και τα πραγματικά αρνητικά επιτόκια.

Η κεντρική τράπεζα της γειτονικής χώρας μείωσε τα επιτόκια κάτω από τον ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού, κατ’ επιταγή κυβερνητικών εντολών και αναγκάστηκε να πουλήσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια από τα συναλλαγματικά διαθέσιμά της για να προασπιστεί την αξία της λίρας. Η πολιτική αυτή όμως δεν είναι βιώσιμη, αναφέρουν οικονομολόγοι, επισημαίνοντας τα εξαντλημένα αποθεματικά της τράπεζας, καθώς και την έκρηξη δανεισμού που ξεκίνησε από την κυβέρνηση.

Η απόδοση του τουρκικού 10ετούς ομολόγου, αποτιμημένο σε λίρα, έκανε άλμα κατά 80 μονάδες βάσης στο 14,38% χθες, έναντι 11,9% που ήταν πριν από δέκα ημέρες.

Η κεντρική τράπεζα της χώρας έθεσε το βασικό της επιτόκιο στο 8,25% και ο ετήσιος πληθωρισμός ανέρχεται σε 11,8%.

Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να αυξήσει τα επιτόκια για να στηρίξει την τουρκική λίρα.

Κι εδώ αρχίζει η πλάκα: Ο Ερντογάν, φίλος του Τραμπ και του Πούτιν, υποστηρίζει ότι τα υψηλότερα επιτόκια είναι πληθωριστικά – μια άποψη όμως που έρχεται σε σύγκρουση με τη συμβατική οικονομική θεωρία. Υπενθυμίζεται ότι ο Ερντογάν πέρυσι εκδίωξε τον κεντρικό τραπεζίτη με την κατηγορία ότι δεν μπόρεσε να στηρίξει τις αναπτυξιακές πολιτικές της κυβέρνησης.

Και οι ξένοι οίκοι και funds προσπαθούν να ξεφορτωθούν τη λίρα με κάθε τρόπο…

Μάλιστα, την περασμένη Τρίτη, όπως έγραφε το Bloomberg, τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προσπάθησαν να ξεφορτωθούν το τουρκικό νόμισμα, καθώς το κόστος δανεισμού σε τουρκική λίρα εκτινάχθηκε σε δυσθεώρητα ύψη. Ωστόσο πολλές από αυτές δεν κατάφεραν να κλείσουν τις θέσεις στο τουρκικό νόμισμα, απόρροια της πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση Ερντογάν και η οποία υπονομεύει τη ρευστότητα της λίρας στις διεθνείς αγορές, σύμφωνα με πηγές που μίλησαν στο Bloomberg.

Οι διεθνείς τράπεζες δεν κατάφεραν να πραγματοποιήσουν συναλλαγές εξαιτίας των περιορισμών που είχε επιβάλει η τουρκική κυβέρνηση κι έτσι αναγκάσθηκαν να κρατήσουν τη λίρα με το επιτόκιο ημέρας στο 1.050% το υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο.

Βεβαίως τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι ασύνδετο με τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις. Η χθεσινή αδιαμφισβήτητη επιτυχία της ελληνικής κυβέρνησης να μπλοκάρει την τουρκολυβική παράνομη ΑΟΖ με την αντίστοιχη που συνυπέγραψαν Δένδιας – Σουκρί χθες το απόγευμα στο Κάιρο, φέρνει τη χώρα του σουλτάνου Ερντογάν σε πρωτοφανή απομόνωση. Ούτε καν οι προσωπικές δημόσιες σχέσεις που έχει αναπτύξει με τον Αμερικανό πρόεδρο, Τραμπ, και τον Ρώσο ομόλογό του, Πούτιν, είναι αρκετές για να ξεμπλέξουν τη χώρα του από τη σοβούσα οικονομική περιπέτεια στην οποία έριξε.

Μάλιστα, η αντίδραση του «σουλτάνου» στην υπογραφή της ελληνοαιγυπτιακής ΑΟΖ ήταν να εκδώσει NAVTEX για τη δέσμευση περιοχών ανάμεσα στο Καστελόριζο και τη Ρόδο…

Η Τουρκία τους πρώτους μήνες πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας αναπτυσσόταν με ρυθμό 4,5% για να υποχωρήσει στο 0,6% (σε τριμηνιαία βάση) με το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών να διευρύνεται σημαντικά τον Μάρτιο στα 4,9 δισ. δολάρια, από 0,1 δισ. δολάρια το προηγούμενο έτος, εξαιτίας των έκτακτων κυβερνητικών μέτρων για την στήριξη της οικονομίας. Ο Ερντογάν είχε ανακοινώσε ένα έκτακτο πακέτο μέτρων ύψους 15,4 δισ. δολαρίων, το οποίο «πάγωσε» προκειμένου να περιορίσει την εξάπλωση της επιδημίας Covid-19. Στο δίμηνο Απριλίου-Μαΐου οι λιανικές πωλήσεις κατέγραψαν πτώση 36,2% (σε ετήσια βάση) και η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε «βουτιά» 50,9% (σε ετήσια βάση), με την ανεργία να καταγράφει ήδη από τις αρχές του έτους ανοδικές τάσεις καθώς από το 12,7% τον Ιανουάριο έφτασε στο 13,8% τον Απρίλιο. Αύξηση παρατηρήθηκε και στο κομμάτι του δημόσιου χρέους, από το δ’ τρίμηνο του 2019 στο α’ τρίμηνο του 2020 από το 32,8% του ΑΕΠ στο 35,1% του ΑΕΠ ενώ αναμένεται μεγαλύτερη διόγκωσή του τους επόμενους μήνες.

Παρ’ όλ’ αυτά έχει ανοιχτό μέτωπο στη Συρία, στη Λιβύη, υποδαυλίζει το Ναγκόρνο Καραμπάχ και την Αρμενία και κουνάει το δάχτυλο στην Ελλάδα, ενώ προκαλεί τη διεθνή κοινή γνώμη, ειδικά της Δύσης με την μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί…