Το παρασκήνιο της συμφωνίας για τις γαλλικές φρεγάτες με φόντο την φωτισμένη Ακρόπολη

Μια βόλτα στην φωτισμένη Ακρόπολη την νύχτα της Παρασκευής 17 Σεπτεμβρίου ήταν το φόντο της ιστορικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας.

Όλα μπήκαν σε τροχιά υλοποίησης, όταν μετά το τέλος της EUMED στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ο Γάλλος πρόεδρος και ο Έλληνας πρωθυπουργός μαζί με τις συζύγους τους έκαναν μια βόλτα στην Ακρόπολη.

Εκεί ο Εμανουέλ Μακρόν έθεσε στον Κυριάκο Μητσοτάκη το θέμα της αγοράς των γαλλικών φρεγατών, υπό την μεγάλη πίεση που είχε ασκηθεί στο Παρίσι από την απρόσμενη συμφωνία AUKUS, που έπιασε τους Ευρωπαίους κυριολεκτικά στον ύπνο.

Με την ακύρωση του συμβολαίου-μαμούθ που είχε υπογράψει η γαλλική κυβέρνηση με την Αυστραλία για την παράδοση συμβατικών υποβρυχίων Baracuda, η γαλλική αμυντική βιομηχανία έχανε 55 δισ. ευρώ.

Υπήρχαν, ωστόσο, δύο αγκάθια για να ξεμπλοκάρει η ελληνογαλλική συμφωνία, παρ’ όλο που οι Belharra υπερείχαν ως «όπλα»: πρώτον η τιμή των φρεγατών και δεύτερον οι γεωπολιτικές συμμαχίες, και κυρίως ο αμερικανικός παράγοντας.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η Γαλλία επανήλθε με μια βελτιωμένη οικονομική πρόταση, οπότε το ένα πρόβλημα λύθηκε.

Το δεύτερο λύθηκε κατά την παραμονή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Νέα Υόρκη για την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Εκεί έγινε σαφές ότι η Ουάσινγκτον έδινε το πράσινο φως στην ελληνογαλλική συμφωνία για την αγορά φρεγατών ως μια χειρονομία καλής θέλησης απέναντι στο εξοργισμένο Παρίσι.

Και η απόδειξη της αμερικανικής συγκατάθεσης ήρθε λίγες ώρες αργότερα, με τη δήλωση εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα απολαμβάνουν μια ισχυρή αμυντική σχέση με ρίζες στις κοινές μας αξίες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρετίζουν τις συνεχείς επενδύσεις που πραγματοποιεί η Ελλάδα για την αναβάθμιση των αμυντικών της δυνατοτήτων και το γεγονός ότι εκπληρώνει τις ΝΑΤΟϊκές της δεσμεύσεις για τις προβλεπόμενες αμυντικές δαπάνες».

Η αμυντική συνδρομή

Πέραν από την αγορά των υπερσύγχρονων Belharra, η ελληνογαλλική συμφωνία περιλαμβάνει και το πολύ σημαντικό σκέλος της αμυντικής συνδρομής, ακόμη και με την χρήση στρατιωτικών μέσων (ένοπλης βίας), όπως προβλέπεται στο άρθρο 2. Για πρώτη φορά εντός της ΕΕ και εντός ΝΑΤΟ δύο χώρες προχωρούν σε διμερή συμφωνία από την οποία απορρέει ότι η μία θα στηρίζει την άλλη σε περίπτωση θερμού επεισοδίου ή πολέμου.

Αθήνα και Παρίσι εκτιμούν ότι έτσι βάζουν τις βάσεις, για να αρχίσει η συζήτηση περί κοινής ευρωπαϊκής άμυνας και ευρωστρατού.

Εξάλλου, διπλωματικές πηγές επισήμαιναν χθες ότι η συμφωνία για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια δημιουργεί μοναδικό πλαίσιο στρατηγικής σχέσης μεταξύ δύο εταίρων στην ΕΕ και συμμάχων στο ΝΑΤΟ.

Οι ίδιες πηγές κάνουν ακόμη λόγο για ενίσχυση των δεσμών σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και σαφή αναφορά στις αρχές που πρεσβεύει η Ελλάδα όπως ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, αλλά και για συμβατότητα με τη στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ.

Συγκεκριμένα, σημειώνουν:

«Η συμφωνία για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια, η οποία υπογράφηκε νωρίτερα σήμερα από τον Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, σηματοδοτεί την δημιουργία στρατηγικής εταιρικής σχέσης.

«Πρώτη φορά τέτοια ρήτρα»

Αναμφισβήτητα το σημαντικότερο σημείο αποτελεί η ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον της επικράτειας ενός εκ των δύο συμβαλλομένων μερών, η οποία περιλαμβάνει και την χρήση στρατιωτικών μέσων (ένοπλης βίας), σύμφωνα με το άρθρο 51 του Χάρτη του ΟΗΕ, το οποίο αναφέρεται στο δικαίωμα στην αυτοάμυνα».

Πρόκειται για την πρώτη φορά που τέτοια ρήτρα περιέχεται σε διμερή συμφωνία της Ελλάδας με Ευρωπαίο εταίρο ή σύμμαχο στο ΝΑΤΟ και βεβαίως δημιουργεί νέο περιβάλλον όσον αφορά την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της χώρας μας».

Σημειώνεται ότι αντίστοιχη ρήτρα υπάρχει στην συμφωνία που υπέγραψε πριν από περίπου ένα χρόνο ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας με τον ομόλογό του των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Σεΐχη Abdullah bin Zayed Al Nahyan».

Διαβάστε ακόμη:

Διπλωματικές πηγές για συμφωνία Ελλάδας – Γαλλίας: Δημιουργεί μοναδικό πλαίσιο στρατηγικής σχέσης

Ελλάς – Γαλλία συμμαχία: Το πλήρες κείμενο της συμφωνίας αμυντικής συνδρομής