Το Ελληνικό σε τροχιά υλοποίησης: Τι σηματοδοτούν οι μπουλντόζες, οι προσδοκίες και τα έργα της πρώτης πενταετίας

Σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται η μεγάλη επένδυση των 8 δις. ευρώ στο Ελληνικό με την υπογραφή της μεταβίβασης της έκτασης των 6.200 στρεμμάτων να τοποθετείται στο τέλος του έτους, αρχές του επομένου.

Η παρουσία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και του διευθύνοντος συμβούλου της Lamda Development, Οδυσσέα Αθανασίου, χθες στο παλιό αεροδρόμιο, στην έναρξη των κατεδαφίσεων στο πλαίσιο των πρόδρομων εργασιών, σηματοδοτεί την τελική ευθεία στην οποία έχει μπει η διαδικασία για την ολοκλήρωση της αγοραπωλησίας, 9 χρόνια μετά από την προκήρυξη του έργου.

Καθώς πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες αναπτύξεις – αναπλάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι προσδοκίες είναι μεγάλες. Το Ελληνικό δύναται να αλλάξει την εικόνα της Αττικής συμπαρασύροντας στην ανάπτυξη ολόκληρο το παράκτιο μέτωπο, αυξάνοντας κατά 1 εκατ. ετησίως του επισκέπτες με ό,τι αυτό σημαίνει για την οικονομική δραστηριότητα σε όλη την περιοχή.

Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε «ενθαρρυντικό» το γεγονός ότι «σε ένα περιβάλλον οικονομικής δυστοκίας η πιο εμβληματική επένδυση στην χώρα, το Ελληνικό, ξεκινάει σήμερα να γίνεται πραγματικότητα».

Πρόσθεσε ότι στην πλήρη του λειτουργία το Ελληνικό θα δημιουργήσει πάνω από 80.000 θέσεις εργασίας, 10.000 κατά τη φάση της κατασκευής και μίλησε για αλλαγή αντιλήψεων στο πως  αντιλαμβανόμαστε τη χρήση του δημοσίου χώρου: «Στο Ελληνικό συγκρούστηκαν για πολλά χρόνια δύο διαφορετικές αντιλήψεις: Η μία που ήθελε τον χώρο τεράστιο πάρκο, λαχανόκηπο, τελικά μία αντίληψη αδράνειας. Και μία αντίληψη που αντιλαμβάνεται τη σύγχρονη ανάπτυξη μέσα από την δημιουργική όσμωση του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος έρχεται και επενδύει σημαντικά κεφάλαια με το Δημόσιο, το οποίο θέτει το ρυθμιστικό πλαίσιο και εξασφαλίζει ταυτόχρονα ότι ο χώρος αυτός θα είναι προσβάσιμος για όλους για όλους τους κατοίκους της Αττικής και αυτό βέβαια είναι κάτι το οποίο έχει για εμένα προσωπικά τεράστια σημασία.»

Ο κ. Αθανασίου ως επικεφαλής της Lamda τα τελευταία 11 χρόνια έχει πρωταγωνιστήσει σε όλη την διαδρομή του Ελληνικού, δείχνοντας επιμονή στο στόχο της υλοποίησης του έργου, προετοιμάζοντας την εταιρεία μαζί με τους συνεργάτες του ώστε να είναι σε θέση να οργανώσει μια τόσο μεγάλη ανάπτυξη. Στη σύντομη δήλωσή του χθες αρχικά ευχαρίστησε τον βασικό μέτοχο Σπύρο Λάτση για τη στήριξή του, αλλά και για την άμεση τοποθέτηση στο έργο, στο πλαίσιο της αύξησης κεφαλαίου της Lamda, περίπου 300 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε: «Το όραμα μας για να γίνει πραγματικότητα θέλει ψυχραιμία, είναι ένας μαραθώνιος και θέλει να μείνουμε προσγειωμένοι στο έδαφος. Τα οράματα από τη φύση τους είναι μακροχρόνια, ενέχουν ρίσκα και πολλά από αυτά δεν μπορεί καν να τα προβλέψει κανείς, ο κορονοϊός είναι ένα κλασσικό παράδειγμα».

Παρόντες χθες ήταν οι υπουργοί και οι υφυπουργοί που έχουν «τρέξει» τις διαδικασίες, οι υπουργοί Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας και Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και οι υφυπουργοί Ανάπτυξης Νίκος Παπαθανάσης και Περιβάλλοντος Δημήτρης Οικονόμου.

Συγκινημένος δήλωσε ο δήμαρχος Ελληνικού Αργυρούπολης, Γιάννης Κωνσταντάτος. «Η μεγάλη προσδοκία που είχαμε γι’ αυτό το έργο πραγματικά εκπληρώθηκε» υπογράμμισε και πρόσθεσε: «Δεν ξεχνάμε ότι υπάρχουν κανόνες, υπάρχει αυτοδιοίκηση, υπάρχουν προϋποθέσεις που έχουμε θέσει για να προχωρήσει το έργο σε αρμονία με την τοπική κοινωνία, σεβόμενοι την ιστορία της περιοχής μας, σεβόμενοι πάνω από όλα τον αγώνα του λαού μας για ένα καλύτερο αύριο. Το νέο Δημαρχείο, το Μέγαρο Ποντίων Σουρμένων και άλλες δομές είναι αυτές που πρέπει να χτιστούν παράλληλα με το έργο, παράλληλα με την επένδυση.»

Οι εκκρεμότητες για την υπογραφή της σύμβασης μεταβίβασης της έκτασης

Η μεγαλύτερη εκκρεμότητα – αναβλητική αίρεση προκειμένου να κλείσει η αγοραπωλησία της έκτασης, αφορά την ανακήρυξη αναδόχου για την άδεια καζίνο και τη δημιουργία του πρώτου στην Ελλάδα Ολοκληρωμένου Τουριστικού Συγκροτήματος με καζίνο, το οποίο θα αποτελείται από ξενοδοχείο 5 αστέρων και θα διαθέτει υποδομές για την υποδοχή επαγγελματικού τουρισμού υψηλών απαιτήσεων (εκθέσεις, συνέδρια, επαγγελματικές συναντήσεις και τουρισμός κινήτρων εν γένει, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το καζίνο) με στόχο την προσέλκυση νέων επισκεπτών στην Αθήνα.

Ο διαγωνισμός για την άδεια καζίνο βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και εκτός απρόοπτου δύναται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους. Στο Συμβούλιο της Επικρατείας εκδικάστηκε χθες το αίτημα ακύρωσης της Hard Rock International (HRI) κατά του αποκλεισμού της από τον διαγωνισμό για την άδεια καζίνο. Η HRI ζήτησε την αναβολή της εκδίκασης αίτημα το οποίο δεν έγινε δεκτό από το δικαστήριο. Τα υπομνήματα των διαδίκων θα κατατεθούν την επόμενη εβδομάδα και η απόφαση αναμένεται εντός των επομένων δύο μηνών.

Η Επιτροπή του διαγωνισμού για την άδεια καζίνο, στο μεταξύ, τις τελευταίες εβδομάδες, εξετάζει την τεχνική προσφορά της κοινοπραξίας Inspire Athens, των Mohegan Gaming και Entertainment – ΓΕΚ Τέρνα, προκειμένου να ολοκληρώσει το πρακτικό της το οποίο στη συνέχεια θα πρέπει να εγκρίνει η ολομέλεια της ΕΕΕΠ (Αρχή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων). Θα ακολουθήσει το άνοιγμα της οικονομικής προσφοράς.

Αναβλητική αίρεση αποτελεί επίσης να μην υπάρχουν δικαστικές εκκρεμότητες επί των πράξεων της διοίκησης που αφορούν στο έργο. Στην παρούσα φάση αναμένεται απόφαση του ΣτΕ επί της αίτησης ακύρωσης της ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) έγκρισης πολεοδομικών μελετών και η εκδίκαση στις 16.09.2020 επί τριών αιτήσεων ακύρωσης των ΚΥΑ: α) έγκρισης χωρικής οργάνωσης της Ζώνης Ανάπτυξης που βρίσκεται στην περιοχή του πρώην αεροδρομίου και σχετίζεται με το διαγωνισμό χορήγησης άδειας λειτουργίας καζίνο, β) έγκρισης χωρικής οργάνωσης του Μητροπολιτικού Πάρκου και γ) έγκρισης χωρικής οργάνωσης των Ζωνών Ανάπτυξης που βρίσκονται στο παράκτιο μέτωπο.

Προς ολοκλήρωση βαίνει η διανομή του δικαιώματος κυριότητας μεταξύ των συνιδιοκτητών (30% της έκτασης θα μεταβιβαστεί κατά πλήρη κυριότητα και 70% ως δικαίωμα επιφανείας) που αφορά, μεταξύ άλλων, τη μεταβίβαση της έκτασης από το δημόσιο στην Ελληνικόν ΑΕ η οποία ακολούθως θα πουληθεί στη Lamda.

Τα έργα της πρώτης πενταετίας

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Lamda που έχει και τη σφραγίδα του δημοσίου κατά τη διάρκεια της πρώτης πενταετίας, θα δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη της παραλιακής ζώνης, τμήματος του Πολεοδομικού Κέντρου επί της Λεωφόρου Βουλιαγμένης καθώς και σε ένα σημαντικό τμήμα του Μητροπολιτικού Πάρκου, το οποίο θα συνδέει το παραλιακό μέτωπο με τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης. Τα βασικότερα έργα που θα προχωρήσουν είναι:

– Η υλοποίηση της ζώνης ανάπτυξης «Γειτονιά Ενυδρείου Αγίου Κοσμά» στην οποία περιλαμβάνονται χρήσεις τουρισμού αναψυχής με μέγιστη εκτιμώμενη επιφάνεια δόμησης περίπου 24.600 τ.μ. τα οποία αφορούν στην κατασκευή ενός παραθαλάσσιου πολυτελούς ξενοδοχείου (5 αστέρων) 170 περίπου δωματίων και το ενυδρείο – κέντρο θαλασσίων ερευνών.

– Η υλοποίηση τμήματος της ζώνης ανάπτυξης «Γειτονιά Μαρίνας Αγίου Κοσμά» συνολικής επιφανείας 334.854 τ.μ. με συνολική επιτρεπόμενη δόμηση περίπου 67.000 τ.μ. με χρήσεις τουρισμού – αναψυχής. Ειδικότερα προβλέπεται η αναβάθμιση της υφιστάμενης μαρίνας του Αγίου Κοσμά 308 θέσεων ελλιμενισμού, η ανάπτυξη εμπορικού κέντρου – καταστημάτων εκτιμώμενης δόμησης περίπου 30.000 τ.μ., στον χερσαίο χώρο της μαρίνας, η ανέγερση παραθαλάσσιου πύργου κατοικιών σε περιοχή με χρήσεις αμιγούς κατοικίας, που γειτνιάζει με τη «Γειτονιά Μαρίνας Αγίου Κοσμά», με επιτρεπόμενο ύψος έως 200 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας και μέγιστη εκτιμώμενη επιφάνεια δόμησης περίπου 45.000 τ.μ. Το κτήριο αυτό θα αποτελέσει τοπόσημο της περιοχής (πύργος κατοικιών στη μαρίνα).

– Η ανέγερση παραθαλάσσιου οικισμού κατοικιών ήπιας δόμησης (μονοκατοικίες, συγκροτήματα κατοικιών – διαμερισμάτων μέγιστου ύψους 11 μ.), σε περιοχή με χρήσεις αμιγούς κατοικίας, που γειτνιάζει με τη «Γειτονιά Ενυδρείου Αγίου Κοσμά», με μέγιστη εκτιμώμενη επιφάνεια δόμησης περίπου 43.500 τ.μ.

– Η τμηματική ανέγερση συγκροτημάτων κατοικιών διαφόρων τύπων (κτίρια ύψους έως 50 μ., διαμερίσματα, κ.λπ.), εκτιμώμενης δόμησης περίπου 40.000 τ.μ. (περίπου 800 κατοικίες) εντός της Πολεοδομικής Ενότητας Α-Π1 «Γειτονιά πρώην Ολυμπιακής Αεροπορίας».

– Η ανάπτυξη εμπορικού κέντρου εντός του πολεοδομικού κέντρου επί της Λεωφόρου Βουλιαγμένης, πλησίον της στάσης μετρό «Ελληνικό» με μεικτή εκμισθώσιμη επιφάνεια περίπου 72 χιλ. τ.μ.

– Η υλοποίηση ενός σημαντικού τμήματος του Μητροπολιτικού Πάρκου με χρήσεις πρασίνου, αναψυχής, ελευθέρων χώρων, αθλητισμού, πολιτισμού, κοινωφελών λειτουργιών και πρότυπων αστικών υποδομών ως προς την λειτουργία τους και των  λοιπών έργων υποδομής όπως η ανάπλαση και διαμόρφωση αμμώδους παραλίας σε μήκος 1 χλμ., λιμενικά έργα, το έργο παράκαμψης και υπογειοποίησης τμήματος της παραλιακής λεωφόρου Ποσειδώνος (έργο που θα επιτρέψει την ενοποίηση του μητροπολιτικού πάρκου με το παραλιακό μέτωπο), έργα ανασύστασης και διευθέτησης ρεμάτων, εγκαταστάσεις διαχείρισης στερεών αποβλήτων κ.α.

Πώς θα χρηματοδοτήσει η Lamda τα έργα της πρώτης πενταετίας

Το τίμημα για την αγορά των μετοχών της Ελληνικό ΑΕ βάσει της υπογεγραμμένης σύμβασης ανέρχεται σε 915 εκατ. ευρώ.  Η Lamda έχει αναλάβει και την υποχρέωση να υλοποιήσει υποδομές αξίας 1,5 δις. ευρώ.

Για τα έργα και τις υποδομές της πρώτης πενταετίας συν το τμήμα του τμήματος που θα καταβληθεί εντός αυτού του διαστήματος (οι δύο δόσεις συνολικά 467 εκατ. από τα 915 εκατ.) η Lamda έχει εκτιμήσει ότι χρειάζονται 2 δις. ευρώ, τα οποία σύμφωνα με τη διοίκησή της έχει διασφαλίσει ως εξής: Ολοκλήρωσε αύξηση κεφαλαίου ύψους 650 εκατ. ευρώ, έχει υπογράψει αρχική συμφωνία με τις Eurobank και Τράπεζα Πειραιώς για την δανειοδότησή της ανάλογα με την εξέλιξη των έργων ύψους 850 εκατ. ευρώ και τις επόμενες ημέρες θα εκδώσει εταιρικό ομόλογο ύψους έως 320 εκατ. ευρώ από τα οποία τα 150 εκατ. θα διατεθούν για το Ελληνικό.

Ακόμη, βάσει των εκτιμήσεων του επενδυτή μέρος της χρηματοδότησης θα προέλθει από τα έσοδα κατά την πρώτη πενταετία (περίπου 400 εκατ.) από προπωλήσεις και πωλήσεις κατοικιών, εκμετάλλευση εμπορικών αναπτύξεων και ενοικίαση του οικοπέδου που θα κατασκευαστεί το καζίνο. Επιδίωξη της Lamda είναι και η σύναψη στρατηγικών συνεργασιών στην κάθε της ανάπτυξη οι οποίες θα συμβάλουν και στη χρηματοδότηση.

Διαγωνισμός το 2011 – υπογραφή συμφωνίας αγοραπωλησίας το 2020 ή 2021

Όλοι οι διαγωνισμοί για ένα μεγάλο έργο διαγράφουν μια …μακριά πορεία. Η περίπτωση του Ελληνικού δεν αποτέλεσε εξαίρεση.

Η Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την αξιοποίηση του Ελληνικού σε ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ δημοσιεύθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2011 και καταληκτική ημερομηνία υποβολής φακέλου για τους ενδιαφερόμενους ήταν η 17 Απριλίου 2012.Κατά την πρώτη φάση υποβλήθηκαν εκδηλώσεις ενδιαφέροντος από συνολικά 9 εταιρείες μεταξύ αυτών και η εταιρεία του σημερινού προέδρου των ΗΠΑ:

Elbit Cochin Island Ltd (Ισραήλ)

Gazit Group USA Inc. (Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής)

Kaglow Holdings Ltd, (Κύπρος)

L&R London and Regional Group Holdings Limited (Ηνωμένο Βασίλειο)

Lamda Development S.A. (Ελλάδα)

LSGIE SA (Ισπανία)

Qatari Real Estate Investment Company QSC (Κατάρ)

Sovinyon/Air Services International Limited FZE/Varangis Qatar LLC   (κοινοπραξία εταιρειών) (Κατάρ)

Trump Acquisition LLC. (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)

Από τους συνολικά 9 ενδιαφερόμενους επενδυτές, κρίθηκε ότι οι 4 πληρούσαν τα κριτήρια προεπιλογής, προκειμένου να συμμετάσχουν στη Β’ φάση. Πιο συγκεκριμένα επιλέχθηκαν οι εταιρείες α) Elbit Cochin Island Ltd, β) L&R London and Regional Group Holdings Limited, γ) Lamda Development S.A., δ) Qatari Real Estate Investment Company QSC.

Από τους 4 ενδιαφερόμενους επενδυτές, δεσμευτική προσφορά υπέβαλε μόνο η Lamda Development. Σε εκείνη την χρονική συγκυρία αλλά και για αρκετά χρονια στη συνέχεια λίγοι πίστευαν ότι το έργο θα προχωρήσει… Στις 26 Μαρτίου 2014 αποσφραγίστηκε η βελτιωμένη προσφορά της Lamda Development. Το ΤΑΙΠΕΔ επέλεξε την εταιρεία ως «αγοραστή».

Ακολούθησε μια περίοδος χωρίς να σημειωθεί κάποια πρόοδος η αλλαγή κυβέρνησης το 2015 και τα όσα ακολούθησαν καθόλη τη διάρκεια του έτους αυτού με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να αντιλαμβάνεται ότι το έργο πρέπει να προχωρήσει το 2016, χωρίς ωστόσο όλα τα στελέχη να έχουν την ίδια άποψη γεγονός που φρέναρε τις διαδικασίες.

Τον Σεπτέμβριο του 2016 κυρώθηκε η αρχική και τροποποιητική σύμβαση από την Βουλή των Ελλήνων με ευρύτατη πλειοψηφία (θετική ψήφος άνω των 260 βουλευτών) και το 2018 εγκρίθηκε το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) του Ελληνικού με Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο προηγουμένως είχε επεξεργαστεί και εγκρίνει το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Το έργο προωθήθηκε σημαντικά όταν ανέλαβε να το «τρέξει» η Πέτη Πέρκα, σήμερα βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και οι διαδικασίες επιταχύνθηκαν από πέρσι τον Ιούλιο από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.