Βαριά ατζέντα καλείται να διαχειριστεί ο νέος υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης από την πρώτη κιόλας ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του.

Σήμερα στις τρεις το μεσημέρι θα γίνει η τελετή παράδοσης- παραλαβής από τον υπουργό Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, ο οποίος διαχειρίστηκε την κρίση της πανδημίας του κορονοϊού με την καταβολή ειδικών αποζημιώσεων σε εκατομμύρια εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα μέσω του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, αλλά και την θεσμοθέτηση νέου νόμου στο ασφαλιστικό μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την αντισυνταγματικότητα του νόμου Κατρούγκαλου.

Το πρώτο τρίμηνο του έτους είναι καθοριστικής σημασίας για την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και την κυβέρνηση αδιαμφησβήτητα, καθώς οι προωθούμενες αλλαγές  θα επηρεάσουν το σύνολο της κοινωνίας, η οποία θα κληθεί να τα κρίνει στις επερχόμενες εκλογές. Το νομοσχέδιο, που σύμφωνα με τον προγραμματισμό μέχρι σήμερα θα δίνονταν σε δημόσια διαβούλευση έως τις 15 Ιανουαρίου, αφορά τα εργασιακά και τις προωθούμενες αλλαγές στο ωράριο απασχόλησης των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και τον συνδικαλιστικό νόμο. Η εφαρμογή ελαστικότερου οκτάωρου και αλλαγές στα συνδικαλιστικά δικαιώματα και στον τρόπο λήψης απόφασης απεργιακής κινητοποίησης αναμένεται πυροδοτήσει την αντίδραση των συνδικάτων.

Όπως έχει αποκαλύψει το «Mononews», στο νομοσχέδιο υπάρχουν αλλαγές για στην διευθέτηση του χρόνου εργασίας και των υπερωριών και αύξηση του πλαφόν των νόμιμων υπερωριών. Το νέο μοντέλο διευθέτησης του χρόνου εργασίας έρχεται με πιλότο τους σχετικούς προηγούμενους νόμους, με τελευταίο τον 3986 του 2011. Οι επιχειρήσεις αναμένεται να μπορούν να απασχολούν, με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, εργαζομένους ως 10 ώρες ημερησίως κατά μέγιστο, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, εφόσον εντός 6μήνου εξοφλούν τις επιπλέον 2 ώρες πέραν του 8ώρου, με αντίστοιχη μείωση ωρών σε άλλες εργάσιμες ημέρες ή με ρεπό ή με ημέρες άδειας.

Αλλαγές θα υπάρξουν στο πλαφόν των νόμιμων υπερωριών σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Σήμερα, το ανώτατο όριο υπερωριακής απασχόλησης είναι 48 ώρες ανά 6μηνο (90 ώρες το έτος) προκειμένου για εργαζόμενους σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες και 120 ώρες το έτους στους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας.

Με το ίδιο νομοσχέδιο θα προστεθούν επιχειρήσεις και εργασίες στη λίστα που ήδη επιτρέπει την εργασία την Κυριακή, ενώ θεσμοθετείται το δικαίωμα του εργοδότη, να αξιώνει να μην προσέρχεται ο εργαζόμενος στην εργασία αλλά να μισθοδοτείται, μετά την προειδοποίηση για απόλυση και μέχρι αυτήν.

Σημαντικές παρεμβάσεις έρχονται στον συνδικαλιστικό νόμο, καθώς καθιερώνεται η υποχρέωση των συνδικάτων να παρέχουν στα μέλη της Γενικής Συνέλευσης πραγματική δυνατότητα συμμετοχής και ψήφου εξ αποστάσεως, ηλεκτρονικώς, ιδίως για τη λήψη απόφασης απεργίας. Καθίσταται επίσης προϋπόθεση για την άσκηση συνδικαλιστικού δικαιώματος, η απογραφή στο ήδη νομοθετημένο Γενικό Μητρώο. Θεσμοθετείται τουλάχιστον 40% προσωπικό ασφαλείας, που πρέπει να εξακολουθεί να εργάζεται σε περίπτωση απεργίας στις επιχειρήσεις που η λειτουργία τους είναι κρίσιμη για το κοινωνικό σύνολο, στο Δημόσιο, τους ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ. Απαγορεύονται οι καταλήψεις χώρων και εισόδων και η άσκηση ψυχολογικής ή σωματικής βίας. Αν λάβουν χώρα, η απεργία καθίσταται παράνομη. Όσοι μετέχουν σε κατάληψη ή βιαιοπραγούν, τελούν ποινικώς κολάσιμη πράξη.

Αξίζει να σημειωθεί πως δικαίωμα συλλογικής διαπραγμάτευσης και συνεπώς υπογραφής συλλογικών συμβάσεων θα αναγνωρίζεται πλέον μόνο στις συνδικαλιστικές οργανώσεις που έχουν εγγραφεί στα νομοθετημένα ψηφιακά Μητρώα. Καταργείται ο Β βαθμός διαιτησίας στον ΟΜΕΔ, ενώ η συμφιλίωση συλλογικών διαφορών αφαιρείται από τις Επιθεωρήσεις Εργασίας και ανατίθεται στον ΟΜΕΔ.

Σε άλλο μέρος του νομοσχεδίου θεσπίζεται η ψηφιακή κάρτα εργασίας για την on-line παρακολούθηση του ωραρίου των εργαζομένων, ενώ έρχεται νέο θεσμικό πλαίσιο για την τηλεργασία. Αλλαγές έρχονται και στις γονικές άδειες με ενσωμάτωση σχετικής κοινοτικής οδηγίας. Προβλέπεται άδεια τοκετού 14 εργάσιμων ημερών στον πατέρα, καθώς και πρόσθετη 6μηνη γονική άδεια έως ότου το παιδί γίνει 8 ετών για όλους τους πατέρες και όσες μητέρες δεν λαμβάνουν ήδη την 6μηνη παροχή προστασίας μητρότητας. Από τους 6 μήνες, οι 2 πρώτοι πληρώνονται από τον ΟΑΕΔ με τον κατώτατο μισθό, ενώ οι υπόλοιποι 4 είναι άνευ αποδοχών. Τέλος θεσμοθετείται και η προστασία των νέων πατέρων κατά της απόλυσης, επί 2 μήνες από τον τοκετό για το 1ο παιδί, 4 για το 2ο και 6 για κάθε επόμενο.

Μεταρρύθμιση στην επικουρική ασφάλιση

Το επόμενο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή και καλείται να υπερασπιστεί ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης αφορά την εισαγωγή κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην επικουρική ασφάλιση, αρμοδιότητας του υφυπουργού Κοινωνικών Υποθέσεων Πάνου Τσακλόγλου. Μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2021 το νομοσχέδιο  θα προβλέπει, όπως επισήμανε στο «Mononews» ο αρμόδιος υφυπουργός, την σταδιακή ένταξη στο σύστημα των ασφαλισμένων από την 1η Ιανουαρίου του 2022.

Οι πόροι από τις εισφορές των νέων ασφαλισμένων θα μπορούν να διοχετευτούν για την ανάπτυξη της οικονομίας μέσω επενδύσεων, ενώ η εξασφάλιση υψηλότερων συντάξεων θα εξαλείψει  την υπάρχουσα καχυποψία των νέων που τους οδηγεί στην ανασφάλιστη απασχόληση.

Για κάθε νέο ασφαλισμένο θα δημιουργηθεί ατομικός λογαριασμός στον οποίο θα καταγράφονται οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί καθώς και οι αποδόσεις των επενδύσεων που αντιστοιχούν στις εισφορές. Στο νέο σύστημα Επικουρικής Ασφάλισης θα εντάσσονται υποχρεωτικά:

-Οι μισθωτοί που θα εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας από την 1/1/2022 και εφεξής.

-Οι αυτοαπασχολούμενοι που θα μπαίνουν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας και απασχολούνται σε κλάδους στους οποίους σήμερα είναι υποχρεωτική η επικουρική ασφάλιση (π.χ. μηχανικοί, δικηγόροι)

Σε εθελοντική βάση θα μπορούν να ενταχθούν :

-όλοι οι σημερινοί εργαζόμενοι (μισθωτοί και αυτοαπασχολούμενοι) ηλικίας έως 35 ετών

-οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας μετά την 1/1/2022 χωρίς υποχρεωτικό κλάδο επικουρικής ασφάλισης σήμερα (π.χ. αγρότες, ελεύθεροι επαγγελματίες)

Το ύψος των εισφορών θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα, δηλαδή 6% για τους μισθωτούς. Οι εισφορές για τους αυτοαπασχολούμενους θα υπολογίζονται βάσει των ασφαλιστικών κατηγοριών που ισχύουν και σήμερα.

Στο νέο σύστημα οι επικουρικές συντάξεις θα καθορίζονται από τις αποδόσεις των επενδύσεων των εισφορών. Θα δημιουργηθούν τρία επενδυτικά προφίλ, χαμηλού, μεσαίου και υψηλού ρίσκου και οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να επιλέγουν που θα εντάξουν τον «κουμπαρά» τους. Το προφίλ μεσαίου ρίσκου θα είναι η προεπιλογή, σε περίπτωση που κάποιος ασφαλισμένος δεν επιλέξει πως θα τοποθετηθεί, ενώ ο βαθμός του ρίσκου θα μειώνεται καθώς θα αυξάνεται η ηλικία και θα πλησιάζει η στιγμή της συνταξιοδότησης.

Στο πλαίσιο του νέου συστήματος θα συσταθεί ένα νέο Δημόσιο Ταμείο, το οποίο θα έχει την ευθύνη για τη διαχείριση των ατομικών λογαριασμών, δηλαδή των εισφορών των ασφαλισμένων. Το νέο Ταμείο θα μπορεί να συνεργάζεται με διαχειριστές κεφαλαίων, ώστε να επενδύεται το συσσωρευμένο κεφάλαιο των εισφορών σε ομόλογα, μετοχές και άλλα επενδυτικά προϊόντα.

Άγνωστος παραμένει ο τρόπος κάλυψης του κόστους μετάβασης από το ένα σύστημα στο άλλο. Εντός Ιανουαρίου αναμένεται να ολοκληρωθούν τρεις αναλογιστικές μελέτες, μία μακροοικονομική μελέτη, μία αναλογιστική μελέτη και μία μελέτη για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.

Στις μελέτες θα αποκαλυφθεί το ύψος του «κόστους μετάβασης» από το υπάρχουν σύστημα επικουρικής ασφάλισης σε νέο, αλλά και οι τρόποι κάλυψής του, με το γραφείο του υφυπουργού να προκρίνει τη λύση της κάλυψης του σημαντικά υψηλού κόστους (κάποιοι κάνουν λόγο ακόμη και για 50 με 60 δισ. σε βάθος 40 ετών) από το ΑΚΑΓΕ, τη φορολογία και κυρίως από την ανάπτυξη μέσω της επένδυσης των εισπραττόμενων εισφορών.

Σημαντικές εκκρεμότητες

Πέρα από τα νομοσχέδια, ο κ. Χατζηδάκης έχει να διαχειριστεί όλες τις εκκρεμότητες που απορρέουν από την πανδημία του κορονοϊού. Αυτή την στιγμή, η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα βρίσκεται σε αναστολή. Εκκρεμούν οι πληρωμές των αναστολών Δεκεμβρίου και η νομοθετική παράταση του μέτρου για τον Ιανουάριο, οι πληρωμές των υπολοίπων του Δώρου Χριστουγέννων για όσους εργαζόμενους ήταν σε αναστολή τον Δεκέμβριο, η καταβολή του εφάπαξ επιδόματος των επιστημόνων κ.α. Ταυτόχρονα, κανείς δεν μπορεί να αναλογιστεί τις συνέπειες της πανδημίας και τον αριθμό των ανέργων μετά την ολοκλήρωση της πανδημίας του κορονοϊού.

Ανοικτή παραμένει και η διαδικασία αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, μετά από τρεις αναβολές ελέω πανδημίας. Σύμφωνα με το ισχύον χρονοδιάγραμμα το τελευταίο 10ήμερο του Μαρτίου πρέπει να αρχίσει η διαδικασία και το τελευταίο 15ήμερο του Ιουλίου, ο υπουργός Εργασίας θα πρέπει να εισηγηθεί στο υπουργικό συμβούλιο τον νέο κατώτατο μισθό, «λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη».

Άλλο ένα σκόπελο που καλείται να  ξεπεράσει ο κ. Χατζηδάκης είναι αυτός των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης που συνολικά αγγίζουν τις 300.000. Οι αιτήσεις για τις κύριες συντάξεις που εκκρεμούν ξεπερνούν τις 170.000, ενώ στην αναμονή βρίσκονται άλλες 120.000 αιτήσεις για επικουρική και 12.000 αιτήσεις για εφάπαξ. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί στους θεσμούς για εκκαθάριση του όγκου των ληξιπρόθεσμων μέχρι το τέλος του 2021.

Το 2021 είναι, επίσης, χρονιά νέας δικαστικής μάχης για τα χαμένα αναδρομικά από την κατάργηση των Δώρων και τις μειώσεις των επικουρικών συντάξεων. Στις 15 Ιανουαρίου δικάζεται στην Ολομέλεια του ΣτΕ η σχετική προσφυγή συνταξιουχικών οργανώσεων που δυνητικά θα μπορούσε να αφορά χαμένα αναδρομικά της τάξης των 2,5 δισ. ευρώ. Οποιαδήποτε θετική απόφαση για τους συνταξιούχους, ακόμη κι αν περιορίζεται μόνο σε όσους έχουν προσφύγει δικαστικά, θα συνιστά νέα δημοσιονομική βόμβα για τον προυπολογισμό. Στις 14 Ιανουαρίου αντίστοιχη «μάχη» δίνεται και στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.

Παράλληλα, εκκρεμεί η πληρωμή των αναδρομικών 11μήνου στους κληρονόμους των 172.222 θανόντων συνταξιούχων που δικαιούνταν αναδρομικά. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Εργασίας, η πρώτη μεγάλη πληρωμή, για όλους όσοι έχουν ολοκληρώσει την διαδικασία των δικαιολογητικών, θα πρέπει να αναμένεται εντός Ιανουαρίου.

Ακόμη εκκρεμεί η εφαρμογή των νέων αυξημένων ποσοστών αναπλήρωσης στους ασφαλισμένους πάνω από 30 χρόνια και η καταβολή των αναδρομικών ποσών. Το αποτέλεσμα είναι να εκκρεμούν αυξήσεις και αναδρομικά τουλάχιστον 16 μηνών για περίπου 200.000 παλαιούς και νέους συνταξιούχους. Ο τελευταίος προγραμματισμός του υπουργείου Εργασίας ήταν να δοθούν σε τρία κύματα, από Φεβρουάριο έως Απρίλιο σε νέους και παλαιούς συνταξιούχους. Ακόμη εκκρεμεί η εφαρμογή των αυξημένων ποσοστών για τους συνταξιούχους που απασχολούνται.

Διαβάστε επίσης:

Τα ανοικτά μέτωπα του υπουργείου Εργασίας – Νέες προκλήσεις για τον νέο υπουργό Κωστή Χατζηδάκη

Πάνος Τσακλόγλου στο mononews: Από 1η Ιανουαρίου σε εφαρμογή το νέο κεφαλαιοποιητικό επικουρικό ταμείο

Οικονομική ενίσχυση 400 ευρώ σε 100.000 επιστήμονες