Με σημαντικές διαφωνίες κυρίως στο θέμα του ελέγχου των τιμών της ενέργειας και μια συμφωνία για τη προμήθεια φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, η οποία είναι δύσκολη στην εφαρμογή της κατέληξαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες μετά από πολύωρη συνεδρίαση στη Σύνοδο Κορυφής.

Παρότι οι χώρες του Νότου πρότειναν πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου οι Βόρειες χώρες, κυρίως Γερμάνια και Ολλανδία προέβαλαν ισχυρή αντίσταση «μια παρόμοια λύση μπορεί να κάνει το πρόβλημα χειρότερο» τόνισε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.

1

Ισπανία και Πορτογαλία μετά από έντονη αντιπαράθεση (είναι ενδεικτικό ότι ο Πέδρο Σάντσεθ αποχώρησε για αρκετή ώρα από τη συνεδρίαση) κέρδισαν την αποδοχή να επεμβαίνουν στην εγχώρια αγορά για τον καθορισμό των τιμών της ενέργειας «παραβιάζοντας» τους ισχύοντες κανόνες της ΕΕ για την αγορά ενέργειας.

Πολλές από τις αποφάσεις στο κρίσιμο ζήτημα της ενέργειας παραπέμπονται στο μέλλον είτε σε μια επόμενη Σύνοδο Κορυφής είτε στις διαδικασίες τις Κομισιόν.

Ιβηρική εξαίρεση

Έπειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής, οι 27 Αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ κατάφεραν να καταλήξουν σε κοινές αποφάσεις για τη μείωση των τιμών ενέργειας, ικανοποιώντας και τα αιτήματα της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και του Βελγίου, αλλά και αυτά της Ολλανδίας, της Δανίας και της Γερμανίας.

Κατέληξαν σε συμβιβασμό ως προς το αίτημα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας να συμπεριληφθεί, στο πλαίσιο συμπερασμάτων, η αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να μειωθούν οι λογαριασμοί ρεύματος για τους καταναλωτές.

Βάσει των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τα κράτη-μέλη της ΕΕ μπορούν να ειδοποιούν την Επιτροπή εάν θέλουν να λάβουν μέτρα που θα αντίκεινται στους ισχύοντες κανόνες της ΕΕ για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά σε κάθε περίπτωση αυτά τα μέτρα θα είναι προσωρινά και δεν θα υπονομεύουν την εσωτερική αγορά της ΕΕ.

Η ΕΕ θα καταργήσει σταδιακά την εξάρτησή της από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, πετρελαίου και άνθρακα το συντομότερο δυνατό, όπως ορίζεται στη Διακήρυξη των Βερσαλλιών.

Ως εκ τούτου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσβλέπει στο ολοκληρωμένο και φιλόδοξο σχέδιο, που θα εκπονηθεί εκ του σύνεγγυς σε συντονισμό με τα κράτη-μέλη και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το οποίο θα υποβάλει η ΕΕ μέχρι το τέλος Μαΐου 2022.

Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τα κράτη-μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσουν να κάνουν βέλτιστη χρήση της εργαλειοθήκης για τα μέτρα κατά της Μόσχας και αναθέτει στο Συμβούλιο της ΕΕ και την Επιτροπή, να κοινοποιήσουν στα ενδιαφερόμενα μέρη τις αποφάσεις αναφορικά με τις εισαγωγές ενέργειας.

Μακρόν για ρωσικό αέριο

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος για τη Γαλλία να αποδεχθεί το αίτημα της Ρωσίας να πληρώσει σε ρωσικά ρούβλια για το ρωσικό αέριο.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε δηλώσει νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι η Ρωσία θα επιδιώξει πληρωμές σε ρούβλια για αγορά φυσικού αερίου που πωλείται σε «μη φιλικές» χώρες, εγείροντας συναγερμό για μια πιθανή κρίση εφοδιασμού φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Ο Μακρόν είπε σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες ότι «κείμενα δείχνουν ότι απαγορεύεται» να υπάρχουν τέτοιες απαιτήσεις για πληρωμές σε ρούβλια.

Ο Γάλλος Πρόεδρος είπε επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει την εντολή να προβαίνει σε κοινές αγορές ενέργειας, προκειμένου να επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει καλύτερο έλεγχο στον ενεργειακό εφοδιασμό της και στην αντιμετώπιση των τιμών της ενέργειας.
Ειδική άδεια σε Ισπανία, Πορτογαλία

Οι ηγέτες της ΕΕ χορήγησαν στην Ισπανία και την Πορτογαλία ειδική άδεια να διαχειρίζονται τις δικές τους τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η πρόεδρος της Επιτροπής είπε ότι αυτό ήταν εφικτό επειδή αυτές οι δύο χώρες έχουν σχετικά υψηλό μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό τους μείγμα και πολύ λίγες διασυνδέσεις με άλλα μέρη του δικτύου της ΕΕ.

«Συμφωνήσαμε για μια ειδική μεταχείριση που είναι δυνατή για την Ιβηρική χερσόνησο, έτσι ώστε η Ιβηρική χερσόνησος να μπορεί να αντιμετωπίσει αυτήν την πολύ συγκεκριμένη κατάσταση στην οποία βρίσκεται και να διαχειριστεί τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος», είπε η φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ στο Βρυξέλλες.

Ο Ντράγκι

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συζητήσει με τα ενδιαφερόμενα μέρη, τις μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και ηλεκτρικής ενέργειας, εταιρείες διανομής και άλλους», είπε ο Ντράγκι σε συνέντευξη Τύπου μετά τη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες.

Ο Ιταλός πρωθυπουργός πρόσθεσε επίσης ότι οι 27 συμφώνησαν ότι οποιαδήποτε απαίτηση από τη Ρωσία να λάβει πληρωμές σε ρούβλια για τις εξαγωγές φυσικού αερίου της θα αντιπροσωπεύει παραβίαση της σύμβασης.

Ο ίδιος δήλωσε ότι ελπίζει ότι η Ρωσία θα δεχτεί να καθίσει σε ένα τραπέζι ειρηνευτικών συνομιλιών πριν την ολοκληρωτική καταστροφή της Ουκρανίας.

Σκεπτικός ο Σόλτς για τις παρεμβάσεις

Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς είπε μεν ότι η Κομισιόν «θα εξετάσει» το ζήτημα επιβολής ανώτατων ορίων τιμών ενέργειας μετά από μια εκτενή συζήτηση για το θέμα που έθεσε η Ισπανία στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, αλλά σημείωσε ότι η Γερμανία και πολλές άλλες χώρες είναι «σκεπτικές» για παρεμβάσεις στην αγορά για την αντιμετώπσιη των υψηλών τιμών ενέργειας .

Νωρίτερα, πηγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης έλεγε ότι η Γερμανία και η Ολλανδία αντιτάχθηκαν στις νότιες χώρες της ΕΕ σε μια «σκληρή» συζήτηση για το θέμα επιβολής ανώτατων τιμών.

Οι ευρωπαϊκές χώρες συμφώνησαν να συνεργαστούν για την κοινή αγορά φυσικού αερίου σε μια «εθελοντική» βάση, δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος.

Το σχέδιο της Πολωνίας

Η Πολωνία θα παρουσιάσει ένα σχέδιο στις αρχές της επόμενης εβδομάδας για να απομακρυνθεί γρήγορα η χώρα από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι κατά τη διάρκεια δικής του συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι χώρες όπως η Γερμανία χρειάζονται περισσότερη παρότρυνση για να απομακρυνθούν γρήγορα από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.

Τι ζητούσαν Ισπανία-Πορτογαλία

Ο Ισπανός πρωθυπουργός, αλλά και η Πορτογαλία, εξέφρασαν συγκεκριμένα αιτήματα και ζήτησαν να μπουν σε ένα καθεστώς εξαίρεσης, καθώς, λόγω της γεωμορφολογίας (Πυρηναία όρη που χωρίζουν την Ιβηρική με τη Γαλλία) Πορτογαλία και Ισπανία δεν είναι συνδεδεμένες με το ενεργειακό δίκτυο και επιθυμούν εξαίρεση από τη σύνδεση των τιμών της ενέργειας. Η Σύνοδος προσπάθησε να βρει μια αποδεκτή πρόταση για την Ισπανία και την Πορτογαλία, καθώς οι δύο χώρες αυτές εξέφρασαν τις αντιδράσεις τους. Τελικά, όπως μετέδωσε το Politico, η συμβιβαστική λύση αυτή βρέθηκε.

Το κλίμα στους «27» ήταν τεταμένο, καθώς ο Σάντσεθ με τον Πορτογάλο Κόστα επέμεναν, ενώ ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς με τον Ολλανδό Μαρκ Ρούτε δεν συναινούσαν.

Σύμφωνα με το Politico, οι ηγέτες της ΕΕ δυσκολεύτηκαν να βρουν κοινή γραμμή, καθώς προσπαθούν να τιθασεύσουν τις αυξανόμενες τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, όσο η Ευρώπη επιχειρεί να μετριάσει την παροχή ενέργειάς της από τη Ρωσία.

Κατά το Cadena SER και την El País, η ένταση ήταν τέτοια που o Σάντσεθ σηκώθηκε και έφυγε αναστατωμένος, επειδή διέρρεαν συνομιλίες από τη συνάντηση και επειδή ο ίδιος κατηγορήθηκε ότι απείλησε να ασκήσει βέτο στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, όπως είπε ο δημοσιογράφος του France24, Ντέιβ Κίτινγκ. Μάλιστα, ο Σάντσεθ, σύμφωνα με την El País, διάβασε το εν λόγω μήνυμα από τον ίδιο τον δημοσιογράφο, για να εξηγήσει στους υπόλοιπους ηγέτες τον θυμό του. Σύμφωνα με πληροφορίες αντιδράσεις υπήρξαν και από την Ιταλία με τον Μάριο Ντράγκι να απειλεί με βέτο.

Διαβάστε επίσης

Φυσικό αέριο και κοινές προμήθειες σε επίπεδο ΕΕ: Πώς θα λειτουργήσει το σύστημα, ποιες χώρες θα συμμετάσχουν, ποιος ο ρόλος των εταιρειών ενέργειας

Κυριάκος Μητσοτάκης: Επαναφέρει την πρόταση για αέριο από την Αίγυπτο στη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Αφρικανικής Ένωσης