Ηταν Δεκέμβριος του 2017, πριν από έξι χρόνια δηλαδή, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν, επισκέφτηκε την Αθήνα. Τότε θύμιζε «άγριο λύκο» που ήρθε για να επιτεθεί χωρίς να υπολογίζει ούτε τους στοιχειώδεις κανόνες φιλοξενίας και ευγένειας.

Όπως θυμάται ο Guardian: «Ήταν σαν ένας πυγμάχος στο ρινγκ, ρίχνοντας γροθιές από την αρχή μέχρι το τέλος».

1

Ποιος θα ξεχάσει το επεισόδιο με τον τότε πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, όταν ο Ερντογάν σδαν ταύρος εν υαλοπωλείο αμφισβήτησε τα πάντα.

Είχε μιλήσει για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης, για τουρκική μειονότητα στη Θράκη «που δεν μπορούν να χωνέψουν οι Ελληνες», εξαπέλυσε επίθεση κατά της Ελλάδας για τη μεταχείριση μουσουλμανικών μνημείων, άνοιξε θέμα Κυπριακού. Ηταν γενικά ασυγκράτητος, όσο κι αν ο Π. Παυλόπουλος προσπαθούσε να του απαντήσει.

Εκτοτε οι σχέσεις των δύο χωρών κινούνταν σε κλίμα γενικευμένης έντασης, που ορισμένες φορές έφτασαν στα όρια πολεμικής σύρραξης, με τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο και «επακουμβήσεις» πλοίων.

Το «Μητσοτάκης γιοκ» που είχε πει ο κ. Ερντογάν έγινε κεντρική πολιτική γραμμή, οι παραβιάσεις στον ελληνικό εναέριο αλλά και θαλάσσιο χώρο ήταν εκατοντάδες, οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών είχαν κλείσει ερμητικά.

Μέχρι χθες στην Αθήνα, μέχρι την καλά οργανωμένη μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια επίσκεψη του Ερντογάν στην Αθήνα.

Ενός διαφορετικού Ερντογάν που άφησε έκπληκτους όχι μόνο τους Ελληνες, αλλά και τους Τούρκους δημοσιογράφους και αξιωματούχους.

Μια στροφή της Αγκυρας η οποία ωστόσο έχει εδώ και μήνες πάρει σάρκα και οστά.

 

 

«Ο λύκος έγινε αρνάκι», έλεγαν χθες κυβερνητικά στελέχη, βλέποντας τον κ. Ερντογάν να χαμογελά, να χειροκροτεί τον Κ. Μητσοτάκη, να μην προχωρά σε ανάλογες επεισοδιακές και άκρως επικοινωνιακές «κορώνες» όπως αυτές του 2017. Πλην της αναφοράς του χθες σε τουρκική μειονότητα στη Θράκη, αλλά κι αυτό το είπε για… την τιμή των όπλων.

Όταν του απάντησε ο Κ. Μητσοτάκης ούτε καν ανταπάντησε ο κ. Ερντογάν δείχνοντας ξεκάθαρα ότι ήρθε για να μην προκαλέσει, αλλά για να φτιάξει το κλίμα μεταξύ των δύο χωρών.

«Δεν υπάρχει αναμεταξύ μας κανένα πρόβλημα τόσο μεγάλο που να μην μπορεί να επιλυθεί», ήταν η φράση – κλειδί του κ. Ερντογάν κι αυτή που έμεινε από τη χθεσινή επίσκεψη.

Η θετική ατζέντα, η «ανταλλαγή απόψεων» και ακόμη και η κατασκευή νέας γέφυρας Υψάλων – Κήπων στον Εβρο, έχουν τη σημειολογία τους.

Oι αιτίες της μεταστροφής

Πολλοί αναρωτιούνται γιατί ο… πυγμάχος του 2017 που αναζητούσε σάκο του μποξ, ηρέμησε τόσο. Και γιατί το θερμό κλίμα στην Αθήνα επισφραγίστηκε από δεκαπέντε συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών και από το κλείσιμο νέου ραντεβού των δύο ηγετών την άνοιξη.

Οι λόγοι, λένε διπλωματικές πηγές, είναι αρκετοί.

Ο ένας είναι σαφώς η προσπάθεια του κ. Ερντογάν να μην απομονωθεί τελείως από την Ευρώπη, ειδικά μετά τις θέσεις του υπέρ Πούτιν στην Ουκρανία αλλά και υπέρ της Χαμάς στον πόλεμο με το Ισραήλ.

Ο τούρκος πρόεδρος ρίχνει γέφυρες στη Δύση μέσω της Ελλάδας, και δεν είναι τυχαίες οι δηλώσεις ευαρέσκειας της αμερικανικής διπλωματίας για την επίσκεψη στην Αθήνα.

Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει τις επόμενες ημέρες, και στην ατζέντα της υπάρχει το μεταναστευτικό και η τουρκική εμπλοκή σε αυτό. Η Αγκυρα επιδιώκει να κρατά «ζεστές» τις σχέσεις με τις Βρυξέλλες και δεν θέλει να δημιουργεί εντάσεις που θα προκαλούσαν νέο «πάγωμα» αυτών των σχέσεων.

Κι από την άλλη η Ελλάδα επιδιώκει να μειωθούν οι μεταναστευτικές ροές, με τη βοήθεια της Τουρκίας η οποία ζήτησε χθες να κλείσει το προσφυγικό στρατόπεδο στο Λαύριο, για το οποίο ο Ερντογάν έχει πει ότι είναι στρατόπεδο προετοιμασίας των Κούδρων.

 

 

H Διακήρυξη για τα «ήρεμα νερά» που υπέγραψαν οι δύο ηγέτες είναι ένα ακόμη δείγμα ότι η Τουρκία δεν θέλει τους επόμενους τουλάχιστον μήνες να προκαλέσει προβλήματα.

Κάτι που έχει δείξει πάντως από την αρχή του έτους. Με βάση τα στοιχεία του ΥΕΘΑ, τον περασμένο Ιανουάριο οι παραβιάσει του ελληνικού εναέριου χώρου ήταν 978 ενώ πλέον έχουμε… μηδενίσει.

Συγκεκριμένα:

·         Ιανουάριος: 21 υπερπτήσεις, 978 παραβιάσεις, 73 εμπλοκές,

·         Φεβρουάριος: 0 υπερπτήσεις, 163 παραβιάσεις, 14 εμπλοκές,

·         Μάρτιος: 0 υπερπτήσεις, 23 παραβιάσεις, 0 εμπλοκές,

·         Απρίλιος – Δεκέμβριος: 0 υπερπτήσεις, 8 παραβιάσεις, 0 εμπλοκές.

Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν και αρκετά «γκρίζα» σημεία που δύσκολα μπορού να επιλυθούν. Για παράδειγμα στην υπογραφείσα Διακήρυξη δε γίνεται αναφορά στο Κυπριακό.

Υπάρχει ακόμη η σαφής διαφωνία για το ποια είναι τα προβλήματα που έχουν οι δύο χώρες, με την Τουρκία να ζητά συνολική διαιτησία και μια Χάγη για όλα τα θέματα, ενώ η Αθήνα επιμένει ότι υπάρχει μόνο η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο.

Διαβάστε επίσης:

Το «φάλτσο» Ερντογάν για τη Θράκη και η άμεση απάντηση από Μητσοτάκη
Ελληνοτουρκικά: Αυτή είναι η Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας που υπέγραψαν Μητσοτάκης  – Ερντογάν
Μητσοτάκης: Τουρκία και Ελλάδα οφείλουν να ζουν ειρηνικά – Ερντογάν: Είμαστε αδέλφια