«Πόλεμος» στη Βουλή για την εξέγερση του Πολυτεχνείου και τη Χούντα: Αναλυτικά η τοποθέτηση του Άγγελου Συρίγου – Πώς αντέδρασε η Αριστερά

Ένταση προκάλεσε στη Βουλή, στη συζήτηση για το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, η τοποθέτηση του υφυπουργού Παιδείας Άγγελου Συρίγου, ο οποίος επιχείρησε να κάνει μια ανάλυση της κοινωνικής και πολιτικής κατάστασης που επικρατεί στα ελληνικά πανεπιστήμια μετά την περίοδο της μεταπολίτευσης, αναφερόμενος στον ρόλο που έπαιξαν σε αυτό τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

Ο κ. Συρίγος ανέφερε πως η απουσία μαζικής λαϊκής αντίδρασης κατά την περίοδο της δικτατορίας του Παπαδόπουλου οδήγησε στην περίοδο της μεταπολίτευσης σε μια μεγέθυνση της σημασίας του μοναδικού σοβαρού γεγονότος λαϊκής αντίστασης απέναντι στη δικτατορία, που ήταν η εξέγερση του Πολυτεχνείου, δημιουργώντας μια ιδιαίτερη πολιτική μυθολογία, η οποία επηρέασε τη λειτουργία των πανεπιστημίων στη χώρα.

Ειδικότερα ο κ. Συρίγος ανέφερε τα εξής:

«Για να απαντήσουμε, πρέπει να επιτρέψουμε στις ρίζες του σημερινού Ελληνικού πανεπιστημίου. Και αυτές δεν είναι άλλες από τη μεταπολίτευση.

Παρά τη μεγάλη ηθική αποστροφή και την πολιτική αποδοκιμασία της Χούντας από τον λαό, το χουντικό καθεστώς δεν έπεσε λόγω της εσωτερικής αντιστάσεως. Η Χούντα κατέρρευσε το ’74 υπό το βάρος των ανομημάτων της και κυρίως της κυπριακής τραγωδίας. Το γεγονός ότι στα θεμέλια της μεταπολιτεύσεως δεν υπήρχε ένα γεγονός ανατροπής είχε τεράστια αξιακή σημασία στην ποιότητα της μεταπολιτευτικής μας ζωής. Δεν υπήρξαν ογκώδεις διαδηλώσεις και πορείες επί Χούντας. Υπήρχαν μεμονωμένες ενέργειες κάποιων γενναίων Ελλήνων που αντιμετωπίζονταν με βάρβαρο τρόπο από τη δικτατορία.

Αυτό που δεν έγινε από την πλειοψηφία του λαού όταν χρειαζόταν, όταν δηλαδή υπήρχε η Χούντα, έπρεπε να αναπληρωθεί μετά. Πότε; Μετά το ’74.

Μετά το 74, λοιπόν, είχαμε τις πορείες μας, είχαμε τα λάβαρά μας, τραγουδάγαμε αντάρτικα στις ταβέρνες και μετά πηγαίναμε σπίτι μας ήσυχοι ότι έχουμε εκπληρώσει εκ του ασφαλούς, με καθυστέρηση ετών, το αντιστασιακό μας καθήκον έναντι της Δικτατορίας.

Επρόκειτο για μίμηση, για κακό θεατρικό παίγνιο, για παρωδία.

Δημιουργήθηκε λοιπόν μια πολιτική μυθολογία που είχε και εξακολουθεί να έχει στο επίκεντρό της το Πολυτεχνείο. Γιατί το Πολυτεχνείο; Διότι το Πολυτεχνείο υπήρξε το μοναδικό σοβαρό γεγονός μαζικής λαϊκής αντιστάσεως απέναντι στη δικτατορία. Σε εκείνα τα επτά μαύρα χρόνια, ήταν η μοναδική ένδειξη ότι ο λαός, κάτω από την επιφάνεια έβραζε. Ήταν ένα ηφαίστειο που έβραζε.

Εξαιτίας αυτού του λόγου το τι συνέβη με το Πολυτεχνείο το 73, το Πολυτεχνείο μετά το ’74 προσέλαβε μυθικές διαστάσεις. Οι διαστάσεις αυτές αποτυπώνονται θαυμάσια στο σύνθημα που ακούστηκε κατά κόρον στα αντιμνημονιακά συλλαλητήρια. «Η χούντα δεν τελείωσε το ’73». Λόγω του μύθου που έχει δημιουργηθεί, ένα μεγάλο ποσοστό του λαού πιστεύει ότι η Χούντα πράγματι έπεσε το 73 εξαιτίας του Πολυτεχνείου. Στην πραγματικότητα βεβαίως της εξέγερση του Πολυτεχνείου ακολούθησε η ανατροπή του Παπαδόπουλου από τον Ιωαννίδη και μια πολύ σκληρότερη φάση της δικτατορίας.

Το Πολυτεχνείο πέρα από το Πολυτεχνείο, ο μύθος του Πολυτεχνείου όπως δημιουργήθηκε στα μεταπολιτευτικά χρόνια, αντανακλά πλήρως το ελληνικό πανεπιστήμιο.

Σπεύδω να επισημάνω, επειδή το έχετε ξανακάνει στο παρελθόν με αποκοπή φράσεών μου, ότι δεν αναφέρομαι στο αξιακό άρωμα του Πολυτεχνείου, εν μέσω Χούντας το ’73, αλλά στην πολιτική του λειτουργία ως μύθου στα μεταπολιτευτικά χρόνια.

Ποιες ήταν οι εκφράσεις αυτού του μύθου; Οι κομματικές φοιτητικές παρατάξεις, η απαγόρευση εισόδου, ακόμα και της Πυροσβεστικής, μέσα στα ΑΕΙ, καθότι είναι κρατική δύναμη, οι καταλήψεις πανεπιστημιακών σχολών, οι για ψύλλου πήδημα διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις. 

Αντί όλα αυτά που περιέγραψα να συνιστούν ύβρις, μια συγκλονιστική ύβρη για το πραγματικό κόσμο αυτής της χώρας, κατέστησαν κοινός τόπος, μια πραγματικότητα, που μπορούμε να αποδεχθούμε αν κλείσουμε λίγο τα μάτια σε κάποιες ακρότητες.  Όπως κλείναμε τα μάτια σε αυτές τις ακρότητες που έγιναν στην Κρήτη. 

Όλα αυτά βεβαίως δεν γίνονταν για να ανατραπεί μια χούντα. Η μετεξέλιξή τους είναι αυτά που συμβαίνουν την τελευταία δεκαετία. Οι επιθέσεις στους καθηγητές, οι διαπομπεύσεις τους, οι στοχοποιήσεις με αφίσες, οι συστηματικές καταστροφές της περιουσίας του δημοσίου Πανεπιστημίου. Όλα αυτά αποτελούν την επιτομή της μεταπολιτευτικής μας χρεοκοπίας. 

Στα πανεπιστήμιά μας όλα αυτά έχουν όνομα. Τα τελευταία αρκετά χρόνια είναι ενέργειες κατά κύριο λόγο της αντιεξουσιαστικής Αριστεράς.

Επιτρέψτε μου εδώ σε αυτό το σημείο μια ειδικότερη αναφορά στον ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί από τα κόμματα της κοινοβουλευτικής Αριστεράς, θεωρώ ότι είστε το κόμμα που τελεί σε μεγαλύτερη σύγχηση απέναντι στη λεγόμενη αντιεξουσιαστική Αριστερά. Η αντιεξουσιαστική Αριστερά εμφορείται από μια ψευδο-επαναστατική υποκουλτούρα, που υποτίθεται ότι συμβολίζει αντίσταση ανατροπή και επανάσταση. Στην πραγματικότητα είναι απολύτως μηδενιστές. Το είδαμε ανάγλυφα στα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 τη μηδενιστική εξέγερση».

Αντιδράσεις στα κόμματα της Αριστέρας

Η τοποθέτηση του υφυπουργού Παιδείας προκάλεσε οξείες αντιδράσεις από βουλευτές των κομμάτων της Αριστεράς, οι  οποίοι έσπευσαν να τον κατηγορήσουν για «αναθεωρητισμό της Ιστορίας» και «αμφισβήτησης του ρόλου της λαϊκής εξέγερσης του Πολυτεχνείου» στην πτώση της δικτατορίας.

Ο Νίκος Βούτσης από τον ΣΥΡΙΖΑ, παίρνοντας τον λόγο έκανε λόγο για «ανιστόρητο αφήγημα» που ουδέποτε έχει προβληθεί ξανά στην αίθουσα της Βουλής.

«Γνωρίζετε ότι στη δικτατορία υπήρξαν μεγάλες μαζικές διαδηλώσεις από κηδεία Παπανδρέου μέχρι και το 74, πέραν του Πολυτεχνείου. Υπήρξαν μαζικές διαδηλώσεις και συλλήψεις και ξερονήσια ή άνθρωποι που είχαν πάει στο εξωτερικό, που φυλάγανε τους ανθρώπους της Αριστεράς και όχι μόνο όλου του πολιτικού φάσματος. Η προσπάθειά σας και μάλιστα όντας υφυπουργός να ξαναγράψετε την ιστορία για εκείνη τη περίοδο είναι απαράδεκτη και ύβρις για την αίθουσα αυτή. Είναι απολύτως ανιστόρητο».

Ο Πάνος Σκουρλέτης που ζήτησε από τον υφυπουργό να ανασκευάσει καθώς η τοποθέτησή του είναι προσβολή για τους φοιτητές στην Ελλάδα.

Οργισμένη ήταν και η τοποθέτηση του βουλευτή του ΚΚΕ, Θανάση Παφίλη.

«Το να σας πω δεν ντρέπεστε είναι λίγο! Τα είπατε όλα συνειδητά! Και επειδή είστε καθηγητής πανεπιστήμιου να διαβάζετε ιστορία καλύτερα. Η αντίσταση στη χούντα άρχισε αμέσως σε πολύ δύσκολες συνθήκες και πήρε πολλές μορφές και δεν ήταν μια στιγμή το Πολυτεχνείο αλλά αποτέλεσμα μιας διαδικασίας. Δεν τα διαβάσατε αυτά ποτέ; Έστω από εφημερίδες; Δεν τα ξέρετε; Δεν ξέρετε για αγρότες και οικοδόμους; Για τον Παναγούλη;

Δεν έχετε διαβάσει τους αγώνες που ξεδιπλώθηκαν σε τέτοιες συνθήκες; Τι νόημα έχει η παρέμβαση αυτή; Τι θέλετε να πείτε; Αν νομίζετε εσείς με αυτά τα ανιστόρητα που λέτε θα βάλετε φρένο στους αναγκαίους φοιτητικούς αγώνες είστε βαθιά νυχτωμένοι».

Εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, η Κωνσταντίνα Γιαννακοπούλου ζήτησε από τον υφυπουργό να δώσει εξηγήσεις για τα όσα είπε.

«Θέλουμε να ακούσουμε τι εννοείται για το μύθο του Πολυτεχνείου, θα ακούσουμε εξηγήσεις για τι προφανώς κανείς μα κανείς δεν μπορεί να αμφισβητεί τους αγώνες του ελληνικού λαού και του κινήματος απέναντι στη χούντα.

Ο Κλέων Γρηγοριάδης από το ΜέΡΑ25, επίσης καταφέρθηκε εναντίον του υφυπουργού, τονίζοντας ότι η αντίδραση του λαού στη χούντα ήταν πάνδημη «Να σας θυμίσω τα Μέγαρα. Ο πατέρας μου απετάχθη τα ξημερώματα από το ναυτικό, και ήξεραν ότι τους αντιστέκεται και δεν ήταν παράγοντας ένας τυχαίος αξιωματικός ήταν. Για 1,5 χρόνο που έμεινε προφυλακισμένος, οι γείτονες που ήταν δεξιοί μας έτρεφαν εκ περιτροπής κ. υπουργέ. Έτσι έζησα εγώ και και η αδερφή μου για 1,5 χρόνο κ. υπουργέ».

Η απάντηση του Άγγελου Συρίγου

Ο κ. Συρίγος πήρε μετά ξανά τον λόγο για να απαντήσει στους βουλευτές. Η τοποθέτησή του, ωστόσο, διακόπηκε αρκετές φορές από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, με τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Αθανασίου να προσπαθεί να ρίξει τους τόνους.

Ο κ. Συρίγος σημείωσε στη δευτερολογία του ότι γνώριζε εκ των προτέρων ότι η ομιλία του θα είχε αυτή την υποδοχή, για αυτό «επεσήμανα ρητώς ότι δεν αναφέρομαι στο αξιακό άρωμα του πολυτεχνείου αλλά στη πολιτική του λειτουργία ως μύθου στα μεταπολιτευτικά χρόνια», αναφορά που προκάλεσε αντιδράσεις από τα έδρανα της αντιπολίτευσης με βουλευτές να φωνάζουν «ντροπή».

Έντονη ήταν η αντίδραση του Νίκου Φίλη με τον κ. Συρίγο να λέει «δεν είναι αμφιθέατρο εδώ».

Τα πνεύματα ηρέμησαν με την παρέμβαση του κ. Αθανασίου που ζήτησε να δοθεί χρόνος στον υφυπουργό για να απαντήσει.

«Είναι προφανές ότι ένας τέτοιος λόγος ενοχλεί την αντιπολίτευση, γιατί αναφέρθηκα ρητώς ότι παρά τη μεγάλη ηθική αποστροφή και πολιτική αποδοκιμασία το καθεστώς δεν έπεσε λόγω της εσωτερικής αντιστάσεως αλλά της κυπριακής τραγωδίας. Δεν είμαι αναθεωρητής της ιστορίας. Ανέφερα ότι το πιο σημαντικό γεγονός ήταν το Πολυτεχνείο. Δυστυχώς δεν υπήρξαν μαζικές λαϊκές αντιδράσεις που θα έριχναν το καθεστώς. Αν πιστεύετε ότι υπήρξαν τέτοια γεγονότα και έριξαν τη χούντα να το πείτε. Ανέφερα επί λέξη για το Πολυτεχνείο ότι επειδή ακριβώς ήταν το φωτεινό γεγονός μαζικής αντιδράσεως προσέλαβε μυθικές διαστάσεις μετά το 74’.

Όλη η προσπάθεια διαστρεβλώσεως αυτών που είπα από άτομα που δεν ήταν στη αίθουσα στοχεύει να αλλάξουμε τη συζήτηση από το παρόν νομοσχέδιο, πόσοι αντιστάθηκαν στη χούντα και πόσοι δεν αντιστάθηκαν. Με κάθε σεβασμό σε όλους τους γενναίους ανθρώπους που αντιστάθηκαν δεν έπεσε γι’ αυτό το λόγο η δικτατορία», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Συρίγος.

Τον λόγο στη συνέχει πήρε ο κ. Καστανίδης που μίλησε για πρωτοφανή παραβίαση του κανονισμού της Βουλής και του κώδικα δεοντολογίας για τη σχέση εμπιστοσύνης πολιτών και πολιτικής «γιατί αμφισβητείται από επίσημα χείλη η Ιστορία του τόπου, των ποταμιών αίματος, των θυσιών και μάλιστα με τη διατύπωση της δευτερολογίας του υφυπουργού να είναι χειρότερη από την πρώτη τοποθέτηση. Θα παρακαλέσω αν δεν υπάρξει ρητή αναγνώριση του λάθους να σβηστούν από πρακτικά λέξεις και πράξεις που υπονομεύουν συλλογική συνείδηση έθνους και ιστορίας του».

Τσίπρας: Να ανασκευάσει ή να αποπεμφθεί

Ανάλογη ήταν και η αντίδραση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος με μια μέρα καθυστέρηση αποφάσισε να εμφανιστεί τελικά στη Βουλή και να απαντήσει στον πρωθυπουργό για τα όσα ανέφερε για την πολιτική τοξικότητα που οδηγούν τη χώρα οι δηλώσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, όπως αυτές του κ. Βερναρδάκη κατά της υπουργού Παιδείας, Νίκη Κεραμέως.

Ο κ. Τσίπρας ανέφερε για την τοποθέτηση του Άγγελου Συρίγου.

«Μένω έκπληκτος για αυτή την παρέμβασή σας, την αναθεώρηση της ιστορίας μας. Ήταν γραπτό, όχι εν τη ρύμη του λόγου. Προαποφασισμένη και μελετημένη ομιλία. Βουλευτής της ΝΔ είστε όχι του ΛΑΟΣ, ούτε της Χρυσής Αυγής» σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και συμπλήρωσε:

«Είπατε δεν υπήρξε αντίσταση στην χούντα παρά μεμονωμένα περιστατικά. Είναι πρωτοφανής ιστορικός αναθεωρητισμός. Είπατε μύθο της μεταπολίτευσης το Πολυτεχνείο. Ρόλο πυθίας ο Θεοχάρης. Είναι αυτή η επίσημη θέση της ΝΔ; Του κόμματος του Κ. Καραμανλή; Σας εκφράζουν ως ΝΔ και κυβέρνηση όσα είπε ο Συρίγος για να επανεκλεγεί βουλευτής από το ακροδεξιό ακροατήριο ή συνολική γραμμή Μητσοτάκη που μας είπε ότι δεν αναγνωρίζει την έννοια λαός γιατί έχει ερωτευθεί το αρκτικόλεξο ΛΑΟΣ».

«Να ανακαλέσει ο Συρίγος και ο αρχηγός σας να πάρει θέση. Ή να αποβάλλει τον Συρίγο από την Κ.Ο. ή να παραιτηθεί ο ίδιος. Αυτή είναι η μετάλλαξη της ΝΔ του Μητσοτάκη προς τα άκρα δεξιά. Δεν θα γίνει και η μετάλλαξη της ίδιας της δημοκρατίας. Δεν θα γίνει μετάλλαξη του δημοσίου πανεπιστημίου στον τόπο μας» τόνισε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Σημειώνεται ότι μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα, ο ΣΥΡΙΖΑ αποχώρησε από τη συνεδρίαση. Η συζήτηση του νομοσχεδίου αναμένεται να ολοκληρωθεί αργά το βράδυ με την ψήφισή του.