Παρατηρήσεις, θετικές και αρνητικές, των φορέων στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Παιδείας για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της  δεύτερης συνεδρίασης της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.

Ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Π.Ο.Σ.Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι) Γιώργος Σιάσος, αναφορικά με το ειδικό σώμα φύλαξης στα πανεπιστήμια, ανέφερε πως «παρατηρούνται διαχρονικά φαινόμενα άσκησης βίας, με αποκορύφωση την εισβολή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και τον προπηλακισμό του πρύτανη, τα οποία δεν μπορεί πλέον να γίνονται ανεκτά. Τα φαινόμενα αυτά, όπως και το λαθρεμπόριο και οι χρόνιες καταλήψεις χώρων, αδικούν τα ελληνικά πανεπιστήμια που είναι κέντρα αριστείας και έρευνας, επαινούνται για τις διακρίσεις τους, οπότε και απαιτούνται να λάβουμε νέα μέτρα».

Η Π.Ο.Σ.Δ.Ε.Π. είπε, έχει ζητήσει από το 2019 τη σύσταση Ειδικού Ανεξάρτητου Σώματος Φύλαξης με συγκεκριμένα προσόντα, που θα έχει κατάλληλη εκπαίδευση από τους αρμόδιους φορείς, και το οποίο θα πρέπει να λειτουργεί αποτρεπτικά και να παρεμβαίνει αυτεπάγγελτα, με βάση επιχειρησιακά σχέδια και κανόνες, που θα εκπονηθούν σε συνεργασία με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και με τις δημόσιες αρχές». Το σώμα αυτό ωστόσο, «θα πρέπει να εποπτεύεται από τον πρύτανη και όχι από την Ελληνική Αστυνομία, όπως προτείνεται στο νομοσχέδιο».

«Αδυνατώ να καταλάβω, ακούγοντας την χθεσινή επικοδομητική συζήτηση στην επιτροπή σας, γιατί πρέπει να αναλωνόμαστε σε ιδεολογικές εντάσεις, που θα έπρεπε να ανήκουν στο παρελθόν» συνέχισε ο κ. Σιάσος. Ο ίδιος τάχθηκε υπέρ του ελέγχου κατά την πρόσβαση στις πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις, με τη χρήση ακαδημαϊκών ταυτοτήτων και χρήση ηλεκτρονικών μέσων εποπτείας σε «ευαίσθητους χώρους» όπως πραγματοποιείται σε όλα τα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής.

Επίσης, ζήτησε να υπάρχει ειδικό σώμα φύλαξης και στα πανεπιστημιακά νοσοκομεία. Συμφώνησε με την καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής, αναρωτώμενος χαρακτηριστικά «προς τι να έχουμε φοιτητές του 3 στα 20;». Τέλος, ζήτησε να μειωθούν οι μετεγγραφές φοιτητών μεταξύ των πανεπιστημίων και να υπάρξει ειδική μέριμνα για τα περιφερικά πανεπιστήμια – και κυρίως εκείνα σε ακριτικές περιοχές.

Για λογαριασμό της Συνόδου των Πρυτάνεων, ο προεδρεύων της, καθ.Ζήσης Μαμούρης, πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ανέφερε πως «η σύνοδος αναγνωρίζει την αναγκαιότητα μιας αποτελεσματικής πρωτοβουλίας για την προστασία, ασφάλεια και φύλαξη των ιδρυμάτων».

Στη σύνοδο διατυπώθηκαν διαφορετικές απόψεις σχετικά με την μορφή της πρωτοβουλίας και σύμφωνα με τον κ. Μαμούρη, είπε ότι το Σώμα Φύλαξης θα πρέπει να υπάγεται στη δικαιοδοσία της συγκλήτου.

Η πλειοψηφία των μελών της συνόδου τάχθηκε θετικά στην ελεγχόμενη πρόσβαση, ιδιαίτερα στους κρίσιμους χώρους του Πανεπιστημίου. Ως προς την ελάχιστη βάση εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η σύνοδος αναγνωρίζει την αναγκαιότητα καθορισμού της ελάχιστης βάσης εισαγωγής φοιτητών για όλα τα ακαδημαϊκά τμήματα. Παρατήρησε ότι το νοοσχέδιο θα έχει σοβαρές επιπτώσεις για τα περιφερειακά πανεπιστήμια, όπως στον αριθμό των εισακτέων τους από το νέο σύστημα εισαγωγής. Εξέφρασε την ιδιαίτερη ανησυχία του για βιωσιμότητα μεγάλου αριθμού τμημάτων περιφερειακών ιδρυμάτων και είπε πως η χρηματοδότηση των περιφερειακών Πανεπιστημίων πρέπει, να αποσυνδεθεί από το ζήτημα του αριθμού των εισακτέων.

Σχετικά με την επιβολή ανώτατου ορίου φοίτησης, ο κ. Μαμούρης είπε πως έχουν εκφραστεί πολλές επιφυλάξεις, με γνώμονα την άποψη ότι «η διαγραφή φοιτητών και φοιτητριών, δεν μπορεί να είναι μια οριζόντια διοικητική πράξη, καθώς η καθυστέρηση ολοκλήρωσης των σπουδών είναι πολυπαραγοντικό αποτέλεσμα».

Ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ. Νικόλαος Παπαϊωάννου, ανέφερε πως η συγκλήτος του ΑΠΘ για την φύλαξη των πανεπιστημίων συμφώνησε πως «πρέπει να λυθεί. Νομίζω ότι και η ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και η κοινωνία είναι ώριμη, να απαντήσουμε ως πανεπιστημιακά ιδρύματα – και η Πολιτεία ως Πολιτεία – σε όλα αυτά τα φαινόμενα, τα οποία συμβαίνουν από καιρού εις καιρόν».

Επισήμανε ότι είναι διαφορετικό πράγμα η φύλαξη και διαφορετικό πράγμα η ασφάλεια. Η μεν φύλαξη είναι ξεκάθαρο, όπως το έχουμε πει και στις συνόδους, ότι είναι θέμα των πανεπιστημίων και ως έτσι λογίζεται, με τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας, όπως το έχουμε κάνει στην πράξη στο ΑΠΘ. Για την ασφάλεια από την άλλη, η άποψη της συγκλήτου του πανεπιστημίου μας, είναι ότι είναι θέμα της Πολιτείας και η Πολιτεία πρέπει να αναλάβει την οποία δράση προς αυτή την κατεύθυνση». Σχετικά με το θέμα των ετών φοίτησης, είπε πως θα πρέπει να υπάρχει και ένας κοινωνικός μανδύας στην εφαρμογή του μέτρου.

Ο πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθ. Σπυρίδων Κίντζιος, αναφέρθηκε στο σύστημα εισαγωγής, λέγοντας πως το υφιστάμενο πάσχει από σοβαρές αδυναμίες. Ο αριθμός των εισακτέων σε κάθε πανεπιστημιακό τμήμα, πρέπει να ανταποκρίνεται, πρώτον στις πραγματικές δυνατότητες των ιδρυμάτων σε προσωπικό και υποδομές, και δεύτερον στις ρεαλιστικές προοπτικές απασχόλησης των αποφοίτων και τις ανάγκες της οικονομίας. Ασφαλώς είναι θετική η αύξηση του βαθμού συμμετοχής των πανεπιστημίων στη διαδικασία εισαγωγής, η οποία όμως δεν είναι πλήρης. Πρέπει, να επεκταθεί και να συμπεριλάβει ολόκληρες εισηγήσεις των πανεπιστημίων προς το υπουργείο, σύμφωνα με τον ετήσιο ή και πολυετή προγραμματισμό τους, καθώς και να υπάρξει διαφορετική ρύθμιση και στήριξη για τα περιφερειακά, και ιδιαίτερα τα γεωγραφικά απομακρυσμένα πανεπιστήμια και τμήματα.

Ο πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, Περικλής Μήτκας, ανέφερε πως η Αρχή αξιολογεί κι πιστοποιεί την ποιότητα των προγραμμάτων σπουδών και την εν γένει λειτουργία των πανεπιστημίων της Ελλάδας. Μπορούμε να διαβεβαιώσουμε ότι τα πιστοποιημένα προγράμματα σπουδών είναι εφάμιλλα με τα αντίστοιχα των καλύτερων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, είπε. Συμφώνησε με τις ρυθμίσεις βελτίωσης ποιότητας που επιχειρεί το νομοσχέδιο, λέγοντας μεταξύ άλλων πως «η ελάχιστη βάση εισαγωγής, θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη για να μπορούν τα προγράμματα σπουδών να λειτουργήσουν κανονικά, με φοιτητές που να πληρούν στοιχειώδεις προϋποθέσεις για την παρακολούθησή τους».

Κατανοούμε είπε, την ανησυχία των περιφερειακών πανεπιστημίων για την πιθανότητα μείωσης των εισακτέων σε ορισμένα τμήματα χαμηλής ζήτησης. Αυτό όμως μπορεί ως ένα σημείο να αντιμετωπιστεί με την ανακατανομή του αριθμού των εισακτέων μεταξύ κεντρικών και περιφερειακών ΑΕΙ και τον περαιτέρω εξορθολογισμό των μετεγγραφών.

Ως θετικό μέτρο έκρινε την θέσπιση ορίου φοίτησης, ενώ για την φύλαξη των ΑΕΙ ανέφερε πως θα θέλαμε να υπάρξει συμφωνία μεταξύ όλων των κομμάτων για τα θέματα φύλαξης και ασφάλειας στο δημόσιο πανεπιστήμιο, και να έχουν λυθεί τα προβλήματα που ταλανίζουν τα κεντρικά πανεπιστήμια εδώ και δεκαετίες.

Η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως απάντησε στις παρατηρήσεις των πρυτάνεων, λέγοντας πως τον Δεκέμβριο του 2018 έγγραφε πως «η Σύνοδος των Πρυτάνεων βλέπει με ανησυχία και δυσφορία τα κρούσματα βίας και ανομίας που παρατηρούνται σε μερικά Ιδρύματα της χώρας. Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε μια δικαιολογημένη ανησυχία για την ασφάλεια των φοιτητών και του προσωπικού των ΑΕΙ και απειλεί ευθέως τη λειτουργία και τη φήμη των ελληνικών πανεπιστημίων. Προς τούτο, η σύνοδος ζητά τη συνδρομή της Πολιτείας, της Δικαιοσύνης, της ελληνικής κοινωνίας, καθώς και τη μακροπρόθεσμη δέσμευσή τους για την ενίσχυση της ασφάλειας ανθρώπων και υποδομών στους πανεπιστημιακούς χώρους».

Ένα μήνα πριν, η σύνοδος λέει: «Σε ό,τι αφορά το πνεύμα βίας και παραβατικότητας, η σύνοδος αναγνωρίζει την αναγκαιότητα μιας ουσιαστικής, ρεαλιστικής και αποτελεσματικής πρωτοβουλίας για την προστασία, ασφάλεια και φύλαξη των Ιδρυμάτων».

Στο σημείο αυτό, η υπουργός ρώτησε τους φορείς για την πρότασή τους.

«Το Σώμα αυτό να υπάγεται στη Σύγκλητο; Αν οι αστυνομικοί υπάγονται σε όργανα του Πανεπιστημίου, τα όργανα του Πανεπιστημίου θα είναι εκείνα που θα είναι αρμόδια για αξιόποινες πράξεις που λαμβάνουν χώρα εντός πανεπιστήμιου; Τα όργανα του πανεπιστημίου θα είναι εκείνα που θα δίνουν εντολή για την καταπολέμηση της εμπορίας ναρκωτικών, της κατασκευής μολότοφ και ούτω καθεξής, ακραία φαινόμενα βίας και ανομίας στα πανεπιστήμια; Και αν δεν είναι αυτή πρόταση, ποια είναι η πρόταση με την οποία ζητάτε τη συνδρομή της Πολιτείας, της Δικαιοσύνης της κοινωνίας κλπ., για την επίλυση αυτού του μείζονος ζητήματος;»

Σχετικά με τα όρια φοίτησης, η υπουργός Παιδείας είπε πως συμφωνεί ότι οι «αιώνιοι φοιτητές» είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, αλλά επισήμανε πως το νομοσχέδιο έχει ειδικές προβλέψεις για λόγους υγείας, λόγους εργασίας, όπως επίσης και την δυνατότητα για διακοπή φοίτησης. Και ζήτησε εάν υπάρχει και κάποια άλλη πρόταση, να ειπωθεί για να ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο.

Ο ειδικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (Ο.Λ.Μ.Ε.) Ανδρέας Παπαντωνάκης, εστίασε στο ζήτημα της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και σημείωσε ότι λόγω των μέτρων της πανδημίας, έχουν δημιουργηθεί σήμερα πολλές ανισότητες στο ρυθμό που προχώρησε η διδακτέα ύλη. Η ελάχιστη βάση εισαγωγής είπε, δημιουργεί ένα επιπλέον κλίμα ανασφάλειας, ειδικά στους μαθητές. Κανείς είπε, δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένος όταν εισάγονται υποψήφιοι στην ανώτατη εκπαίδευση με μια ελάχιστη βαθμολογική επίδοση. Όμως, αυτό δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με μία αύξηση της πίεσης στη διαδικασία των εξετάσεων. Δεν αντιμετωπίζεται δηλαδή το πραγματικό, σοβαρό πρόβλημα της εκπαίδευσης με κανονιστικά μέτρα. Είναι μια βίαιη τοποθέτηση στρόφιγγας. Εκτίμησε δε, ότι ένας στους τρεις, και παραπάνω, υποψήφιους από τους μαθητές της Γ’ Λυκείου θα μείνει εκτός πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων ΠΟΑΣΥ, Γρηγόρης Γερακαράκος, αναφορικά με την σύσταση των ομάδων φύλαξης των πανεπιστημίων, είπε πως «η ομοσπονδία είναι αναφανδόν κατά αυτής […] Είμαστε αντίθετοι σε εμπλοκή, διότι δεν μπορούν να συνυπάρξουν, ο θεσμικός ρόλος της αστυνομίας, που προσδιορίζεται ως βραχίονας του στενού πυρήνα του κράτους, με προκαθορισμένες αρμοδιότητες και ιδιαιτερότητες στα πανεπιστημιακά ιδρύματα, όπως το αυτοδιοίκητο και ένα ετερογενές σύνολο ανθρώπων […] Φυσικά συμφωνούμε στην αναγκαιότητα φύλαξης αυτών των ιδρυμάτων, καθώς και στον εφοδιασμό της υλικοτεχνικής υποδομής πιστοποίησης».

Ο κ. Γερακαράκος, σημείωσε επίσης απευθυνόμενος προς την κυβέρνηση, πως είναι ιδιαίτερα προβληματικός και ο χρόνος και η ταχύτητα που επιλέξατε να καθιερώσετε έναν τέτοιο θεσμό. «Εάν θεωρούμε ότι η αστυνομία θα πρέπει να εμπλακεί, τότε θα πρέπει να είναι σε αυτά τα τμήματα έμπειρο προσωπικό, και τη διοίκησή τους να έχει ο Πρύτανης της κάθε σχολής».

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αξιωματικών της ΕΛΑΣ (Π.Ο.ΑΞ.Ι.Α) Ιωάννης Κατσιαμάκας, ανέφερε πως όλοι αναγνωρίζουμε την ανάγκη προστασίας των πανεπιστημίων, και σημείωσε πως ο ιδιωτικός φύλακας είναι μόνο για να φυλάει, δεν μπορεί να προστατέψει, δεν μπορεί να παραγάγει ασφάλεια, γιατί δεν έχει αφενός τη γνώση, την εκπαίδευση και τα μέσα, αλλά – το κυριότερο – δεν νομιμοποιείται να πράττει ανακριτικές πράξεις. Αυτό, τόνισε, οφείλει να το κάνει η Πολιτεία μέσω των αρμοδίων οργάνων της, που στην προκειμένη περίπτωση είναι η Ελληνική Αστυνομία. Όμως εδώ τόνισε, υπάρχει το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων και συνεπώς θα πρέπει να αποτυπωθούν οι διακριτοί ρόλοι για να επιτευχθεί ο σκοπός για τον οποίο ιδρύεται αυτή η νέα υπηρεσία.

Ο πρόεδρος του Σωματείου Ειδικών Φρουρών Ελληνικής Αστυνομίας Αττικής (Σ.Ε.Φ.Ε.Α.) Βασίλειος Ντούμας, ανέφερε πως η κοινωνία έχει κατασταλάξει στο ότι υπάρχει πρόβλημα – και μάλιστα σοβαρό – ανομίας και αυθαιρεσίας στα πανεπιστήμια και σημείωσε πως «δυστυχώς, δεν υπάρχει άλλος τρόπος από το να ασκήσουν αστυνόμευση, αστυνομικοί ένστολοι εκπαιδευμένοι με αστυνομικά στοιχεία, οργανωμένοι αστυνομικοί που θα τους δώσουμε τα μέσα, την επανεκπαίδευση, την στήριξη από αξιωματικούς έμπειρους αλλά και ένα σύνολο αστυνομικών που θα λειτουργεί εντός των χώρων των Πανεπιστημίων και που θα μπορούν να συνεργαστούν με αστυνομικούς εκτός των Ιδρυμάτων. Δεν μπορεί οι πολίτες να υποκαταστήσουν, ούτε την αστυνομία, ούτε να συνεργαστούν με αστυνομικούς εκτός των χώρων των πανεπιστημίων».

Η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, απευθυνόμενη στους εκπροσώπους των ομοσπονδιών των αστυνομικών, αναρωτήθηκε γιατί δεν μπορούν να συνυπάρξουν ο θεσμικός ρόλος της αστυνομίας και οι ιδιαιτερότητες που έχουν τα ΑΕΙ. Δηλαδή, ρώτησε, η Ελληνική Αστυνομία δεν έχει αρμοδιότητα εκ του νόμου την αρμοδιότητα να επεμβαίνει σε όλη την επικράτεια για συγκεκριμένες αξιόποινες πράξεις;

Ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Ειδικού και Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού ΑΕΙ (ΠΟΣΕΕΔΙΠ) Νικόλαος Παραλικίδης, είπε πως το κύριο πρόβλημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστεί, είναι η έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης και υποστελέχωσης. Το πρόβλημα της ουσιαστικής φύλαξης και προστασίας των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, είπε, πρέπει να αντιμετωπιστεί με την πρόσληψη του απαραίτητου μόνιμου προσωπικού που θα υπηρετεί στο κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα. Επιπλέον, η φύλαξη αυτή δεν μπορεί να έχει χαρακτήρα αστυνόμευσης και να επιτελείται από ειδικά σώματα ασφαλείας που θα υπάγονται σε εξωπανεπιστημιακούς φορείς, είτε αυτή είναι η Ελληνική Αστυνομία, είτε το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Πιστεύουμε ότι για να βελτιωθεί η σημερινή κατάσταση με την πλημμελή φύλαξη που σήμερα επιτελείται από εργολαβικούς υπαλλήλους, απαιτείται πρόσληψη ικανού αριθμού μόνιμου πανεπιστημιακού προσωπικού. Το προσωπικό αυτό θα πρέπει να λάβει και την απαραίτητη πιστοποιημένη κατάρτιση, και η οργάνωση να γίνει στο πλαίσιο του αυτοδιοίκητου των πανεπιστημίων Εξέφρασε έντονες επιφυλάξεις για τις διατάξεις που προβλέπουν εγκατάσταση συστημάτων καταγραφής. Για την εισαγωγή ελάχιστης βάσης, είπε πως αυτή δημιουργεί τεχνητά ένα στρώμα εκ προοιμίου αποτυχόντων και ώθησης των νέων στην ιδιωτική εκπαίδευση και τόνισε μεταξύ άλλων, πως «η δημόσια παιδεία είναι ο πλούτος των φτωχών» γι αυτό ζήτησε την άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου.

Η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Διοικητικού Προσωπικού Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης(ΟΔΠΤΕ) Νίκη Χρονοπούλου, είπε πως εμείς έχουμε εκφράσει την αντίθεσή μας στο σύνολο των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου. Το χαρακτήρισε «νομοσχέδιο της καταστολής». Οι συνάδελφοι μας είπε, γνωρίζουν τις επιπτώσεις της παράδοσης της φύλαξης σε εργολάβους. Θεωρούμε προσβλητική και αποπροσανατολιστική όλη αυτήν την προπαγάνδα που παρουσιάζει τα Ιδρύματα ως άντρα εγκληματικότητας και παρανομίας. Επιπρόσθετα, και η συγκρότηση πειθαρχικών συμβουλίων φοιτητών με την ταυτόχρονη συγκρότηση πειθαρχικού δικαίου, κινείται στην ίδια λογική της καταστολής. Δεν δίνονται χρήματα για ασφαλείς υποδομές, για φοιτητική μέριμνα, για μόνιμες προσλήψεις πάσης φύσεως προσωπικού, για την προστασία της υγείας των φοιτητών, αλλά δίνονται για ομάδες και συστήματα φύλαξης Τάχθηκε τέλος, κατά του ορίου φοίτησης, αλλά και της ελάχιστης βάσης εισαγωγής

Η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, απαντώντας στην κριτική φορέων περί υποχρηματοδότησης των πανεπιστημίων, ανέφερε ότι το ποσοστό των δημόσιων δαπανών του ΑΕΠ για τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα, υπερβαίνει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Εκεί που πράγματι η χώρα μας απέχει από τον μέσο ευρωπαϊκό μέσο όρο, είναι στη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη χρηματοδότηση πανεπιστημίων.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ