Δίκη Βατοπεδίου: Αθώος ο ηγούμενος Εφραίμ και οι 13 συγκατηγορούμενοι του

Οκτώμισι χρόνια μετά την πολιτική θύελλα που ξεσήκωσαν οι καταγγελίες για «χρυσοφόρες» για τη Μονή Βατοπεδίου ανταλλαγές ακινήτων με το Ελληνικό Δημόσιο και ακριβώς δύο χρόνια μετά το «άρχεται η συνεδρίασις», το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων έριξε σήμερα αυλαία στην πολύκροτη δίκη, ανακοινώνοντας την ετυμηγορία του για μία υπόθεση που είχε χαρακτηριστεί ως ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα των τελευταίων δεκαετιών.

Σύμφωνα με την απόφαση τόσο ο ηγούμενος Εφραίμ όσο και οι 13 συγκατηγορούμενοι του είναι αθώοι για την υπόθεση των ανταλλαγών.

Την αθώωση και των 14 είχε ζητήσει η εισαγγελέας

Η πρόταση της εισαγγελέως είναι απαλλακτική για όλους τους εμπλεκομένους. Κατά την κρίση της «ο ηγούμενος της Μονής Βατοπεδίου και οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι εκτελούσαν κυβερνητικές αποφάσεις για τις ανταλλαγές ακινήτων και ως εκ τούτου ήταν πεπεισμένοι ότι εκτελούσαν σύννομες ενέργειες». Η κα Βασιλική Κρίνα έχει προτείνει την αθώωσή τους, καθώς όπως είπε «δεν αποδείχθηκαν οι σε βάρος τους κατηγορίες», επισημαίνοντας ωστόσο ότι η κυριότητα της λίμνης Βιστωνίδας και των παραλίμνιων εκτάσεων ανήκουν στο Δημόσιο «εν τούτοις αρμόδια να αποφασίσουν για το ιδιοκτησιακό καθεστώς είναι τα πολιτικά δικαστήρια».

Για το ρόλο του ηγούμενου Εφραίμ και του μοναχού Αρσένιου η εισαγγελέας είχε πει στην αγόρευσή της: «Οι επαφές που είχαν με κατηγορούμενους δεν αποδεικνύουν ότι οι μοναχοί τους εξώθησαν στην τέλεση αξιοποίνων πράξεων. Πίστευαν και πιστεύουν ότι οι παραλίμνιες εκτάσεις και η Βιστωνίδα τους ανήκει. Από κανένα στοιχείο δεν αποδείχθηκε ότι οι μοναχοί επηρέασαν τους υπαλλήλους της ΚΕΔ, ούτε αποδείχθηκε ότι είχαν δυνατότητα επιλογής ακινήτων που θα περιέρχονταν στην κατοχή τους με τις ανταλλαγές. Ορισμένα από αυτά μάλιστα με τα ελαττώματα που είχαν, όχι μόνο δεν ωφέλησαν, αλλά ζημίωσαν τη Μονή».

Για τους υπόλοιπους κατηγορουμένους η εισαγγελέας είχε αναφέρει: «Πώς μπορείτε να δεχθείτε ότι έγκριτοι επιστήμονες, που για κανέναν δεν διαπιστώθηκε θρησκοληψία, πείστηκαν να συμβάλλουν στη μείωση της περιουσίας του δημοσίου χωρίς οικονομικό όφελος ή άλλο κίνητρο από δύο μοναχούς που είχαν απαρνηθεί τα εγκώσμια;».

Ποιοι είναι οι 14 κατηγορούμενοι

Το εδώλιο μοιράζονται, αυτά τα δύο χρόνια που διήρκησε η δίκη, συνολικά 14 κατηγορούμενοι. Δίπλα στον ηγούμενο Εφραίμ και τον μοναχό Αρσένιο κάθονται η συμβολαιογράφος Κατερίνα Πελέκη, ο πατέρας και ο αδελφός της Διονύσης και Δημήτρης Πελέκης (δικηγόροι και οι δύο), ο πρώην πρόεδρος και ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου Πέτρος Παπαγεωργίου και Κωνσταντίνος Γκράτσιος, ο πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Γεωργίας Κωνσταντίνος Σκιαδάς, η πρώην διευθύντρια του υπουργείου Ανάπτυξης Σταματούλα Μαντέλη, ο πρώην διευθυντής της υπηρεσίας διαχείρισης ακινήτων της ΚΕΔ Γεώργιος Μητρόπουλος, ο πρώην αντιπρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Γρηγόρης Κρόμπας, ο πρώην σύμβουλος Χριστόδουλος Μπότσιος, καθώς και οι Στέφανος Δέτσης και Ιωάννης Διονυσόπουλος.

Τα 14 μη πολιτικά πρόσωπα (καθώς ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες υπουργών κρίθηκαν παραγεγραμμένες) δικάζονται κατά περίπτωση για φυσική ή ηθική αυτουργία σε κακουργηματική απιστία και ψευδείς βεβαιώσεις που αφορούν στην ανταλλαγή της Λίμνης Βιστωνίδας και παραλιμνίων εκτάσεων της με ακίνητα («φιλέτα» κατά το παραπεμπτικό βούλευμα) του Δημοσίου.

Στο στάδιο της ανάκρισης βρέθηκαν σε θέση κατηγορουμένου 32 πρόσωπα, οι 18 εκ των οποίων απηλλάγησαν από το Συμβούλιο Εφετών. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Γιάννης Αγγέλου, διευθυντής του γραφείου του τότε πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή.

Στην πολύκροτη δίκη παρίσταται ως πολιτική αγωγή το ελληνικό Δημόσιο το οποίο διεκδικεί από τους κατηγορουμένους συνολική αποζημίωση 234 εκατομμύρια ευρώ που είναι, όπως λέει, η πραγματική αξία κατά την εκτίμηση των ΔΟΥ των συνολικά 76 ακινήτων που αντάλλαξε το Δημόσιο ή 69,4 εκατομμύρια που είναι η αξία των ακινήτων βάσει συμβολαίων. Επίσης, διεκδικεί άλλο 1,8 εκατομμύριο ευρώ για την ηθική βλάβη που υποστηρίζει ότι υπέστη από τις πράξεις των κατηγορουμένων.

Η απολογία του Εφραίμ

Σε ένα κατάμεστο από ιερωμένους ακροατήριο, ο ηγούμενος της Μονής Βατοπεδίου χαρακτήρισε την απολογία του «εξομολόγηση» και τον εαυτό του «αμαρτωλό αλλά όχι απατεώνα». Ήταν χρέος του, υποστήριξε ο Εφραίμ, να εξασφαλίσει την περιουσία της Μονής και αν έπρεπε σήμερα να αποφασίσει, πάλι «τα ίδια θα έκανε».

«Πληγώθηκα – είπε απολογούμενος- όταν διάβασα στο κατηγορητήριο ότι έπεισα τους κρατικούς αξιωματούχους ότι η λίμνη είναι της Μονής. Αν δεν το έκανα, θα έκανα απιστία στη συνείδησή μου. Θυσιάζομαι κάθε μέρα εκεί για το μοναστήρι και γενικά για το Έθνος και έρχεται το κατηγορητήριο να μου πει στην ουσία ότι είμαι ένας απατεώνας. Αμαρτωλός είμαι, δεν είμαι απατεώνας. Πηγαίναμε με αφοσίωση και με γνώμονα την ακτημοσύνη και μας λένε ότι πήγαμε να κλέψουμε το κράτος; Εμείς οι μοναχοί είμαστε διδάσκαλοι του έθνους για μία ζωή».

Ο Εφραίμ παραδέχθηκε ότι είχε συναντήσει με τον μοναχό Αρσένιο τους τότε υπουργούς Απόστολο Φωτιάδη επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ και τους Πέτρο Δούκα, Σάββα Τσιτουρίδη και Ευάγγελο Μπασιάκο επί κυβερνήσεως ΝΔ.

«Ο κ. Τσιτουρίδης μας είπε ότι είναι δύσκολο να μας αποζημιώσουν. Έτσι πρότεινε τις ανταλλαγές. Εμείς δεν το είχαμε σκεφτεί… Εμάς μας ενδιέφερε η Μονή να έχει παρουσία στην περιοχή και για εθνικούς λόγους. Φάνηκε η ανταλλαγή να ήταν κρυσταλλωμένη απόφαση της κυβέρνησης γιατί δεν ήθελε να ακούσει άλλη συζήτηση. Οι φορείς όπως μάθαμε δεν συμφωνούσαν ότι η λίμνη ήταν της Μονής. Γι αυτό και έβαλαν ως όρο οι ανταλλαγές των ακινήτων να ήταν εκτός των Νομών Ροδόπης και Ξάνθης. Αυτό δεν ήταν πρωτοβουλία της Μονής , ούτε το διανοηθήκαμε ποτέ να φύγουμε από την περιοχή».

Το χρονικό της υπόθεσης

Σεπτέμβριος 2008: Ο τότε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γιώργος Σανιδάς ξανανοίγει το φάκελο των ανταλλαγών ακινήτων της Μονής Βατοπεδίου με το ελληνικό Δημόσιο, παραγγέλλοντας έρευνα προς πάσα κατεύθυνση. Στο 17σέλιδο πόρισμά του περιγράφει παράνομες διαδικασίες και προκλητικές αποφάσεις που χάρισαν στη Μονή εκτάσεις φιλέτα του Δημοσίου, με χαρακτηριστικότερη αυτή της πώλησης της λίμνης Βιστωνίδας. «Οι επικαλούμενοι τίτλοι της Μονής είναι άκυροι και ανίσχυροι. Οι γνωμοδοτήσεις του Συμβουλίου Δημοσίων Κτημάτων διάτρητες. Αγνοήθηκαν προκλητικά στοιχεία», ανέφερε ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός, εκτιμώντας ότι στην όλη διαδικασία οι εμπλεκόμενοι υπουργοί είχαν παραπλανηθεί.

Οκτώβριος 2008: Οι δύο εισαγγελείς Εφετών που διενεργούν την προκαταρκτική εξέταση Ελένη Σωτηροπούλου και Ηλίας Κολιούσης «σκοντάφτουν» σε ενδεχόμενες ευθύνες υπουργών και ζητούν η δικογραφία να διαβιβαστεί στη Βουλή. «Συνεχίστε την έρευνά σας», είναι η ρητή εντολή των ανωτέρων τους που ορίζουν και 3ο εισαγγελέα ως εποπτεύοντα την έρευνα. Ακολουθούν 12 ημέρες μαραθώνιων συναντήσεων και παρασκηνιακών διαβουλεύσεων, με τις φήμες να οργιάζουν ότι οι δύο εισαγγελείς απειλούνται ακόμα και με πειθαρχικό εάν επιμείνουν στη θέση τους. Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου διαμηνύει: «Αν δεν συγκεντρώσουμε κι άλλα στοιχεία η δικογραφία δεν πάει Βουλή». Οι δύο εισαγγελείς επιμένουν στη θέση τους για αμελητί διαβίβαση της δικογραφίας και υποβάλουν την παραίτησή τους από το Δικαστικό Σώμα, η οποία δεν γίνεται δεκτή από τον υπουργό Δικαιοσύνη.

Μάιος 2009: Ο ηγούμενος της Μονής Βατοπεδίου Εφραίμ, ο μοναχός Αρσένιος, στελέχη υπουργείων, μέλη της ΚΕΔ, του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και η σύζυγος του Γιώργου Βουλγαράκη, Αικατερίνη Πελέκη είναι μεταξύ των 30 εμπλεκομένων στην υπόθεση, εναντίον των οποίων ασκείται ποινική δίωξη για κακουργηματικές πράξεις.

Ιανουάριος 2011: Μετά από δύο Εξεταστικές και μία Προανακριτική Επιτροπή στη Βουλή, το Ειδικό Δικαστικό Συμβούλιο αποφαίνεται πως ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα για τους 3 πρώην υπουργούς Μπασιάκο, Κοντό, Δούκα έχουν παραγραφεί.

Δεκέμβριος 2011: Ο Εφραίμ απολογείται, εφέτης ειδική ανακρίτρια και εισαγγελέας διαφωνούν για την ποινική μεταχείρισή του και παραμονές Χριστουγέννων το Συμβούλιο Εφετών αποφασίζει την προφυλάκιση του ηγουμένου, κρίνοντας τον ύποπτο για τη διάπραξη νέων αδικημάτων. Ακολουθεί το θρίλερ της παράδοσης του… Ο Εφραίμ παραμένει στη Μονή του επικαλούμενος πρόβλημα υγείας και την εντολή των γιατρών του να μην μετακινηθεί. «Μόλις γίνω καλά θα παραδοθώ», είναι το μήνυμά του. Εισαγγελέας πάει στο Μοναστήρι να εκτελέσει το ένταλμα σύλληψης και για τις επόμενες ημέρες, το Βατοπέδι είναι ζωσμένο από αστυνομικούς από στεριά και θάλασσα.

Οκτώβριος 2013: Μετά από 5 χρόνια δικαστικών ερευνών, το Συμβούλιο Εφετών με βούλευμά του στέλνει στο εδώλιο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων 14 από τους συνολικά 32 κατηγορουμένους της υπόθεσης. Κατά περίπτωση θα δικαστούν για ηθική και φυσική αυτουργία σε κακουργηματική απιστία, ψευδείς βεβαιώσεις και ξέπλυμα μαύρου χρήματος.

Μάρτιος 2015: Στο κατάμεστο (από μητροπολίτες, καλόγριες και υποστηρικτές του ηγούμενου Εφραίμ μέχρι και εφοπλιστές με τους γεροδεμένους σωματοφύλακές τους) ακροατήριο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων αρχίζει η πολύκροτη δίκη. Ήρεμος και χαμογελαστός ο Εφραίμ δίνει την ευλογία του και κάθεται στις τελευταίες θέσεις του εδωλίου δίπλα στον μοναχό Αρσένιο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Πειθαρχική δίωξη για τον υπαρχιφύλακα της Φυλακής Πάτρας που κατηγορείται για διακίνηση ναρκωτικών

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Σταύρος Κοντονής: Συνάντηση με τον Αυστριακό ομόλογό του

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Ολομέλειες Πρωτοδικείων: Αντισυνταγματικές οι αλλαγές στα υποθηκοφυλακεία