Μη κρατικά πανεπιστήμια: Ο καβγάς για το άρθρο 16 και το άναρχο τοπίο στα κολλέγια

Εκρηκτικό ήταν το κλίμα στη Βουλή, στην «πρεμιέρα» συζήτησης του νομοσχεδίου για τα μη κρατικά πανεπιστήμια στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων.

Παρά τη μεγάλη διάρκεια -σχεδόν 8 ώρες- η συζήτηση περιορίστηκε στη συνταγματικότητα ή μη του νομοσχεδίου και όχι στην ουσία των διατάξεων, αν και από το αρχικό κείμενο που αναρτήθηκε στη δημόσια διαβούλευση στις αρχές του μήνα, υπήρχαν αρκετές αλλαγές. 

«Στην Ελλάδα έχουμε αυτή τη στιγμή 33 κολλέγια. Αυτά έχουν 32.000 σπουδαστές. Είναι η λεγόμενη “μεταλυκειακή εκπαίδευση”. Αυτά τα κολλέγια δίνουν σε πάρα πολλές περιπτώσεις πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα. Γιατί; Ήταν μια απόφαση αυτού του κτηρίου; Όχι. Συρθήκαμε από ενωσιακή νομολογία να το κάνουμε», ανέφερε ο υπουργός Παιδείας κ. Κυριάκος Πιερρακάκης στην πρωτολογία του.

«Είναι φεστιβάλ υποκρισίας να κάνουμε ότι δεν το βλέπουμε. Έγινε ερήμην μας, επειδή μείναμε σε ιδεοληπτικό οριτζιναλισμό. Γιατί οποιοσδήποτε λέει αυτή τη στιγμή ότι δεν έχουμε ιδιωτική, όχι μη κερδοσκοπική, ιδιωτική πρακτικά τριτοβάθμια, λέει ψέματα!», συνέχισε, εκφράζοντας στο τέλος της συζήτησης τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι δεν έγινε εκτενής αναφορά στα υπόλοιπα άρθρα του νομοσχεδίου που αφορούν τα δημόσια πανεπιστήμια. 

Το άρθρο 16

Με ιδιαίτερη ένταση ξεκίνησε η συζήτηση με την πλειονότητα της αντιπολίτευσης να ζητάει την απόσυρση του νομοσχεδίου καταγγέλλοντας ως αντισυνταγματικές τις διατάξεις για το νομοσχέδιο. 

«Πολιτειακή εκτροπή», «αντιδραστικό και αντικοινωνικό νομοσχέδιο» ήταν μερικοί από τους χαρακτηρισμούς της αντιπολίτευσης με τον υπουργό Παιδείας να αναρωτιέται: «Δεν είμαι ο μόνος που δεν είμαι Συνταγματολόγος σε αυτή την αίθουσα, τι σας κάνει να εκφράζεστε με τόσο κάθετη και απόλυτη βεβαιότητα;»

Πολλές από τις επιφυλάξεις για το νομοσχέδιο εστίασαν στο αν θα τηρηθεί ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας των παραρτημάτων των ξένων πανεπιστημίων, κατά πόσο αυστηρά είναι τα κριτήρια, το ύψος των διδάκτρων και αν θα τηρηθούν αλλά και κατηγορίες για προώθηση του «franchise», μέσω Ελλήνων ιδιωτών. 

Ακόμα και όσοι έχουν ταχθεί υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων, όπως ο Γιώργος Παπανδρέου, απέρριψαν το νομοσχέδιο, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε να ασχοληθεί με τις διαδικασίες για την αναθεώρηση του άρθρου 16 και όχι να επιχειρήσει να νομιμοποιήσει «ιδιωτικές πρωτοβουλίες». 

Σχετικά με τις κατηγορίες για τα κολλέγια, ο κ. Πιερρακάκης υποστήριξε: «Χάρηκα με αυτό το οποίο ειπώθηκε πριν, από συγκεκριμένο στέλεχος της αντιπολίτευσης, ότι τα κολλέγια έχουν πρόβλημα με τον συγκεκριμένο νόμο, γιατί αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Εκεί που σήμερα δεν υπάρχει πλαίσιο εποπτείας, αύριο θα υπάρξει. Ακριβώς, αυτό είναι που πάμε να κάνουμε».

Οι αλλαγές στο νομοσχέδιο

Με αρκετές αλλαγές στα κριτήρια, την αδειοδότηση αλλά και τα δικαιολογητικά για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων ήρθε το νομοσχέδιο στη Βουλή. 

Ο κ. Πιερρακάκης είχε ήδη εξαγγείλει τη μείωση κατά 50% στις εγγυητικές επιστολές και το παράβολο εφόσον το μη κρατικό πανεπιστήμιο έχει έδρα εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Οι εγγυητικές επιστολές ύψους 2 εκατ. ευρώ προβλέπουν την ίδρυση παραρτήματος με τρεις σχολές κατ’ ελάχιστον. Αλλαγή υπάρχει στο ύψος του παραβόλου, το οποίο ενώ στο κείμενο της δημόσιας διαβούλευσης ήταν 500.000 ευρώ, αυξήθηκε στα 600.000 ευρώ. 

Επιπλέον στο άρθρο 137 ορίζεται με μεγαλύτερη σαφήνεια ο ρόλος του μητρικού ιδρύματος, μία παράγραφος που δεν υπήρχε στο αρχικό κείμενο.

Το μητρικό ίδρυμα προβλέπεται να ελέγχει την ακαδημαϊκή διοίκηση και να ελέγχει το παράρτημα μέσω της συμμετοχής σε απόλυτη πλειοψηφία στο κεφάλαιο και στα όργανα διοίκησης του παραρτήματος αλλά και μέσω της εκπαιδευτικής συμφωνίας, η οποία είναι δεσμευτική ειδική συμφωνία μεταξύ ιδρύματος της χώρας προέλευσης με το παράρτημα. 

Στο άρθρο 139 προστέθηκε ότι για οποιοδήποτε πανεπιστήμιο, του οποίου η χώρα προέλευσης είναι εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαιτείται γνώμη του Υπουργείου Εξωτερικών για την χορήγηση της άδειας, ενώ σχετικά με την άδεια, προστέθηκε στο άρθρο 142 ότι αυτή μπορεί να ανακληθεί ιδίως αν συντρέχει παραβίαση της νομοθεσίας που αφορά τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα. 

Στα κριτήρια, στο άρθρο 153 αυξήθηκε από 80% σε 90% το ποσοστό του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού, που θα είναι κάτοχοι διδακτορικού. 

Τέλος, ερωτήματα προκάλεσε σε μία μερίδα της αντιπολίτευσης η παράγραφος 9 του άρθρου 139. Ενώ στην δημόσια διαβούλευση το αρχικό κείμενο ανέφερε: «Απαγορεύεται στο παράρτημα – Ν.Π.Π.Ε. να διανέμει μέρος των εσόδων του σε οποιοδήποτε πρόσωπο, περιλαμβανομένων των ιδρυτών του», οι τελευταίες τέσσερις λέξεις διεγράφησαν από το κείμενο που κατατέθηκε στη Βουλή.

Διαβάστε επίσης:

Σκέρτσος: Μη κρατικά πανεπιστήμια και τα πολιτικά αδιέξοδα της αντιπολίτευσης

ΠΑΣΟΚ για μη κρατικά ΑΕΙ: Χαλάμε τα σχέδια της κυβέρνησης

Πιερρακάκης: Αυστηρή η εποπτεία στα μη κρατικά πανεπιστήμια, όποιος την παραβιάσει θα αφαιρείται η άδεια