Ξεκάθαρος για το τι εννοεί όταν αναφέρει πως πλέον υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για τη λύση του Σκοπιανού εμφανίστηκε ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, ο οποίος παραχώρησε εφ όλης της ύλης συνέντευξη για τις εξελίξεις στη διαπραγμάτευση στο τηλεοπτικό δίκτυο του Euronews. Όπως εξήγησε, αυτό που τον προβληματίζει είναι ο χρόνος που περνά και που μπορεί να φέρει πολιτικές αλλαγές, όχι μόνο στα Σκόπια όπου η κυβέρνηση εμφανίζεται πιο διαλλακτική από αυτή του εθνικιστή Νίκολας Γκρουέφσκι, αλλά και στην Ελλάδα, της κυβέρνησης Τσίπρα!

«Ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας. Οι καταστάσεις αλλάζουν, οι κυβερνήσεις αλλάζουν, δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η κυβέρνηση στην Ελλάδα σε δύο χρόνια. Δεν ξέρουμε ποια θα είναι η κυβέρνηση στα Σκόπια, δεν γνωρίζουμε την κατάσταση που θα επικρατεί στην περιοχή. Μπορεί να συμβούν διάφορα γεγονότα που θα δυσκολέψουν την κατάσταση, θα την κάνουν ακόμη πιο περίπλοκη στο μέλλον, ώστε να βρεθεί λύση. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί στο μέλλον και οι διαιρέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες μόνο ανησυχία μπορούν να προκαλέσουν».

Αναφορικά με το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας των Σκοπιανών, ο κ. Νίμιτς ξεκαθάρισε πως το ζήτημα δεν βρίσκεται υπό διάπραγμάτευση, δικαιώνοντας εμμέσως την θέση της πΓΔΜ. Όπως τόνισε «όλα τα έθνη έχουν την δική τους αντίληψη για την ταυτότητα τους και το να διαταραχθεί αυτό είναι δύσκολο για κάποιον να το αποδεχθεί. Τα θέματα που είναι υπό διαπραγμάτευση έχουν να κάνουν με το όνομα της χώρας. Το όνομα…, η λύση σε αυτό το θέμα δεν πρέπει να επηρεάσει την ταυτότητα των πολιτών. Και πιστεύω ότι η λύση είναι εφικτή και θα είναι ικανοποιητική και για τις δύο χώρες»!

Ο Μάθιου Νίμιτς δεν θέλησε να σχολιάσει την διεξαγωγή δημοψηφίσματος στην ΠΓΔΜ, κάτι για το οποίο ο πρωθυπουργός της χώρας Ζόραν Ζάεφ έχει δεσμευτεί, ενώ ξεκαθάρισε πως η συνταγματική αναθεώρηση στην γείτονα χώρα είναι ένα θέμα που πρέπει να λυθεί σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, επισήμανε πως το θέμα της ονομασίας παραμένει ανοιχτό, χωρίς να σχολιάσει τις «διαρροές» ότι η ελληνική κυβέρνηση προκρίνει τo Gorna Makedonija και η ΠΓΔΜ τo Nova Macedonija.

Αναλυτικά η συνέντευξη του Μάθιου Νίμιτς στο Euronews

Νικολέττα Κρητικού: Tις τελευταίες ώρες είχατε συναντήσεις με την πολιτική ηγεσία της ΠΓΔΜ. Μετά από αυτές ο υπουργός εξωτερικών κ. Ντιμιτρόφ έθεσε θέματα ταυτότητας, λέγοντας ότι «κανείς δεν μπορεί να μας στερήσει το δικαίωμα να είμαστε Μακεδόνες και να μιλάμε την Μακεδονική γλώσσα».Να υποθέσουμε ότι δεν υπάρχει κοινό έδαφος σε θέματα εθνικότητας και ταυτότητας ανάμεσα στις δύο χώρες;

Μάθιου Νίμιτς: Νομίζω πως το θέμα της ταυτότητας είναι πολύ σημαντικό για τον βόρειο γείτονα και βλέπουν οποιαδήποτε λύση ως κάτι που δεν θα αλλάξει ή θα βλάψει το πως αντιλαμβάνονται τον αυτοπροσδιορισμό τους. Όλα τα έθνη έχουν την δική τους αντίληψη για την ταυτότητα τους και το να διαταραχθεί αυτό είναι δύσκολο για κάποιον να το αποδεχθεί. Τα θέματα που είναι υπό διαπραγμάτευση έχουν να κάνουν με το όνομα της χώρας. Το όνομα…, η λύση σε αυτό το θέμα δεν πρέπει να επηρεάσει την ταυτότητα των πολιτών. Και πιστεύω ότι η λύση είναι εφικτή και θα είναι ικανοποιητική και για τις δύο χώρες.

Νικολέττα Κρητικού: Ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις στα Σκόπια, αναφορικά με την ελληνική πρόταση για το προσχέδιου Συμφωνίας ανάμεσα στις δύο χώρες;

Μάθιου Νίμιτς: Δουλεύουμε από κοινού για να επιτύχουμε ένα αποτέλεσμα. Όπως γνωρίζετε παρουσίασα γραπτώς το περίγραμμα μίας πρότασης στις δύο πλευρές και πως μπορούμε να επεξεργαστούμε μία τελική συμφωνία καθώς και τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν στα Ηνωμένα Έθνη. Πιστεύω ότι ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς είναι πολύ θετικός στην προσέγγιση του αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις και επιδεικνύει ουσιαστικό ενδιαφέρον, ώστε να επιλυθεί το θέμα. Η συνδρομή του είναι πολύ σημαντική.

Νικολέττα Κρητικού: Ο πρωθυπουργός Ζάεφ επιμένει στην πρόταση για δημοψήφισμα, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της λύσης. Βοηθάει αυτό τις διαπραγματεύσεις;

Mάθιου Νίμιτς: Το θέμα του δημοψηφίσματος στον βόρειο γείτονα είναι ένα θέμα δικό τους για να συζητήσουν. Υπάρχουν κοινοβουλευτικές διαδικασίες, έχουν την δική τους πολιτική παράδοση και συζήτηση για το δημοψήφισμα γίνεται εδώ και πολλά χρόνια από διαφορετικές κυβερνήσεις. Το πώς θα αποφασίσουν να επικυρώσουν την συμφωνία είναι δικό τους θέμα να επιλύσουν.

Νικολέττα Κρητικού: Αναφορικά με το όνομα, εξακολουθούν να είναι και οι 5 προτάσεις στο τραπέζι; Υπάρχουν διαρροές ότι η ελληνική κυβέρνηση προκρίνει το GornaMakedoniya ενώ η ΠΓΔΜ το NovaMakedoniya.

Μάθιου Νίμιτς: Διάβασα αυτές τις διαρροές. Η ηγεσία της Αθήνας και των Σκοπίων συζητάει ακόμα το θέμα του προσδιορισμού ο οποίος θα ήταν ο καλύτερος. Στην πρόταση μου υπάρχουν 5 επιλογές. Τόνισα ότι οι 5 αυτές προτάσεις δεν αποκλείουν την ύπαρξη και άλλων και ότι οι δύο πλευρές μπορούν να κάνουν τις δικές τους προτάσεις. Δεν ήταν στις προθέσεις μου να αποκλείσω την περίπτωση και άλλων προτάσεων.

Νικολέττα Κρητικού: Το μεγαλύτερο αγκάθι δεν είναι μόνο το όνομα αλλά κάποια παράπλευρα θέματα, όπως το εύρος της χρήσης του ονόματος αλλά και κάποιες αλυτρωτικές αναφορές στο Σύνταγμα της ΠΓΔΜ. Με δεδομένο ότι ο Ζάεφ έχει ισχνή πλειοψηφία στη βουλή είναι ευκταία η Συνταγματική αναθεώρηση;

Mάθιου Νίμιτς: Δεν είναι εύκολη η απάντηση στο ερώτημα. Υπάρχουν παράπλευρα θέματα όπως η χρήση του ονόματος, πότε και πως θα χρησιμοποιείται. Υπάρχει όμως καλή πίστη και από τις δύο πλευρές πάνω στο θέμα. Το επεξεργαζόμαστε πολλά χρόνια. Τώρα έχουμε δύο κυβερνήσεις που με ειλικρίνεια εργάζονται δημιουργικά για την εξεύρεση λύσης.

Τα συνταγματικά θέματα, έχουν να κάνουν με την μεθοδολογία, πως κάποιος εγκρίνει και υιοθετεί κάτι, υπάρχει νομοθεσία και αυτό αφορά και τις δύο εμπλεκόμενες χώρες. Δεν είναι δουλεία του διαμεσολαβητή να πει στην ελληνική ηγεσία πως το Σύνταγμα και το Κοινοβούλιο πρέπει να λειτουργούν. Δεν πάω στα Σκόπια να τους υποδείξω πώς να λειτουργεί το Σύνταγμα τους και πως πρέπει να διαχειρίζονται την κατάσταση. Οι δύο χώρες έχουν την δική τους μεθοδολογία να εγκρίνουν συμφωνίες.

Νικολέττα Κρητικού: Μπορείτε να μας δώσετε ένα χρονοδιάγραμμα αναφορικά με την πορεία των διαπραγματεύσεων. Τι επακολουθεί. Υπάρχει επαρκής χρόνος να παρακαμφθούν τα εμπόδια μέχρι τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ τον Ιούλιο;

Μάθιου Νίμιτς: Δεν υπάρχει καταληκτική ημερομηνία. Δεν μπορώ να ορίσω κάποια προθεσμία, είμαι διαμεσολαβητής. Καμία πλευρά δεν μπορεί να θέσει τελεσίγραφα στην άλλη, να πει αποφάσισε αυτό μέχρι τότε. Πιστεύω όμως ότι υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας και οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να επιλύσουμε το θέμα.

Νικολέττα Κρητικού: Υπάρχει πολιτική αναταραχή και στις δύο χώρες. Από την μία έχουμε τον Αλέξη Τσίπρα και τον Πάνο Καμμένο και από την άλλη τον κ. Ζάεφ και τις αντιδράσεις του κόμματος VMRO. Μπορεί υπό αυτές τις συνθήκες να επικρατήσει πολιτικός ρεαλισμός;

Μάθιου Nίμιτς: Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σε κάποια κόμματα καθώς και διαφορετικές προσεγγίσεις στην κοινωνία και αυτό είναι απαραίτητο σε μία δημοκρατία. Η πολιτική ηγεσία πρέπει να το διαχειριστεί αυτό. Και στις δύο περιπτώσεις στα ταξίδια μου στην Αθήνα και τα Σκόπια συναντήθηκα με εκπροσώπους της αντιπολίτευσης, τους εξήγησα τι κάνουμε και τους παρακίνησα να είναι δημιουργικοί. Δεν μπορώ να υποδείξω στους ηγέτες τι πρέπει να κάνουν παρά μόνο να τους παροτρύνω να είναι δημιουργικοί.

Νικολέττα Κρητικού: Εάν πάρουμε το χειρότερο σενάριο ότι θα υπάρξει ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις. Τί σας φοβίζει για το μέλλον;

Μάθιου Νίμιτς: Ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας. Οι καταστάσεις αλλάζουν, οι κυβερνήσεις αλλάζουν, δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η κυβέρνηση στην Ελλάδα σε δύο χρόνια. Δεν ξέρουμε ποια θα είναι η κυβέρνηση στα Σκόπια, δεν γνωρίζουμε την κατάσταση που θα επικρατεί στην περιοχή. Μπορεί να συμβούν διάφορα γεγονότα που θα δυσκολέψουν την κατάσταση , θα την κάνουν ακόμη πιο περίπλοκη στο μέλλον, ώστε να βρεθεί λύση. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί στο μέλλον και οι διαιρέσεις, ανάμεσα στις δύο χώρες μόνο ανησυχία μπορούν να προκαλέσουν.