Αλλαγές στον τρόπο που διοικούνται και τίθενται υπό διαχείριση οι δήμοι και οι Περιφέρειες, καθώς και άλλες διατάξεις φέρνει το νέο νομοσχέδιο της κυβέρνησης Μητσοτάκη, σχετικά με τις τροποποιήσεις στον «Κλεισθένη».

Το νομοσχέδιο βρίσκεται σε ανοιχτή διαβούλευση από το βράδυ της Τρίτης, ενώ στη Βουλή αναμένεται να κατατεθεί την Παρασκευή.

Σημειώνεται ότι το εν λόγω νομοσχέδιο, με τίτλο «Επείγουσες ρυθμίσεις των Υπουργείων Εσωτερικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Δικαιοσύνης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τουρισμού» έρχεται στη Βουλή με τη διαδικασία του επείγοντος. Οι διατάξεις που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο θα συζητηθούν από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής την προσεχή Δευτέρα και Τρίτη, ενώ στη συνέχεια θα εισαχθεί στην Ολομέλεια προς ψήφιση την προσεχή Τετάρτη και Πέμπτη.

Αναφορικά με τις διατάξεις που αφορούν στον «Κλεισθένη», μέσω του νομοσχεδίου θα δίνεται η δυνατότητα σε δύο ή περισσότερες δημοτικές ή περιφερειακές παρατάξεις να συμπράξουν, υπό την προϋπόθεση ότι μια από αυτές είναι η παράταξη του δημάρχου ή του περιφερειάρχη αντίστοιχα.

Η νέα παράταξη θα λειτουργεί ως ενιαία και λογίζεται ως η παράταξη με την οποία έχει εκλεγεί ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης, με στόχο να καταστεί εφικτή η συγκρότηση των συλλογικών οργάνων, ενώ ταυτόχρονα θα διατηρείται η αυτοτέλεια κάθε μιας από αυτές.

Επιπροσθέτως, η πλειοψηφία των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής προέρχεται από τον συνδυασμό, με τον οποίο εξελέγη ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης, ενώ εισάγονται ρυθμίσεις, ώστε να διασφαλιστεί ότι από τον συνδυασμό του δημάρχου ή του περιφερειάρχη θα προέρχεται η πλειοψηφία των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων των δήμων και των Περιφερειών, συμπεριλαμβανομένων των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της κυβέρνησης, οι ρυθμίσεις κρίθηκαν αναγκαίες για να διασφαλιστεί η κυβερνησιμότητα στους 231 δήμους και στις επτά Περιφέρειες, όπου λόγω της απλής αναλογικής των τελευταίων αυτοδιοικητικών εκλογών, οι εκλεγμένοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες δεν διαθέτουν την πλειοψηφία στα δημοτικά – περιφερειακά συμβούλια, καθώς δεν εξασφάλισαν από την πρώτη Κυριακή το 50% και άνω.

Επιπλέον, εισάγεται νέα διαδικασία ψήφισης του προϋπολογισμού των δήμων και των Περιφερειών, καθώς και του τεχνικού προγράμματος, του επιχειρησιακού προγράμματος, του προγράμματος αξιοποίησης της περιουσίας και του ορισμού φόρων, τελών και εισφορών. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, οι αντιπολιτευόμενες παρατάξεις μπορούν να καταθέσουν εναλλακτικές προτάσεις, οι οποίες συζητούνται και ψηφίζονται παράλληλα με την πρόταση του δημάρχου ή του περιφερειάρχη και εγκρίνεται η πρόταση που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου.

Ταυτόχρονα, όπως προβλέπουν οι διατάξεις, μια σειρά από αρμοδιότητες των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων μεταφέρονται στην Οικονομική Επιτροπή προς άμεση λήψη αποφάσεων. Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι η μεταφορά κρίνεται σκόπιμη, γιατί συμβάλλει αποφασιστικά στην εύρυθμη λειτουργία των δήμων και των Περιφερειών, στην ταχύτητα λήψης αποφάσεων και εξασφαλίζει παράλληλα πως τα συμβούλια θα ασχολούνται με θέματα μείζονος σημασίας για τη διοίκηση των δήμων και των Περιφερειών.

Το νομοσχέδιο προβλέπει, ακόμη, ότι θα μειωθεί η θητεία των αντιπεριφερειαρχών και των αντιδημάρχων σε ένα έτος, ενώ δίνεται η δυνατότητα αιτιολογημένης αντικατάστασής τους μετά την πάροδο έξι μηνών από τον ορισμό τους.

Καταργείται, επίσης, ο θεσμός του Δημοτικού και Περιφερειακού Διαμεσολαβητή, που προβλέπει ο «Κλεισθένης» και επανέρχεται σε ισχύ ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης και ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης αντίστοιχα που θεσμοθετήθηκαν με τον «Καλλικράτη».

Σε ό,τι αφορά σε εκείνους, που περιλαμβάνονται στους τελικούς πίνακες διοριστέων της προκήρυξης 3Κ/2018 για τις ανταποδοτικές υπηρεσίες των δήμων και μεταγενέστερων προκηρύξεων, ορίζεται ότι απαιτείται τα προσόντα διορισμού να συντρέχουν κατά τον χρόνο λήξης της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων. Η διάταξη αυτή κρίθηκε σκόπιμη, διότι για αρκετές περιπτώσεις διοριστέων της εν λόγω προκήρυξης, ορισμένα προσόντα διορισμού που ίσχυαν κατά την υποβολή των αιτήσεων μέχρι τον τελικό διορισμό, είχαν παύσει -π.χ. ανήλικα τέκνα που στο μεταξύ ενηλικιώθηκαν.