Η νέα ιταλική κυβέρνηση σε πέντε ερωτήσεις-απαντήσεις

Διάρκεια, ευρώ, κατεύθυνση… είναι κάποια από τα ζητήματα που γεννούν κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με τη νέα κυβέρνηση συνασπισμού μεταξύ του λαϊκιστικού Κινήματος 5 Αστέρων (M5S) και της ακροδεξιάς Λέγκα που θα ορκιστεί την Παρασκευή στην Ιταλία. Οι αναταραχές την οικονομικής και πολιτικής ζωής της γείτονος απασχολούν τόσο την ευρωπαϊκή αλλά και την διεθνή σκηνή καθώς έχουν αντίκτυπο στη ισχύ του ευρώ και την παρουσία του στις παγκόσμιες αγορές.

Θα βγει η Ιταλία από την ευρωζώνη;

Και τα δύο αυτά κόμματα έχουν επικρίνει σφόδρα το ευρώ, αναφέρονται ξεκάθαρα σε μια ενδεχόμενη έξοδο από την ευρωζώνη στο προσχέδιο του κοινού τους προγράμματος και υπερασπίστηκαν με νύχια και με δόντια την παρουσία στην κυβέρνησή τους του Πάολο Σαβόνα, ενός οικονομολόγου που θεωρεί το ευρώ “μια γερμανική φυλακή”.

Όμως ούτε η Λέγκα ούτε το M5S, το οποίο, με εξαίρεση τον ιδρυτή του Μπέπε Γκρίλο, έχει εγκαταλείψει την ιδέα ενός δημοψηφίσματος προς αυτήν την κατεύθυνση, δεν τάσσονται υπέρ μιας μονομερούς εξόδου. Εξάλλου, σύμφωνα με πολλές πρόσφατες δημοσκοπήσεις, το 60 ως 70% των Ιταλών είναι αντίθετο σε κάτι τέτοιο.

Ωστόσο η Λέγκα κρίνει ότι το ευρώ είναι “μια εσφαλμένη οικονομική και κοινωνική εμπειρία”. Τάσσεται υπέρ μιας σειράς μεταρρυθμίσεων και μακροπρόθεσμα μιας συντονισμένης εξόδου μαζί με άλλες χώρες. Επομένως το κοινό τους πρόγραμμα αναμένεται να προκαλέσει γερούς καυγάδες με τους ευρωπαίους εταίρους τους.

Θα προκληθεί τρέλα στις χρηματοπιστωτικές αγορές;

Τα απόνερα της προεκλογικής εκστρατείας και στη συνέχεια η προοπτική επιστροφής στις κάλπες απουσία κυβερνητικής πλειοψηφίας προκάλεσαν κάποιες εντάσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Το μάλλον ανορθόδοξο κοινό πρόγραμμα των δύο κομμάτων προκάλεσε πυρετό, ο οποίος ανέβηκε στα ύψη με την προοπτική των πρόωρων εκλογών να διαφαίνεται στον ορίζοντα μετά την αποτυχία της πρώτης προσπάθειας σχηματισμού κυβέρνησης από τον Τζουζέπε Κόντε.

Το σπρεντ, δηλαδή η διαφορά στα επιτόκια των δεκαετών ομολόγων της Γερμανίας και της Ιταλίας, ξεπέρασε τις 300 μονάδες στις αρχές της εβδομάδας, έναντι 130 που ήταν πριν από τρεις εβδομάδες, προτού αρχίσει να ξαναπέφτει μετά την επανάληψη των διαβουλεύσεων M5S/Λέγκα. Το 2011 είχε εκτιναχθεί στις 600 μονάδες, εξωθώντας τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι στην έξοδο.

Μπορεί να έχει διάρκεια ένας κυβερνητικός συνασπισμός αυτού του είδους;

Οι αρχηγοί των δύο κομμάτων, ο Λουίτζι ντι Μάιο (M5S) και ο Ματέο Σαλβίνι (Λέγκα) διατείνονται ότι σκοπεύουν να κυβερνήσουν τη χώρα για πέντε χρόνια.

Ωστόσο η πλειοψηφία του M5S και της Λέγκα είναι μικρή: 32 ψήφοι στη Βουλή και περίπου δέκα στη Γερουσία, ενώ και τα δύο σώματα του κοινοβουλίου διαθέτουν την ίδια εξουσία. Τα δύο κόμματα θα πρέπει να διατηρήσουν το σύνολο των εκλεγμένων τους, ακόμη και αυτούς που δεν βλέπουν την συμμαχία τους με καλό μάτι.

Ποιος θα βρίσκεται πραγματικά στο τιμόνι;

Ο Ντι Μάιο μπορεί να στηριχθεί στο περισσότερο από 32% που εξασφάλισε το κόμμα του στις εκλογές, έναντι του 17% που συγκέντρωσε η Λέγκα. Ωστόσο ο Σαλβίνι, ένας αποτελεσματικός και αποφασισμένος ρήτορας, που εξακολουθεί ακόμη να ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις, μπόρεσε να επιβληθεί ως επικεφαλής της ιταλικής πολιτικής. Και η αρχή του στους κόλπους του κόμματός του είναι πολύ πιο εδραιωμένη από αυτήν του Ντι Μάιο στο M5S, του οποίου γκουρού παραμένει ο Μπέπε Γκρίλο.

Την ίδια ώρα η επιρροή του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, συμμάχου του Σαλβίνι με τον οποίο ο Ντι Μάιο δεν ήθελε ούτε να μιλήσει, παραμένει επίσης κάτι το άγνωστο. Έπειτα από δύο μήνες που τον μπλοκάριζε, ο δισεκατομμυριούχος έδωσε το πράσινο φως του στην συμμαχία. Ωστόσο μετά την αποκατάσταση του δικαιώματός του του εκλέγεσθαι και την οργή που του προκάλεσαν τα δικαστικά μέτρα που προβλέπονται από το κοινό πρόγραμμα των δύο κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, ο Μπερλουσκόνι ορκίστηκε να ασκήσει μια “λογική και κριτική αντιπολίτευση” στον κυβερνητικό συνασπισμό M5S/Λέγκα.

Ποιος θα είναι ο ρόλος του προέδρου;

Με την άρνησή του να διορίσει στο υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών τον ευρωσκεπτικιστή οικονομολόγο Πάολο Σαβόνα, ο πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα, ο οποίος είχε εκλεγεί από ένα κοινοβούλιο στο οποίο είχε την πλειοψηφία η κεντροαριστερά, υποχρέωσε τους δύο συμμάχους να δώσουν μια θέση στην κυβερνητική τους ομάδα σε προσωπικότητες που θα καθησύχαζαν τις Βρυξέλλες.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Ματαρέλα υπενθύμισε εξάλλου ότι μπορεί να στείλει πίσω στο κοινοβούλιο οποιονδήποτε νόμο το οικονομικό βάρος του οποίου δεν θα αντισταθμίζεται στον προϋπολογισμό. Ως εγγυητής των διεθνών υποχρεώσεων της Ιταλίας, ο Ματαρέλα θα εξακολουθήσει επίσης να επαγρυπνεί για τον σεβασμό των συνθηκών και ιδιαίτερα των ευρωπαϊκών, όπως και για την ιστορική συμμετοχή της Ιταλίας στο ΝΑΤΟ.