Η ιστορία έχει αποδείξει ότι επαναλαμβάνεται, με το δικό της ρυθμό υπό ποικίλους παράγοντες που τείνουν να διαφέρουν ανά εποχή.

Τα τελευταία χρόνια ζούμε διαρκώς υπό τον φόβο μίας απειλής οικονομικής, υγειονομικής, ενεργειακής, πολιτικής. Εν μέσω των εκάστοτε γεωπολιτικών και οικονομικών γεγονότων, η γηραιά ήπειρος προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της, ξορκίζοντας τους δαίμονες του παρελθόντος, και προσβλέποντας στην ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των κρατών μελών της.

Στην αγωνιώδη της αυτή προσπάθεια, επέλεξε το δρόμο της διεύρυνσης αντί της εμβάθυνσης. Έναν δρόμο που φαίνεται να συνεχίζει έως σήμερα να ακολουθεί, φορώντας παρωπίδες μπροστά σε οποιοδήποτε πιθανό σενάριο άσκησης μίας ισορροπημένης και δικαίως εφαρμοσμένης ευρωπαϊκής πολιτικής. Μάλιστα, η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει έκθεση στις 8 Νοεμβρίου για την κατάσταση της προόδου που έχουν σημειώσει η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία για την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τελικά πόσο ισχυροί είναι αυτοί οι δεσμοί;

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, με άμεσες επιπτώσεις στη χώρα μας αποτέλεσε η διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος. Αν και για την αντιμετώπιση του συνολικά, θα έλεγε κανείς ότι υπήρξε συντονισμένη προσπάθεια των ευρωπαϊκών κρατών, εν τούτοις τα σημερινά δεδομένα καταδεικνύουν εν μέρει την αδυναμία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος να αντικρούσει την επιθετική πολιτική εξ Ανατολών.

Η στάση ορισμένων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ιδιαίτερα κατά την περίοδο της μεταναστευτικής κρίσης, επιβεβαιώνει έως σήμερα με τον πιο εμφατικό τρόπο την επιφανειακή ενωσιακή πολιτική που ασκείται. Φυσικά, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς το γεγονός ότι έναν από τους βασικότερους κινδύνους της Ευρώπης αποτελεί το δημογραφικό, κάτι το οποίο δικαιολογεί μερικώς τη στάση των χωρών αυτών που αναζητούν μεταξύ άλλων και φθηνό εργατικό δυναμικό.

Η “μοιραία” θέση της Ελλάδας

Σε απόσταση αναπνοής, η χώρα μας καταβάλει ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια κάθε δυνατή προσπάθεια να διαχειριστεί μία σειρά από υβριδικές κρίσεις και απειλές, που επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα το εσωτερικό της. Τη στιγμή που οι ισχυρές ευρωπαϊκές δυνάμεις βρίσκονται σε εσωτερική ανασκόπηση, δημιουργώντας συμμαχίες για την προώθηση ιδίων συμφερόντων, η Ελλάδα διαφυλάσσει με σταθερότητα και ακεραιότητα τη γεωστρατηγική θέση και ισχύ της ίδιας αλλά και ολόκληρης της Ένωσης απέναντι σε κάθε πιθανή απειλή. Με αξιοσημείωτη την ισχυρή παρουσία της στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι.

Ωστόσο, αν σήμερα συζητάμε για το ζητούμενο της εφαρμογής ενιαίας πολιτικής επί ίσοις όροις, καλό θα ήταν να ανατρέξουμε στην πρόσφατη περίοδο, όταν η χώρα μας βρέθηκε να κατηγορείται για την αποτελεσματική φύλαξη των εθνικών και ευρωπαϊκών συνόρων.

Η Ελλάδα υπήρξε ανέκαθεν σταυροδρόμι ποικίλων μεταναστευτικών ροών, λόγω κυρίως της γεωγραφικής της θέσης. Εντούτοις, η ανάγκη προστασίας της χώρας από την συστηματικά παράνομη είσοδο μεταναστών προκάλεσε δυσαρέσκεια σε ορισμένα διεθνή και ευρωπαϊκά μέσα. Το γεγονός ότι η φύλαξη των ελληνικών και συνεπώς ευρωπαϊκών συνόρων έχει άμεση σχέση με την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος που διέπρατταν και συνεχίζουν να διαπράττουν τα κυκλώματα λαθροδιακινητών σε βάρος αθώων ψυχών άφησε παγερά αδιάφορα τα ίδια μέσα, προκαλώντας ιδιαίτερη εντύπωση και ερωτηματικά.

Η κατάσταση στα νησιά

Αν και τα τελευταία τριάμισι χρόνια το μεταναστευτικό είχε τεθεί υπό πλήρη έλεγχο, τους τελευταίους τέσσερις μήνες παρουσιάζεται μία εξαιρετικά ανησυχητική αύξηση των ροών προς τη χώρα μας. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, οι ροές αφίξεων των παράνομων μεταναστών προς τη χώρα μας αυξήθηκαν ραγδαία, κατά 170% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2022.

Ανησυχητική παραμένει και η εικόνα που έχει διαμορφωθεί στα νησιά του βορειοανατολικού και νοτιοανατολικού Αιγαίου. Οι δομές έχουν κατά τόπους υπερβεί τον μέγιστο αριθμό φιλοξενουμένων, με τους κατοίκους των νησιών να διερωτώνται πώς σε τόσο μικρό διάστημα κατάφερε να χαθεί ο πλήρης έλεγχος.

Αν και για τον μήνα Οκτώβριο παρατηρήθηκε σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου μία μείωση της τάξεως του 42,06%, εντούτοις, τα νησιά εξακολουθούν να υφίστανται σημαντική πίεση, κυρίως, οι ΚΕΔ Σάμου και Κω από όπου γίνονται συνεχείς μεταφορές καταγεγραμμένων αιτούντων άσυλο προς την ενδοχώρα.

Το στοίχημα της εφαρμογής της Συμφωνίας Ελλάδος – Τουρκίας από την Τουρκία, και η έμπρακτη εφαρμογή ευρωπαϊκής αλληλεγγύης από τα κράτη-μέλη της Ένωσης παραμένει ανοιχτό. Το Μεσανατολικό ζήτημα φαίνεται ότι θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για τις επικείμενες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές τόσο προς τη χώρα μας, όσο και συνολικά προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η επόμενη ημέρα

Και ενώ τα σύνορα της Ευρώπης μοιάζουν με καζάνι που βράζει, οι ευρωπαίοι πολίτες θα κληθούν σε λίγους μήνες να αποφασίσουν εκ νέου για το μέλλον τους. Μπορεί η παρομοίωση του χτυπήματος της Χαμάς με το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και ο ψυχολογικός πόλεμος που προβάλλεται με την αύξηση του κινδύνου για πιθανά τρομοκρατικά χτυπήματα, ως αντίποινα των συμμαχιών με το Ισραήλ να οδηγήσει την Ευρώπη σε μία νέα εποχή; Και εάν πραγματικά υπάρξει η τάση για άνοδο του συντηρητισμού, θα μπορούμε να κάνουμε λόγο για μία ουσιαστικά ενιαία ενωσιακή πολιτική; Μπορεί η κρίση στη Μέση Ανατολή να επηρεάσει ad hoc το ευρωπαϊκό status quo; Τα ερωτήματα είναι πολλά και κρίσιμα, αλλά το «λυσάρι» των απαντήσεων αναμένεται σε επτά μήνες.

 

*Η Μαρία Μαρίνου Κάργα δραστηριοποιείται στον χώρο της πολιτικής επικοινωνίας. Έχει εργαστεί σε τοπικό μέσο της Χίου κατέχοντας θέση διεύθυνσης σύνταξης έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου σε τοπικά ΜΜΕ της Χίου. Έχει καλύψει ζητήματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καθώς και άλλων επιτροπών και οργανισμών των Ηνωμένων Εθνών, στο πλαίσιο της άσκησής της στην Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στον ΟΗΕ. Είναι απόφοιτη του τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ, με εξειδίκευση στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Ναυτιλία, Μεταφορές και Διεθνές Εμπόριο, με εξειδίκευση στο Ναυτικό Δίκαιο και την Ναυτιλιακή Χρηματοοικονομική του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

 

Διαβάστε επίσης:

Οικονόμου: Ασκούμε μια αυστηρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική

Υπ. Μετανάστευσης: Αυξάνεται κατά 42 εκατ. ευρώ η χρηματοδότηση της Ελλάδας από την ΕΕ