Λιγότερο από ένα μήνα πριν, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θεμελίωσε τη διεκδίκηση του ρόλου του σημαιοφόρου της παγκοσμιοποίησης. Σε ομιλία του προς 60 ηγέτες του κόσμου στην Αψίδα του Θριάμβου, εξήρε τα Ηνωμένα Έθνη και χαρακτήρισε τον εθνικισμό «προδοσία» του πατριωτισμού.

Το περασμένο Σάββατο, στο ίδιο σημείο εκτοξεύονταν δακρυγόνα και μάρμαρα, καθώς οι διαδηλωτές βανδάλισαν το ιστορικό μνημείο και απαίτησαν από την πολιορκούμενη κυβέρνηση του Μακρόν να αποσύρει μια προτεινόμενη αύξηση του φόρου καυσίμων. Για πρώτη φορά κατά την προεδρία του, υποχώρησε. Ήταν μια ταπεινωτική στιγμή για τους αντιπάλους των λαϊκιστικών εξεγέρσεων που δημιούργησαν τον Ντόναλντ Τραμπ.

Η Ευρώπη βίωσε πολλές κρίσιμες συγκυρίες τα τελευταία χρόνια, από την κρίση του ελληνικού χρέους έως την αντιπαράθεση εναντίον των αντιμεταναστευτικών αντιδράσεων κατά των προσφύγων και τη βρετανική ψήφο υπέρ του Brexit. Δεν έχουν υπάρξει πολλές φορές όμως που γύρω από έναν ηγέτη με τόσο μεγάλο διακύβευμα για την παγκόσμια τράξη να μαζεύονται τόσα πολλά πολιτικά «όρνια».

Η Πολωνία φλερτάρει με την άκρα δεξιά και τα εθνικιστικά κόμματα που συγχαίρει ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν σχεδιάζουν μια εξέγερση στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάιο. Εν τω μεταξύ, η Ιταλία βρίσκεται σε σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, παίρνοντας μια αδιάλλακτη στάση όσον αφορά στις δαπάνες του προϋπολογισμού της.

Με τον πρώην πυροσβέστη της ΕΕ, την Άνγκελα Μέρκελ, να σχεδιάζει να αποχωρήσει από το πόστο της καγκελαρίου, η σκυτάλη υποτίθεται ότι θα περνούσε στον Μακρόν για να υποστηρίξει τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Αλλά η δύναμη της Μέρκελ στην παγκόσμια σκηνή στηρίχθηκε από ένα πολιτικό φρούριο στο εσωτερικό της Γερμανίας, και ο Γάλλος ηγέτης φαίνεται κάθε άλλο παρά σταθερός.

“Δεν μπορείτε να κάνετε ομιλίες για την υπεράσπιση της διεθνούς τάξης όταν η δημοτικότητά σας είναι στο 20% και υπάρχουν διαδηλωτές στο δρόμο”, δήλωσε ο Nicholas Dungan, ανώτερος σύμβουλος στο Ατλαντικό Συμβούλιο με έδρα το Παρίσι. “Είναι πολύ δύσκολο να πάρετε πίσω την αξιοπιστία σας”.

Είναι μία έντονη αντίθεση με το Σαββατοκύριακο της 11ης Νοεμβρίου, όταν οι ηγέτες σηματοδότησαν έναν αιώνα από το τέλος του Α ‘Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Μακρόν υποστήριξε την ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία, ενώ ο Τραμπ έδειχνε μία απομονωμένη φιγούρα. Οι διχασμοί στο εσωτερικό της Ευρώπης είχαν φανεί εκείνη την ημέρα, καθώς αξιωματούχοι της πολωνικής κυβέρνησης παρήλασαν στη Βαρσοβία μαζί με ακροδεξιές ομάδες για να σηματοδοτήσουν την Ημέρα Ανεξαρτησίας της χώρας. Ωστόσο, ο Macron ήταν σταθερός ως πολιτικός σημαιοφόρος της Ευρώπης.

Οι εικόνες που μεταδόθηκαν σε όλο τον κόσμο το περασμένο Σαββατοκύριακο ήταν αυτές αυτοκινήτων που καίγονταν στη γαλλική πρωτεύουσα. Η υποχώρηση του 40χρονου Γάλλου ηγέτη χλευάστηκε από τον Τραμπ. Ο Μακρόν παραδέχτηκε, μέσω του πρωθυπουργού του, ότι δεν μπόρεσε να συνδεθεί με τον γαλλικό λαό.

“Κανένας φόρος δεν αξίζει να θέσει σε κίνδυνο την ενότητα του έθνους μας”, δήλωσε ο Εντουάρ Φιλίπ σε τηλεοπτικό διάγγελμα.

Το πρόβλημα για τους αντιπάλους του εθνισμού και του προστατευτισμού στο στυλ του Τραμπ είναι ότι δεν υπάρχει κανένας άλλος για να αναλάβει το μανδύα του, δήλωσε ο Dungan.

Μετά την εκλογή του Μακρόν τον Μάιο του 2017, προσπάθησε να συνεργαστεί με τη Μέρκελ και μια φιλική κυβέρνηση στη Ρώμη για να εμβαθύνει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Απευθύνθηκε στον Τραμπ για να πείσει τον Αμερικανό πρόεδρο να τηρήσει διεθνείς συμφωνίες.

Ο Τραμπ τον αγνόησε και αποσύρθηκε από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν και τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Ο Τραμπ έγραψε στο Twitter ότι η υποχώρηση του Μακρόν για ένα φόρο στον άνθρακα που θα αυξήσει τις τιμές των καυσίμων ήταν απόδειξη ότι είχε δίκιο από την αρχή.

Ούριος άνεμος

Εν τω μεταξύ, η Μέρκελ υπέστη πλήγμα στις γερμανικές εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2017 και πρόκειται να αντικατασταθεί στην ηγεσία του κόμματός της σχεδόν σίγουρα από κάποιον που ενδιαφέρεται λιγότερο για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Η Ιταλία εξέλεξε μια ευρωσκεπτική κυβέρνηση τον Μάρτιο.

“Οι φιλοδοξίες του για μια ισχυρή Ευρώπη είχαν ήδη πληγεί από τα γεγονότα στη Γερμανία και αλλού”, δήλωσε ο Philippe Moreau Defarges, σύμβουλος στο Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων με έδρα το Παρίσι. “Αλλά εμφανίζεται σοβαρά αποδυναμωμένος από τα πρόσφατα γεγονότα. Δεν ανήλθε στο ύψος των περιστάσεων και η εικόνα της Γαλλίας έχει δεχθεί ένα τρομερό πλήγμα”.

Στο εσωτερικό, η δημοτικότητά του βυθίζεται, έχοντας πληγεί από την αποτυχία των πρώιμων καθόλου δημοφιλών αλλαγών στην εργατική και φορολογική νομοθεσία για την ανάκαμψη της γαλλικής οικονομίας. Οι πολιτικές του Μακρόν φαίνονται να ευνοούν τους πλούσιους και η μία δημοσκόπηση μετά την άλλη δείχνει ότι το εκλογικό σώμα της Γαλλίας πιστεύει πως ο πρώην τραπεζίτης είναι απόμακρος και αλαζών. Το ποσοστό αποδοχής του είναι 28%, σύμφωνα με το μέσο όρο από επτά ινστιτούτα δημοσκοπήσεων.

Στη συνέχεια ήρθαν τα “Κίτρινη Γιλέκα”. Το κίνημα διαμαρτυρίας της λαϊκής τάξης πυροδοτήθηκε από την αντίδραση στην περιβαλλοντική πολιτική του για αυξήσεις φόρων στο ντίζελ και τη βενζίνη ώστε να δώσει κίνητρα για αγορά καθαρότερων αυτοκινήτων και οικιακών συστημάτων. Όμως εξελίχθηκε σε ευρεία οργή για το αυξανόμενο κόστος ζωής και την αποδυνάμωση των υπηρεσιών στην αγροτική Γαλλία και τις μικρές πόλεις.

Οι απαιτήσεις των διαδηλωτών έχουν επεκταθεί αναλόγως. Κάποιοι θέλουν να αποκατασταθεί ο φόρος περιουσίας, να αυξηθούν οι συντάξεις, να αυξηθεί ο κατώτατος μισθός, να μειωθούν οι απολαβές των πολιτικών, ακόμα και να παραιτηθεί ο Μακρόν και να αντικατασταθεί η Εθνοσυνέλευση από ένα «λαϊκό συμβούλιο». Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα τρία τέταρτα των Γάλλων στηρίζουν τα αιτήματά τους, ακόμη και αν απορρίπτουν τη βία που συνοδεύει πολλές από τις διαμαρτυρίες.

Ο Μακρόν δεν αντιμετωπίζει εθνικές εκλογές μέχρι το 2022 και πάντα λέει ότι δεν ενδιαφέρεται για τις δημοσκοπήσεις. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα καταθέσουν κοινή πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης τη Δευτέρα. Είναι απίθανο να κάνει μεγάλη διαφορά.

Ωστόσο, οι ευρωεκλογές και μια σειρά δημοτικών και περιφερειακών εκλογών τα επόμενα δύο χρόνια θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε δημοψηφίσματα για τις πολιτικές του, σύμφωνα με τον Αντόνιο Μπαρόζο, αναλυτή της Teneo Intelligence, ο οποίος εξετάζει τον πολιτικό κίνδυνο.

“Το αν ο Μακρόν θα έχει αρκετό πολιτικό χώρο για να εφαρμόσει περισσότερες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, πιθανότατα θα καθοριστεί από τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι οποίες πιθανότατα θα ερμηνευθούν ως μια “ενδιάμεση ψηφοφορία” για την προεδρία», δήλωσε ο Μπαρόζο.

Απομονωμένος

Ακόμα και αφού ο Μακρόν υποχώρησε για τους φόρους στα καύσιμα, τα Κίτρινα Γιλέκα έχουν δηλώσει ότι δεν θα αποσύρουν τα οδοφράγματα και τα μπλόκα τους. Αν και δεν έχουν την επίσημη οργάνωση των λαϊκιστικών ομάδων του Κινήματος Πέντε Αστέρων της Ιταλίας, το momentum είναι μαζί τους. Μιμητικές αντιδράσεις έχουν εξαπλωθεί στο Βέλγιο και την Ολλανδία.

Τα περισσότερα από τα μέλη τους θα ψηφίσουν είτε το αντιμεταναστευτικό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λε Πεν, είτε την αριστερή Ανυπόταχτη Γαλλία του Ζαν-Λικ Μελανσόν, δήλωσε ο Marc Lazar, καθηγητής στο Sciences Po στο Παρίσι. Και οι δύο πολιτικοί αρχηγοί νικήθηκαν από τον Μακρόν πέρυσι και καλοβλέπουν άλλη μία ευκαιρία να ανέλθουν στην εξουσία. Η ανησυχία για την ΕΕ είναι ότι κανένας από αυτούς δεν είναι υπερασπιστής της ακεραιότητας της Ένωσης.

Τυχόν επιτεύγματα από αυτά τα κόμματα στις ευρωεκλογές του Μαΐου θα δυσκολέψουν τον Μακρόν στο να προωθήσει την ατζέντα του – για τη Γαλλία και πέρα από αυτήν. “Ο Macron εξέρχεται από αυτό εξαιρετικά αποδυναμωμένος και απομονωμένος”, δήλωσε ο Lazar. “Τόσο στο εσωτερικό όσο και στην Ευρώπη”.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Συνεχίζει τις προκλήσεις ο Ζάεφ: Η «μακεδονική» ταυτότητα και γλώσσα προστατεύονται από την συμφωνία

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:  Αναδρομικά: Από 640 µέχρι 8.450 ευρώ στους ένστολους–Αναλυτικά τα ποσά (πίνακας)

MH ΧΑΣΕΤΕ:  Με Turkish Stream στην ατζέντα ο Τσίπρας βλέπει Πούτιν