Η γυναίκα που άλλαξε την Ιστορία της Μακεδονίας – H έκθεση στο Μουσείο των Αιγών

«Προχτές  ‘αναστήσαμε’  το άγαλμά της συντηρημένο, με το κεφάλι και με όλα τα μικρά θραύσματα στη θέση τους για πρώτη φορά… Και ξαφνικά το αίθριο του νέου μουσείου των Αιγών, που θα γίνει παλάτι και ναός της γέμισε με την παρουσία της…».

Έτσι ποιητικά αναγγέλλει η δρ Αγγελική Κοτταρίδη, Έφορος Αρχαιοτήτων Ημαθίας την ανασύσταση και την τοποθέτηση στο νέο Πολυκεντρικό Μουσείο των Αιγών, του πεπλοφόρου αγάλματος μιας σπουδαίας βασίλισσας. Της Ευρυδίκης, υπερήφανης μητέρας του Φιλίππου Β΄ και γιαγιάς φυσικά, του Αλέξανδρου, που πρόλαβε να χαρεί.

Το ερχόμενο φθινόπωρο, έστω αρχές του χειμώνα, προγραμματίζεται να έχει ολοκληρωθεί το μουσείο στην  πατρίδα των βασιλέων της Μακεδονίας και ήδη τα εκθέματα _ γλυπτά που προέρχονται από τα ιερά της πόλεως_  καταλαμβάνουν τη θέση τους σε μία μόνιμη, ημιυπαίθρια έκθεση. Ανάμεσά τους και το μαρμάρινο άγαλμα της Ευρυδίκης, που ο γλύπτης την απεικόνισε, αναδεικνύοντας την μεγαλοπρέπεια αλλά και τη γαλήνη, που της έδωσαν τα σπουδαία έργα της.

«Στο σχήμα της Ήρας, της βασίλισσας των θεών, αιώνιας νύφης του ιερού γάμου, η Ευρυδίκη επιφαίνεται ευκλεής στο βασιλικό ιερό των Αιγών, όπως η Ειρήνη στην αγορά της Αθήνας, γιατί με τον καρπό της κοιλίας της _τρεις βασιλιάδες_  έσωσε τον λαό της και χάρισε δόξα και πλούτο στους Μακεδόνες», όπως λέει  η κυρία Κοτταρίδη. Γιατί η Ευρυδίκη ήταν μια γυναίκα, που άλλαξε την Ιστορία. Έχαιρε μάλιστα τέτοιας εκτίμησης, αυτή η άξια κόρη του βασιλικού οίκου της Λυγκηστίδος και αγέρωχη σύζυγος βασιλιά, ώστε στα αναθήματά της να αναφέρεται ως άνδρας, με το πατρώνυμό της: Ευρυδίκα Σίρρα (Ευρυδίκη, κόρη του Σίρρα).

Η βασίλισσα

Όπως αφηγείται η αρχαιολόγος το 368/7 π.Χ. ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά για το βασίλειο των Μακεδόνων. Ο βασιλιάς Αμύντας Γ΄ που κατάφερε να το οδηγήσει με τις λιγότερες δυνατές απώλειες, ανάμεσα από πολύ δύσκολες συμπληγάδες είχε πεθάνει δύο χρόνια πριν και ο νέος βασιλιάς, ο πρωτότοκος Αλέξανδρος Β΄  είχε δολοφονηθεί. Μια μεγάλη συνομωσία βρισκόταν έτσι σε εξέλιξη, με τον ανταπαιτητή Παυσανία να κερδίζει  διαρκώς έδαφος, έχοντας τη στήριξη των εχθρών, που έσφιγγαν από παντού τον κλοιό.  Και στο μεταξύ ο νόμιμος διάδοχος Περδίκκας ήταν ανήλικος ακόμη ενώ ο μικρότερος αδερφός του Φίλιππος κρατούνταν όμηρος στη Θήβα.

«Τότε ήταν που πήρε τα πράγματα στα χέρια της η χήρα βασίλισσα Ευρυδίκη», λέει η κυρία Κοτταρίδη. «Κάλεσε τον Αθηναίο στρατηγό Ιφικράτη, του θύμισε τους δεσμούς φιλίας, που τον ένωναν με τον οίκο του άντρα της, του ζήτησε υποστήριξη για τα ανήλικα παιδιά της και τα κατάφερε». Γιατί ο Ιφικράτης έδιωξε τον Παυσανία και ο Περδίκκας Γ΄ ανέβηκε στον θρόνο(365-359 π.Χ.). Έχοντας μέντορα τον μαθητή του Πλάτωνα, τον  Ευφραίο έγινε ο πρώτος πεφωτισμένος ηγεμόνας της ιστορίας, σκοτώθηκε όμως πολύ νέος, μαζί με 4.000 Μακεδόνες, πολεμώντας τους Ιλλυριούς.

Ο άλλος γιος της Ευρυδίκης, ο Φίλιππος Β΄(359-336 π.Χ.) ήταν αυτός, που έκανε την Μακεδονία πρώτη δύναμη, κυριάρχησε στα Βαλκάνια και ένωσε για πρώτη φορά τους Έλληνες. Ενώ ο εγγονός της Αλέξανδρος Γ΄ (336-323 π.Χ.) έφερε τον Ελληνισμό στις όχθες του Ινδού και έγινε ο πρώτος πολίτης της Οικουμένης.

«Η Ευρυδίκη έζησε αρκετά και πρόλαβε να δει τους κόπους του Φιλίππου να φέρνουν καρπούς. Πέθανε το 343 π.Χ. και ο γιος της την έθαψε με πρωτοφανή μεγαλοπρέπεια στον πρώτο μακεδονικό τάφο που δημιουργήθηκε ειδικά για αυτήν στις Αιγές», λέει η κυρία Κοτταρίδη. « Ήταν περήφανη, γιατί έμαθε γράμματα, έστω και όντας ώριμη γυναίκα πια, και έτσι μπορούσε να χαίρεται των Μουσών τα δώρα».

Το Μουσείο

Το νέο κτήριο που κατασκευάσθηκε σε έκταση 140 στρεμμάτων στα δυτικά της Βεργίνας αποτελεί την «είσοδο» του Πολυκεντρικού Μουσείου, αλλά και του αρχαιολογικού χώρου των Αιγών. Γιατί σ΄αυτόν τον τεράστιο χώρο περιλαμβάνονται επίσης το Μουσείο των Βασιλικών Τάφων _ όπου και ο τάφος του Φιλίππου Β΄_, η Βασιλική Νεκρόπολη και το Ανάκτορο του Φιλίππου.

Κι αν στο ένα αίθριο αυτού του μουσείου θα υπάρχουν, μαζί με το άγαλμα της Ευρυδίκης, και  πολλά ακόμη γλυπτά της τέχνης, που άνθισε στην αυλή των Μακεδόνων βασιλέων στο δεύτερο, θα βρίσκεται η μόνιμη έκθεση αρχιτεκτονικών μελών από το Ανάκτορο των Αιγών.

Η κεντρική αίθουσα εξάλλου, έκτασης 1.000 τ.μ. προορίζεται για την παρουσίαση περιοδικών, θεματικών εκθέσεων, που αφορούν στον βίο, τον πολιτισμό και την ιστορία των Αιγών. Κι εδώ πρόκειται να εκτεθούν όλα τα ευρήματα της αρχαιολογικής έρευνας, μεταξύ των οποίων και η περίφημη «ολόχρυση», λόγω των πολυτελών, χρυσών κοσμημάτων της, «Δέσποινα των Αιγών».

Στο κτήριο αυτό τέλος, θα στεγάζεται και η φυσική έδρα του ψηφιακού μουσείου «Μέγας Αλέξανδρος από τις Αιγές στην Οικουμένη» αλλά και του ψηφιακού δικτύου περιήγησης στο αρχαίο βασίλειο των Μακεδόνων ενώ περιλαμβάνονται επίσης, αμφιθέατρο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, χώροι εκπαίδευσης και επιστημονικών δραστηριοτήτων, εργαστήρια συντήρησης και αρχαιολογικές αποθήκες.