Οι προγραμματικές δηλώσεις του νέου πρωθυπουργού της Ιταλίας, Τζουζέπε Κόντε, έμοιαζαν βγαλμένες από το αλήστου μνήμης “πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης” του ΣΥΡΙΖΑ: Προανήγγειλε μεταξύ άλλων αύξηση των δαπανών για άνεργους και συνταξιούχους, αλλά και μείωση του χρέους χωρίς λιτότητα, με μαγικό τρόπο, ενώ υποσχέθηκε λίγο-πολύ να… αλλάξει την Ευρώπη. Τώρα, οι αγορές ελπίζουν ότι ο Κόντε θα μιμηθεί τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ και στην… kolotoumba.
Η αλήθεια είναι ότι τα όσα υποσχέθηκε ο Κόντε δεν ήταν απροσδόκητα για μία κυβέρνηση η οποία υποστηρίζεται από δύο λαϊκιστικά κόμματα. Και ήταν αναμενόμενα τόσο από τις Βρυξέλλες, όσο και από τις αγορές, που δεν αιφνιδιάστηκαν από αυτά που άκουσαν. Θα ήταν βέβαια καταστροφικά αν η ιταλική κυβέρνηση όντως τα έκανε όλα αυτά. Όμως οι περισσότεροι ποντάρουν στο ότι δεν θα τα κάνει ποτέ. Είτε γιατί θα καταρρεύσει πριν προλάβει, είτε γιατί απλώς θα κάνει στροφή 180 μοιρών, όταν συνειδητοποιήσει τον όλεθρο που θα προκαλούσε η υλοποίηση των υποσχέσεών της.
Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι Ευρώπη και αγορές θέλουν ο Κόντε να αποδειχθεί… τσιπρώτερος του Τσίπρα. Ας εξαγγείλει ό,τι θέλει, ας τάξει λαγούς με πετραχήλια και ροζ μονόκερους σε κάθε νοικοκυριό – αρκεί στο τέλος να κάνει αυτό που είναι οικονομικά ορθό και να βάλει σε τάξη την ιταλική οικονομία, που ασθμαίνει υπό το βάρος του τεράστιου χρέους της. Αυτό προφανώς και σημαίνει μέτρα λιτότητας, τα οποία πιθανόν οι βουλευτές της Λέγκας του Βορρά και των Πέντε Αστέρων θα πρέπει με πόνο καρδιάς να ψηφίσουν για να μην εκτροχιαστεί η Ιταλία σε ένα καταστροφικό σπιράλ που θα την στείλει έξω από την Ευρωζώνη.
Όμως όλα αυτά είναι απλώς το ένα σενάριο, το καλό σενάριο. Και μπορεί να συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες, όμως κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το άλλο σενάριο, το κακό. Κακό για την Ιταλία, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη. Σε αυτό το κακό σενάριο, η κυβέρνηση Κόντε αρνείται να υποχωρήσει στις ευρωπαϊκές πιέσεις, κάνει του κεφαλιού της, το ιταλικό χρέος εκτοξεύεται, η Ευρώπη και να θέλει δεν μπορεί να βοηθήσει, και η Ιταλία βγαίνει από το ευρώ. Η χώρα βυθίζεται σε μία άνευ προηγουμένου κρίση η οποία απειλεί να επεκταθεί και στο υπόλοιπο της Ευρωζώνης, και ειδικά στις πιο ευάλωτες οικονομίες της: την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κινητοποιείται για να περιορίσει τις επιπτώσεις στην Ευρωζώνη. Το πλήγμα όμως είναι τεράστιο από την αποχώρηση της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης.
Προφανώς, κανείς δεν θα ήθελε να τα δει όλα αυτά. Και επειδή οι λαϊκιστές είναι απρόβλεπτοι, οι Ευρωπαίοι δε φαίνονται διατεθειμένοι να έρθουν σε ευθεία σύγκρουση με τη Ρώμη. Για την ώρα προσπαθούν να πάρουν “με το μαλακό” την κυβέρνηση Κόντε, και περιμένουν να δουν τα πρώτα δείγματα γραφής της. Σίγουρα το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες δεν θα επιδιώξουν να ανεβάσουν τους τόνους, όμως από την άλλη δεν έχουν και καμία διάθεση για παραχωρήσεις, έχοντας στο μυαλό τους και την Ελλάδα, που αν δει παραχωρήσεις στην Ιταλία, θα σπεύσει να ζητήσει κάτι αντίστοιχο. Και αν ανοίξει ο χορός των παραχωρήσεων, οι αυστηροί ευρωπαϊκοί κανόνες θα τεθούν υπό σοβαρή αμφισβήτηση.
Το πιο βολικό σενάριο για όλους, απ’ ό,τι φαίνεται, είναι ο Τζουζέπε Κόντε να κάνει την kolotoumba αλά Τσίπρα και να ακολουθήσει το αντίθετο μονοπάτι από αυτό που εξαγγέλλει. Θα το κάνει όμως;