Τα όσα ακολούθησαν την κοινή συνέντευξη Τύπου του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν είχαν άμεσες επιπτώσεις στο ηθικό του προσωπικού της Δυτικής Πτέρυγας του Λευκού Οίκου. Το ηθικό των στελεχών στο κέντρο της λήψης αποφάσεων της αμερικανικής κυβέρνησης είναι στο χαμηλότερο επίπεδο από το φιάσκο στο Σάρλοτσβιλ πριν από έναν χρόνο, σχολιάζει το «Politico».

Όπως έγινε και τον προηγούμενο Αύγουστο, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος αρνήθηκε να καταδικάσει τους διαδηλωτές των νεοναζί, έτσι και τώρα οι προσπάθειες του Τραμπ να αντιμετωπίσει το κύμα οργής απέτυχαν. Οι ανακοινώσεις που ακολούθησαν τη συνάντηση των δύο προέδρων έκαναν ακόμη και τους πολιτικούς συμμάχους του να καταλάβουν ότι ο Τραμπ, ενώ αναγνώρισε τεχνικά ένα λάθος, στην ουσία εννοούσε αυτά που είπε, ότι δηλαδή πίστεψε την άρνηση του προέδρου Πούτιν για την εμπλοκή της Ρωσίας στις προεδρικές εκλογές του 2016.

«Οι άνθρωποι έχουν αγχωθεί» δήλωσε Ρεπουμπλικάνος που βρίσκεται κοντά στον Λευκό Οίκο. «Κανένας δεν θέλει να βρεθεί στο επίκεντρο της δημοσιότητας μέσω μιας παραίτησής του σήμερα, ενώ υπάρχει μία ομάδα ανθρώπων που σκέφτεται να παραιτηθεί μετά τις ενδιάμεσες εκλογές. Οι άνθρωποι αυτοί σκέφτονται να επιταχύνουν τις σχετικές διαδικασίες».

Επίσης, αρκετοί από τους υποστηρικτές του προέδρου Τραμπ τού έχουν ασκήσει δημόσια κριτική, ενώ σχεδόν όλοι τους δηλώνουν ιδιωτικά ότι έχουν απογοητευτεί από τις κινήσεις και την απόδοσή του. Οι ίδιοι σημειώνουν ότι παρά το γεγονός ότι οι ανακοινώσεις του Τραμπ είχαν απολογητικό χαρακτήρα, οι συνέπειές τους στη διαμόρφωση της πολιτικής είναι ελάχιστες. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο υψηλόβαθμα στελέχη, όπως ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζον Μπόλτον που επηρεάζουν την εξωτερική πολιτική θεωρείται απίθανο να παραιτηθούν.

Ακριβώς όπως οι εξελίξεις στο Σάρλοτσβιλ προκάλεσαν πολλά ερωτήματα, η εικόνα στο Ελσίνκι προκάλεσε επίσης σοβαρά ερωτήματα που επικεντρώνονται σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους των ΗΠΑ, οι οποίοι δέχονται ότι η Ρωσία είναι σοβαρός αντίπαλος των ΗΠΑ αλλά και στο πώς οι αξιωματούχοι αυτοί θα εξακολουθούν να εργάζονται για έναν πρόεδρο που βλέπει με άλλο μάτι τις επιθέσεις του Πούτιν.

Χαμηλή ηθική ηγεσίας

Για τους επικριτές του Τραμπ, ακόμη και για τους Ρεπουμπλικάνους, το Σάρλοτσβιλ και το Ελσίνκι αντιπροσωπεύουν χαμηλή ηθική της ηγεσίας.

Οι προκάτοχοι του προέδρου Τραμπ εμπνέονταν από την άσκηση της ηγεσίας ακόμη και στις περιπτώσεις που δεν μπορούσαν να την ασκήσουν αποτελεσματικά. «Η ηθική της ηγεσίας είναι αποφασιστικής σημασίας για τον πρόεδρο» δηλώνει ο Άλαν Λίτσμαν ιστορικός σε θέματα της αμερικανικής προεδρίας και συγγραφέας του βιβλίου «Η Εμπόλεμη Ψήφος στην Αμερική» που θα εκδοθεί προσεχώς. «Δίνει τον τόνο όχι μόνο στο έθνος μας αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, επειδή ο πρόεδρος είναι ο ηγέτης του ελεύθερου κόσμου» εξήγησε.

Πολλές από τις μεγαλύτερες αντιθέσεις της προεδρίας του Τραμπ προήλθαν από τέτοιες στιγμές ηθικής αοριστολογίας και υπεκφυγής.

Οι ομιλίες του στερούνται αναφορών όπως του προέδρου Ρίγκαν για μια «λαμπερή πόλη πάνω στον λόφο» ή αναφορών όπως αυτές που έκανε ο πρώην πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο Νεότερος για τον «άξονα του κακού».

Οι φράσεις αυτές χαρακτήρισαν την προεδρία των ΗΠΑ από τους συγκεκριμένους ηγέτες, ενώ παράλληλα συνέχισαν την παράδοση σύμφωνα με την οποία, η προεδρική ηγεσία είχε ρόλο στη διαμόρφωση της ηθικής της χώρας αλλά και ολόκληρου του κόσμου.

Ο πρόεδρος Τραμπ απέρριψε αυτήν την παράδοση από την αρχή της προεδρίας του όταν χρησιμοποίησε την ομιλία του για την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων για να περιγράψει την “σφαγή της Αμερικής” ενώ επανειλημμένα υποβάθμισε την ιδέα της Αμερικής ως φάρου του κόσμου. Ο ίδιος αρνήθηκε τον Φεβρουάριο του 2017 στη διάρκεια συνέντευξης με τον πρώην παρουσιαστή του Fox News Μπιλ Ορέιλι να καταδικάσει την καταστολή λειτουργίας του ελεύθερου Τύπου από τον Βλαντίμιρ Πούτιν. “Υπάρχουν πολλοί δολοφόνοι”, είπε ο Τραμπ. “Νομίζετε ότι η χώρα μας είναι αθώα;” αναρωτήθηκε.

Παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικάνων, των Δημοκρατικών και των ανεξάρτητων δηλώνει ότι είναι σημαντικό για τον πρόεδρο να έχει ηθική στην άσκηση της ηγεσίας, σε δημοσκόπηση που έγινε τον Μάιο, το 22% των Ρεπουμπλικάνων και το 90% των Δημοκρατικών δήλωσαν ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει μία πολύ αδύναμη ηθική ηγεσίας.

«Δεν μπορείς να υποτιμήσεις τη σημασία των στιγμών της ηθικής όταν ανατρέχεις στη δεύτερη ορκωμοσία του Λίνκολν. Όλοι εμπνεόμαστε ακόμη από τα λόγια του Λίνκολν. Υπάρχει κάποιος που να εμπνέεται με κάτι που να είπε ο Ντόναλντ Τραμπ;» είπε ο Λίτσμαν.

Η προσπάθεια του πρόεδρου Τραμπ να ξαναγράψει το αφήγημα για τη Ρωσία την εβδομάδα αυτή αναζωπύρωσε τις παραπάνω ανησυχίες. Ο Αμερικανός πρόεδρος εγκατέλειψε τα γραπτά σχόλια του που είχαν ως στόχο τη διευκρίνηση των δηλώσεων του στη συνέντευξη Τύπου του Ελσίνκι με τον Πούτιν. Στη συνέντευξη αυτή ο Τραμπ έβαλε στο ίδιο επίπεδο τα ευρήματα των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών για την εμπλοκή της Ρωσίας στις προεδρικές εκλογές του 2016 και την άρνηση του Πούτιν για το γεγονός αυτό.

Αφού αναγνώρισε την ενοχή της Ρωσίας, ο πρόεδρος Τραμπ πρόσθεσε: «Θα μπορούσαν να είναι άλλοι, υπάρχουν πολλοί άλλοι εκεί έξω».

ΑΠΕ-ΜΠΕ