Οδηγός για τις αμερικανικές εκλογές 2024: Το θρίλερ των δημοσκοπήσεων, οι πολιτείες-κλειδιά και η «κόκκινη οφθαλμαπάτη»

Τα βλέμματα όλου του κόσμου είναι στραμμένα στις ΗΠΑ, καθώς εξελίσσεται μία από τις σημαντικότερες αναμετρήσεις των τελευταίων ετών για την προεδρία στον Λευκό Οίκο.

Οι δημοσκοπήσεις προμηνύουν ένα επερχόμενο θρίλερ, με πλήθος αναλυτών να έχουν εκφράσει φόβους ότι η καταμέτρηση μπορεί να πάρει μέρες ή και εβδομάδες σε περίπτωση που η διαφορά δεν ξεπεράσει το 0,5% μεταξύ των υποψηφίων.

Μάχη για να κερδίσουν ψηφοφόρους

Η Καμάλα Χάρις και ο Ντόναλντ Τραμπ έχουν ριχτεί σε μία ανελέητη μάχη με βαρείς χαρακτηρισμούς και επιθέσεις κάτω από τη ζώνη στην προσπάθειά τους να κερδίσουν όλο και περισσότερους ψηφοφόρους.

Τα καυτά θέματα που βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας τους: το εμπόριο, η μετανάστευση, οι αμβλώσεις και η εξωτερική πολιτική.

Η αποχώρηση του Τζο Μπάιντεν από την κούρσα τον περασμένο Ιούλιο, ύστερα από ασφυκτικές πιέσεις στον πρόεδρο των ΗΠΑ να εγκαταλείψει τη μάχη λόγω ηλικίας, έφερε την Χάρις στο προσκήνιο, η οποία με ιδιαίτερη ταχύτητα και άνεση εξάλειψε τη μεγάλη διαφορά των Δημοκρατικών από τους Ρεπουμπλικάνους.

Το αμερικανικό εκλογικό σύστημα

Οι δυο αντίπαλοι στην κούρσα για τον Λευκό Οίκο δεν έχουν μόνο να παλέψουν για το ποιος θα επικρατήσει στα 270 εκατ. ψηφοφόρους που θα προσέλθουν μέχρι σήμερα στις κάλπες.

Έχουν να αναμετρηθούν και με ένα πολύπλοκο, ιδιαίτερα ευάλωτο στις ανατροπές εκλογικό σύστημα, το οποίο στην πράξη φέτος στηρίζεται στη… διάθεση μόλις επτά πολιτειών.

Το αποτέλεσμα της κούρσας θα κριθεί σε μόλις 92 ψήφους του εκλεκτορικού σώματος. Αυτός είναι ο αριθμός των αντιπροσώπων των οποίων οι ψήφοι θα μπορούσαν να κινηθούν προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, ανάλογα με το αποτέλεσμα της λαϊκής ψηφοφορίας σε επτά πολιτείες-κλειδιά.

Οι ΗΠΑ έχουν ένα μοναδικό σύστημα εκλογής του προέδρου που ονομάζεται εκλεκτορικό σώμα, στο οποίο 538 αξιωματούχοι που εκπροσωπούν καθεμία από τις 50 πολιτείες και την Ουάσινγκτον συγκαλείται για να εκλέξει τον πρόεδρο λίγες εβδομάδες μετά τη λαϊκή ψήφο. Οι περισσότερες ψήφοι του εκλεκτορικού σώματος παραμένουν σταθερές με την πάροδο των ετών, οπότε κάθε εκλογή καταλήγει να διεξάγεται και να κερδίζεται σε μια χούφτα λεγόμενων «swing states», δηλαδή των πολιτειών όπου η ψήφος αλλάζει συχνά μεταξύ των κομμάτων.

Επτά πολιτείες αναμένεται να κρίνουν τις προεδρικές εκλογές του 2024. Οι υπόλοιπες 43 και η Ουάσινγκτον κλίνουν έντονα προς το ένα ή το άλλο κόμμα και θεωρούνται μη ανταγωνιστικές.

Πρόκειται για τις Πενσυλβάνια, το Μίσιγκαν, το Ουισκόνσιν, τη Τζόρτζια, τη Βόρεια Καρολίνα, την Αριζόνα και τη Νεβάδα.

Η ατζέντα των δύο αντιπάλων

Ο πληθωρισμός, η μετανάστευση, οι αμβλώσεις και η εξωτερική πολιτική είναι από τα πιο σημαντικά θέματα για τους ψηφοφόρους σε αυτές τις εκλογές. Η Χάρις και ο Τραμπ έχουν κυρίως αντιπαρατεθεί για την οικονομία και ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος έχει περιγράψει μια εικόνα «χάους και δυστυχίας» υπό την τρέχουσα κυβέρνηση.

Η επίρριψη ευθυνών στον Λευκό Οίκο για την κρίση του κόστους ζωής της χώρας υπήρξε μια αποτελεσματική στρατηγική για τον Τραμπ.

Πρόσφατη δημοσκόπηση των FT-Michigan Ross έδειξε ότι το 44% των εγγεγραμμένων Αμερικανών ψηφοφόρων εμπιστεύονται τον πρώην πρόεδρο όσον αφορά την οικονομία, σε σύγκριση με το 43% που δήλωσαν ότι προτιμούν τον αντιπρόεδρο.

Η Χάρις έχει προτείνει μια «οικονομία ευκαιριών» με επίκεντρο τους ψηφοφόρους της μεσαίας τάξη, ενώ στην ατζέντα της προωθεί και την υπεράσπιση των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων των γυναικών.

Ο πολιτικός της λόγος έχει εστιάσει στην «εξτρεμιστική» όπως την χαρακτηρίζει ατζέντα του αντιπάλου της σε κοινωνικά και πολιτικά θέματα, ενώ παράλληλα υπενθυμίζει την «άρνηση» των Ρεπουμπλικανών να αποδεχθούν την ήττα του 2020, μία υπόθεση που οδήγησε δύο μήνες μετά στην εισβολή στο Καπιτώλιο.  «Δεν γυρίζουμε πίσω», έχει γίνει ένα από τα συνθήματά της.

Στον αντίποδα ο Τραμπ έχει παρουσιάσει ένα σχέδιο 20 σημείων για την αναζωογόνηση της αμερικανικής οικονομίας, την ενίσχυση των αμερικανικών συνόρων και την ανάσχεση αυτού που ο ίδιος χαρακτηρίζει «αμερικανική παρακμή».

Φυσικά, το διαφαινόμενο θρίλερ στην καταμέτρηση αλλά και οι μνήμες από τις προηγούμενες εκλογές έχουν οδηγήσει πολλούς αναλυτές στο να ανησυχήσουν σχετικά με την επόμενη μέρα: πόσο εύκολα ο Τραμπ θα αποδεχόταν μία ήττα –ειδικά αν αυτή είναι οριακή- ή σε τι βαθμό μια καθαρή νίκη του θα επηρέαζε την πολιτική του συμπεριφορά. Στο δεύτερο σενάριο, πολλοί αναλυτές έχουν εκφράσει ανησυχία σχετικά με το πώς θα κινηθεί ο Τραμπ αν νιώσει παντοδύναμος και καθαρός νικητής.

Το φαινόμενο της κόκκινης οφθαλμαπάτης

Ο όρος «κόκκινη οφθαλμαπάτη» ή «μπλε μετατόπιση» είναι ένα σχετικά πρόσφατο φαινόμενο κατά το οποίο ένα πρωτοφανές προβάδισμα των Ρεπουμπλικάνων ανατρέπεται αργά το βράδυ των εκλογών ή τις επόμενες ημέρες καθώς από την καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων, κερδίζουν οι Δημοκρατικοί.

Αυτό συνέβη το 2020, όταν τέσσερα χρόνια πριν ο Ντόναλντ Τραμπ βιάστηκε να πάρει το δρόμο προς τον Λευκό Οίκο, όμως το αποτέλεσμα από τις επιστολικές ψήφους του ανέτρεψε τα σχέδια.

Έτσι ξεκίνησε η σταυροφορία του Τραμπ για τις «κλεμμένες εκλογές» που περιελάμβανε δύο «θερμούς» μήνες και πάνω από 60 αποτυχημένες αγωγές καταλήγοντας στην έφοδο στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου.

Ποτέ όμως ο Τραμπ δεν άφησε πίσω του τα γεγονότα του 2020, με την εκστρατεία του να συνεχίσει να βασίζεται στον ισχυρισμό ότι εξαπατήθηκε πριν από τέσσερα χρόνια.

Πάντως οι συνταγματολόγοι ανησυχούν πολύ περισσότερο για το τι θα κάνει ο Τραμπ 2.0 με την ανανεωμένη του νομή της εξουσίας παρά για την ικανότητά του να ανατρέψει μια νίκη του Χάρις.

Οι διάσημοι και «χρυσοί» χορηγοί

Το χρήμα είναι κρίσιμο στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, αλλά δεν εγγυάται πάντα τη νίκη.

Η Χίλαρι Κλίντον συγκέντρωσε σχεδόν 1 δισ. δολάρια το 2016, σχεδόν διπλάσιο από το ποσό που συγκέντρωσε ο Τραμπ (533 εκατ. δολάρια), αλλά τελικά έχασε τη μάχη.

Τα επίσημα στοιχεία για τη συγκέντρωση κεφαλαίων για τις προεκλογικές εκστρατείες είναι μόνο ένα κομμάτι ενός πολύ μεγαλύτερου οικονομικού παζλ. Οι ατομικές δωρεές περιορίζονται από το νόμο σε 3.300 δολάρια ανά υποψήφιο και ανά εκλογή, αλλά οι υποψήφιοι μπορούν να υπολογίζουν στην υποστήριξη άλλων ομάδων συγκέντρωσης κεφαλαίων, γνωστών ως επιτροπές πολιτικής δράσης ή αλλιώς Pacs. Μια Pac μπορεί να υποστηρίξει έναν υποψήφιο ή έναν σκοπό και μπορεί να συγκεντρώσει μέχρι 5.000 δολάρια ανά άτομο κάθε χρόνο.

Στη συνέχεια, υπάρχουν ομάδες γνωστές ως super Pacs, οι οποίες μπορούν να δέχονται απεριόριστες δωρεές από ιδιώτες ή εταιρείες. Αν και τα super Pacs μπορούν να υποστηρίξουν ή να συνηγορήσουν υπέρ ενός υποψηφίου ή ενός σκοπού, σε αντίθεση με τα Pac δεν μπορούν να συνεισφέρουν άμεσα σε υποψηφίους.

Τα super Pacs λειτουργούν χάρη στη γενναιοδωρία δεκάδων δισεκατομμυριούχων δωρητών.

Για τους Δημοκρατικούς, σε αυτούς περιλαμβάνονται ο Ριντ Χάστινγκ του Netflix, ο ιδρυτής του LinkedIn Ρέιντ Χόφμαν και ο μεγιστάνας του Χόλιγουντ Τζέφρι Κάτζενμπεργκ. Τα super Pacs των Ρεπουμπλικανών έχουν λάβει χρηματοδότηση από τον Έλον Μασκ, τον Κεν Γκρίφιν της Citadel και τον Στίβεν Σβάρτσμαν της Blackstone, μεταξύ άλλων.

Διαβάστε επίσης:

ΗΠΑ-προεδρικές εκλογές 2024: Η Αμερική ψηφίζει – Κάμαλα Χάρις vs. Ντόναλντ Τραμπ

Ντόναλντ Τραμπ: Διεμήνυσε πως αν εκλεγεί, θα προχωρήσει στην επιβολή τιμωρητικών δασμών στο Μεξικό και στην Κίνα για να «σταματήσει» τη φαιντανύλη

Αμερικανικές εκλογές 2024: Τι να περιμένει ο κόσμος από μία «καθαρή» νίκη του Τραμπ