Με πολύ μικρή διαφορά, ο Λούλα εξελέγη χθες Κυριακή πρόεδρος της Βραζιλίας, κερδίζοντας τον Ζαΐχ Μπολσονάρου, τον απερχόμενο ακροδεξιό αρχηγό του κράτους, έδειξαν τα αποτελέσματα με σχεδόν το 99% των ψήφων καταμετρημένο.

Ο Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα έλαβε το 50,84% των εγκύρων ψήφων, έναντι 49,16% του απερχόμενου προέδρου, ανέφερε η εθνική εφορευτική επιτροπή, το ανώτατο εκλογοδικείο (TSE). Το αποτέλεσμα είναι πλέον «μαθηματικά» οριστικό, εξήγησε το TSE.

Πρόκειται για τη μικρότερη διαφορά μεταξύ δυο φιναλίστ στις προεδρικές εκλογές στη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής από την αποκατάσταση της δημοκρατίας, μετά το τέλος της στρατιωτικής χούντας (1964-1985).

Η διαφορά ήταν πολύ πιο μικρή από ό,τι προέβλεπαν τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων, που ήδη είχαν επικριθεί διότι υποτίμησαν το ποσοστό του κ. Μπολσονάρου πριν από τον πρώτο γύρο.

Ο άλλοτε συνδικαλιστής ηγέτης, 77 ετών, με ζωή αντάξια χολιγουντιανής ταινίας, που μεγάλωσε μέσα στην πείνα στη γενέθλια γη του, το Περναμπούκο (βορειοανατολικά), θα κάνει την επιστροφή του στην προεδρία την 1η Ιανουαρίου 2023.

«Αυτή είναι η σημαντικότερη ημέρα της ζωής μου», είπε χθες το πρωί, καθώς ψήφιζε.

Ο Λούλα εγκατέλειψε την προεδρία με τη δημοτικότητά του στη στρατόσφαιρα (80%) έπειτα από τις δύο πρώτες του θητείες (2003-2010), όμως κατόπιν βίωσε την ατίμωση, περνώντας από τη φυλακή, μετά την καταδίκη του για υπόθεση διαφθοράς, που ακυρώθηκε από το ανώτατο δικαστήριο εξαιτίας διαδικαστικών σφαλμάτων.

Μετά τη νίκη του με οριακή διαφορά, ο Λούλα θα χρειαστεί να κυβερνήσει με το κοινοβούλιο να έχει κάνει δεξιά στροφή και θα χρειαστεί να συνάψει συμμαχίες για να μπορέσει να προωθήσει νομοθετικά το πρόγραμμά του.

Ο Ζαΐχ Μπολσονάρου είναι ο πρώτος πρόεδρος εν ενεργεία που δεν καταφέρνει να εξασφαλίσει δεύτερη θητεία μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη Βραζιλία το 1985.

Η αντίδρασή του αναμένεται από πολλούς με αδημονία: αφού επιδιδόταν ακατάπαυστα σε επιθέσεις εναντίον του ηλεκτρονικού συστήματος ψηφοφορίας, που κατ’ αυτόν ευνοεί την «απάτη», την Παρασκευή είπε πως «αυτός που συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους κερδίζει. Αυτή είναι η δημοκρατία», χωρίς να πείθει.

Χθες το πρωί, καθώς ψήφιζε, ο Λούλα εξέφρασε την ελπίδα ότι η κυβέρνηση του κ. Μπολσονάρου θα φερθεί «πολιτισμένα» και ότι θα προχωρήσει σε ομαλή «μεταβίβαση» της εξουσίας.

«Ελπίζω πως αν κερδίσω τις εκλογές, θα έχει μια στιγμή ορθοφροσύνης και θα μου τηλεφωνήσει για να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα», δήλωνε ο Λούλα την περασμένη Δευτέρα, αναφερόμενος στον ακροδεξιό αντίπαλό του.

Πολλοί έχουν εκφράσει την ανησυχία τους πως θα δεν αποκλείεται να δουν να επαναλαμβάνεται στη Βραζιλία σκηνικό παρόμοιο με την επίθεση στο ομοσπονδιακό Καπιτώλιο των ΗΠΑ τον Ιανουάριο του 2021, μετά την ήττα του Ντόναλντ Τραμπ.

Για κίνδυνο «ο Μπολσονάρου να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα», μιλούσε έτσι την παραμονή του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών ο Χοζέιρου Ντούλτρα ντος Σάντος, του ομοσπονδιακού πανεπιστημίου της Φλουμινένσε. Ο πρώην λοχαγός μπορεί να λογαριάζει «στην υποστήριξη των πιο ριζοσπαστικοποιημένων ψηφοφόρων του» και δεν είναι απίθανο το ενδεχόμενο να υποκινήσει «ταραχές», σύμφωνα με τον ίδιο αναλυτή, που πάντως σημείωνε πως ήταν μάλλον απίθανο οι ένοπλες δυνάμεις να βάλουν τη χώρα σε περιπέτειες, τονίζοντας ότι οι δημοκρατικοί θεσμοί της Βραζιλίας είναι στέρεοι.

Οι σημαντικότερες ημερομηνίες στη ζωή του Λούλα

Ακολουθούν οι σημαντικότερες ημερομηνίες της ζωής του εμβληματικού ηγέτη της βραζιλιάνικης κεντροαριστεράς Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, άλλοτε μεταλλωρύχου που εξελέγη χθες Κυριακή πρόεδρος για τρίτη θητεία, αφού κυβέρνησε τη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής από το 2003 ως το 2010.

27η Οκτωβρίου 1945: Έρχεται στον κόσμο το έβδομο από τα οκτώ παιδιά οικογένειας πάμφτωχων αγροτών στη βορειοανατολική Βραζιλία. Για να γλιτώσει από την πείνα η οικογένεια εγκαθίσταται, όταν είναι επτά χρονών, στην πολιτεία Σαν Πάουλου.

1975: Γίνεται πρόεδρος συνδικάτου μεταλλωρύχων, τομέα όπου είναι εργάτης από τα 14 του χρόνια.

1978-1980: Πρωτοστατεί στις μεγάλες απεργίες στις βιομηχανικές συνοικίες, εν μέσω στρατιωτικής δικτατορίας. Φυλακίζεται για 31 ημέρες.

1980: Είναι ιδρυτικό μέλος του Κόμματος Εργαζομένων (PT, αριστερά). Συμμετέχει το 1983 στην ίδρυση της κεντρικής συνομοσπονδίας εργαζομένων (CUT).

2003: Γίνεται ο πρώτος πρόεδρος της Βραζιλίας που ανήκει στην εργατική τάξη. Επανεκλέγεται το 2006 για άλλα τέσσερα χρόνια. Χάρη στα κοινωνικά του προγράμματα, σχεδόν 30 εκατομμύρια κατορθώνεται να ξεφύγουν από τη φτώχεια, αλλά οι ανισότητες παραμένουν πολύ μεγάλες.

2005: Απαλλάσσεται από την ηγεσία του PT, έπειτα από κατηγορίες για την εμπλοκή του σε σκάνδαλα διαφθοράς.

Μάρτιος 2016: Ο δικαστής αρμόδιος για υποθέσεις διαφθοράς Σέρζου Μούρου διατάσσει να ερευνηθεί το σπίτι του, ταπείνωση για τον Λούλα, που κατόπιν εμποδίζεται να γίνει υπουργός της δελφίνου του Τζίλμας Χουσέφ, η οποία εντέλει παύεται από το αξίωμά της τον Αύγουστο.

12η Ιουλίου 2017: Ο δικαστής Μούρου καταδικάζει τον Λούλα να εκτίσει εννιά χρόνια και έξι μήνες κάθειρξη για διαφθορά και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα. Κατηγορείται πως έλαβε παραθαλάσσιο διαμέρισμα σε αντάλλαγμα για την παραχώρηση συμβάσεων δημοσίων έργων σε κατασκευαστική εταιρεία.

24η Ιανουαρίου 2018: Εφετείο απορρίπτει προσφυγή του και τού επιβάλει ακόμη πιο βαριά ποινή, κάθειρξη 12 ετών κι ενός μήνα.

4η Απριλίου 2018: Το Ανώτατο Δικαστήριο απορρίπτει την υστάτη προσφυγή των συνηγόρων υπεράσπισης του Λούλα για να αποτραπεί η φυλάκισή του. Η διαταγή φυλάκισής του εκδίδεται από τη δικαιοσύνη την επομένη.

7η Απριλίου 2018: Κλεισμένος για δύο ημέρες στα γραφεία του συνδικάτου των μεταλλωρύχων στο Σαν Μπερνάρντου ντου Κάμπου, κοντά στο Σαν Πάουλου, πλαισιωμένος από πλήθος υποστηρικτών του, καταλήξει να παραδοθεί στις αρχές και μετάγεται στη φυλακή στην Κουριτσίμπα (νότια), στα κρατητήρια μέσα στις εγκαταστάσεις της ομοσπονδιακής αστυνομίας.

15η Αυγούστου 2018: Η υποψηφιότητα του Λούλα στις προεδρικές εκλογές παρουσιάζεται επίσημα από το PT. Είναι το μεγάλο φαβορί των δημοσκοπήσεων.

31η Αυγούστου 2018: Το ανώτατο εκλογοδικείο (TSE) ακυρώνει την υποψηφιότητα του Λούλα για τρίτη θητεία. Αντικαθίσταται από τον υποψήφιο αντιπρόεδρό του Φερνάντου Αντάτζι και παρακολουθεί ανίσχυρος, από τη φυλακή, τη νίκη του υποψήφιου της άκρας δεξιάς, του Ζαΐχ Μπολσονάρου, την 28η Οκτωβρίου.

8η Νοεμβρίου 2019: Ο Λούλα βγαίνει από τη φυλακή υπό τις επευφημίες χιλιάδων υποστηρικτών του. Την προηγουμένη, τα μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου αποφάσισαν, με οριακή πλειοψηφία, να αναιρέσουν την δικαστική απόφαση δυνάμει της οποίας κάποιος μπορεί να φυλακιστεί μετά την πρώτη καταδίκη του από εφετείο, ενώ είναι ακόμη δυνατές και άλλες προσφυγές, κάτι που ίσχυε στην περίπτωση του πρώην προέδρου.

8η Μαρτίου 2021: Δικαστής του ομοσπονδιακού Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο Έιντσον Φακίν, διατάσσει —μόνος— να ακυρωθούν οι καταδίκες του για διαφθορά, εξέλιξη που σημαίνει ότι είναι πλέον σε θέση να αντιμετωπίσει τον Ζαΐχ Μπολσονάρου στις προεδρικές εκλογές του 2022, αν και δεν έχει αθωωθεί ακόμη. Την απόφαση επικυρώνουν τα άλλα μέλη στην ολομέλεια της 15ης Απριλίου.

23η Ιουνίου 2021: Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφαίνεται πως ο δικαστής Μούρου ήταν «μεροληπτικός» στη δίκη του Λούλα.

28η Απριλίου 2022: Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ συμπεραίνει ότι η έρευνα και οι διώξεις σε βάρος του Λούλα παραβίασαν το δικαίωμά του να δικαστεί από αμερόληπτο δικαστήριο.

7η Μαΐου 2022: Ο Λούλα ανακοινώνει την υποψηφιότητά του για την προεδρία, για έκτη φορά, με υποψήφιο αντιπρόεδρο τον Ζεράλντου Άλκμιν (κεντροδεξιά), τον οποίο είχε νικήσει στον δεύτερο γύρο το 2006.

18η Μαΐου 2022: Ο Λούλα παντρεύεται για δεύτερη φορά, με την Χοζάντζελα ντα Σίλβα, γνωστή επίσης ως «Ζάνζα», κοινωνιολόγο και στέλεχος του PT, 21 χρόνια νεότερή του.

2η Οκτωβρίου 2022: Καταλαμβάνει την πρώτη θέση στις προεδρικές εκλογές, συγκεντρώνοντας το 48% των ψήφων, έναντι 43% του απερχόμενου ακροδεξιού προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου.

30ή Οκτωβρίου: Εκλέγεται για τρίτη θητεία στην προεδρία της Βραζιλίας κερδίζοντας τον κ. Μπολσονάρου με λιγότερες από δυο μονάδες διαφορά στον δεύτερο γύρο.