Μια άγρια μάχη μεταξύ του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου ξεκίνησε με αφορμή το μεγαλεπήβολο σχέδιο για την κατασκευή διώρυγας στην Κωνσταντινούπολη. Μια μάχη που αναδεικνύει τον νέο δήμαρχο της Πόλης ως τον κυριότερο αντίπαλο του «Σουλτάνου».

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου υποστηρίζει πως το σχέδιο αυτό, το κόστος του οποίου έχει υπολογισθεί σε περίπου 11 δισεκατομμύρια ευρώ, θα ήταν σπατάλη και περιβαλλοντική καταστροφή ενώ θα ενίσχυε τον σεισμικό κίνδυνο. «Η ‘Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης’ είναι ένα εγκληματικό σχέδιο», κατήγγειλε τον Δεκέμβριο ξεκινώντας μια εκστρατεία με τον τίτλο «Είτε η Διώρυγα είτε η Κωνσταντινούπολη» και ανακοινώνοντας την αποχώρηση της δημαρχίας από το πρωτόκολλο κατασκευής που είχε υπογραφεί από τον προκάτοχό του. «Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να εμποδίσουμε την πραγματοποίηση αυτού του σχεδίου», πρόσθεσε.

Ο Ιμάμογλου μετέβη την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στο κυβερνείο της Κωνσταντινούπολης για να επιδώσει επιστολή με την οποία ζητεί τη ματαίωσή του έργου που αναμένεται να συνδέσει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Μεσόγειο. Ένα σχέδιο που ανακοίνωσε ο ίδιος ο Ερντογάν το 2011, όταν ήταν πρωθυπουργός.

Ο Τούρκος Πρόεδρος έχει ήδη επιβλέψει την κατασκευή στην Κωνσταντινούπολη μιας σήραγγας κάτω από τον Βόσπορο, μιας τρίτης γέφυρας πάνω απ’ αυτόν και ενός νέου τεράστιου αεροδρομίου. Όμως το σχέδιο της διώρυγας, η οποία θα έχει μήκος 45 χιλιόμετρα, είναι πολύ πιο περίπλοκο. Οι επικριτές του μιλούν για ένα «καπρίτσιο που θα βύθιζε την Τουρκία ακόμη περισσότερο στα χρέη» και που θα ωφελούσε πρωταρχικά επιχειρηματίες που βρίσκονται κοντά στον πρόεδρο.

Ωστόσο, ο  Ερντογάν παραμένει σταθερός: «Θα κατασκευάσουμε αυτή τη διώρυγα, είτε το θέλουν είτε όχι», τόνισε τη Δευτέρα. Περισσότερα από 41.000 πλοία τον χρησιμοποίησαν το 2018, σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, δηλαδή περισσότερα από 100 ημερησίως. «Αρκεί να παρατηρήσεις τον Βόσπορο σε οποιαδήποτε ώρα της ημέρας για να αντιληφθείς πως δεν μπορεί να υποστηρίξει τέτοια κυκλοφορία», τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος.

Το σχέδιο της διώρυγας παραμερίσθηκε το 2018, μια χρονιά που σηματοδοτήθηκε από οικονομικές δυσχέρειες. Όμως ο Ερντογάν έβαλε ξανά το σχέδιο στην ημερήσια διάταξη το 2019, χρονιά στην οποία το κόμμα του έχασε οριστικά την Κωνσταντινούπολη μετά από αρκετές δεκαετίες, με το άστρο του Ιμάμογλου να αρχίζει να λάμπει.

«Προσπαθεί να εξακολουθήσει να ελέγχει τα θέματα που συζητούνται στην Τουρκία» και να «αψηφήσει τον Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος έχει κερδίσει πολύ σε δημοτικότητα μετά την ηχηρή νίκη του στις τελευταίες εκλογές», αναλύει ο Μπερκ Εσέν του πανεπιστημίου Μπιλκέντ της Άγκυρας. Ο πανεπιστημιακός εκτιμά πως μπορεί να πρόκειται για ένα «τεράστιο στρατηγικό λάθος». «Πιστεύω πως θα είναι δύσκολο για τον Τούρκο πρόεδρο να πουλήσει αυτό το σχέδιο, με δεδομένο το οικονομικό πλαίσιο στην Τουρκία», εξηγεί.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Ιμάμογλου, ο οποίος συχνά περιγράφεται από τους παρατηρητές ως ένας εν δυνάμει αντίπαλος του Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές του 2023, αποδέχθηκε «πολύ ευφυώς» την πρόκληση αυτή και προσπαθεί να «πολιτικοποιήσει αυτό το θέμα για να συγκεντρώσει υποστήριξη, στην Κωνσταντινούπολη και την υπόλοιπη χώρα».

Η κυβέρνηση επιχειρηματολογεί ότι η διώρυγα θα επέτρεπε να αποκτήσει η Κωνσταντινούπολη άλλον έναν πόλο έλξης ενώ παράλληλα θα ανακούφιζε τον Βόσπορο, ένα από τα στενά με τη μεγαλύτερη συμφόρηση στον κόσμο. Ο Ιμάμογλου τονίζει από την πλευρά του πως η κυβέρνηση δεν μπορεί να αγνοεί τα επιχειρήματά του. «Είμαι ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Το σχέδιο στο οποίο αντιτίθεμαι δεν βρίσκεται στην Καλιφόρνια».

Η κυβέρνηση απορρίπτει τους φόβους για πιθανή περιβαλλοντική ζημιά και για αύξηση του σεισμικού κινδύνου επικαλούμενη τα συμπεράσματα εκθέσεων για το θέμα, όμως ένα μέρος της κοινής γνώμης εξακολουθεί να αμφιβάλλει. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), ο μεγαλύτερος σχηματισμός της αντιπολίτευσης, στον οποίο ανήκει ο Ιμάμογλου, κινητοποιήθηκε για να πείσει. Μετά τη δημοσίευση των συμπερασμάτων της μελέτης για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τα οποία ήταν ευνοϊκά για τη διώρυγα, το CHP κάλεσε τους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης να μεταβούν στους δήμους της περιοχής και να καταθέσουν ένα έντυπο αντίθεσης στο σχέδιο.

Σε ορισμένες συνοικίες σχηματίσθηκαν μεγάλες ουρές και μάλιστα μέσα σε έντονη βροχή. «Δεν έχουμε ανάγκη τη Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης», εκτιμά η Γκιουλσερέν Χαγίρλιογλου, που ήρθε να καταθέσει το έντυπο. «Θα ήταν μια περιβαλλοντική σφαγή». Άλλοι ζητούν να διεξαχθεί δημοψήφισμα. «Ο Ερντογάν οφείλει να θέσει αυτό το ζήτημα στον λαό», λέει η Σούνα Ντουράνογλου, μια 53χρονη νοικοκυρά. «Δεν μπορεί να πάρει αυτή την απόφαση μόνος του».