Τα 60 χρόνια του γιορτάζει εφέτος το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων (WMF) αλλά η επέτειος στιγματίζεται από μία δυσάρεστη εξέλιξη: την κατάργηση επιχορηγήσεών του από τις Ηνωμένες Πολιτείες στο πλαίσιο των «μεταβαλλόμενων προτεραιοτήτων του προϋπολογισμού στην Ουάσιγκτον», όπως αναφέρει με ανακοίνωσή τουΠροσδιορίζοντας έτσι «κομψά», όπως μπορεί να πει κανείς, την νέα οπτική της κυβέρνησης Τραμπ, που προκαλεί ήδη τεράστια αναταραχή και στον χώρο του πολιτισμού.

Η ειδοποίηση για τον τερματισμό αμερικανικών επιχορηγήσεων ελήφθη την περασμένη εβδομάδα και συγκεκριμένα αφορά επτά από αυτές, που αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ της κρατικής χρηματοδότησης του οργανισμού. Αποτέλεσμα; Να κινδυνεύουν με ακύρωση έργα του WMF που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη σε διάφορα μέρη του κόσμου, όπως στην Αλγερία, την Ουκρανία, την Αίγυπτο, το Μπενίν, την Ισημερινή Γουινέα, το Ιράκ και την Σιέρα Λεόνε.

1

Η ερειπωμένη εκκλησία του Αγίου Γρηγορίου στην Τουρκία για την διάσωση της οποίας δραστηριοποιείται το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων
Η ερειπωμένη εκκλησία του Αγίου Γρηγορίου στην Τουρκία για την διάσωση της οποίας δραστηριοποιείται το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων

«Αυτές οι περικοπές χρηματοδότησης θα έχουν ιδιαίτερα βαθύ αντίκτυπο στα προγράμματά μας στην Αφρική, όπως στη Σιέρα Λεόνε, όπου εργαζόμαστε για την αποκατάσταση του πρώτου ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη σύγχρονη υποσαχάρια Αφρική», όπως αναφέρει σε διεθνές μήνυμά της η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Παγκόσμιου Ταμείου Μνημείων, Μπενεντίκτ ντε Μονλό. Επισημαίνοντας μάλιστα, ότι ανεξάρτητα από το πού εκτελούνται τα έργα, η διακοπή τους στη μέση της αποκατάστασης των μνημείων «όχι μόνον απειλεί τα προς το ζην των ντόπιων που απασχολούμε, αλλά θέτει σε κίνδυνο την πρόοδο, που έχει ήδη σημειωθεί σε κάθε τοποθεσία, αφήνοντας πίσω κτήρια χωρίς στέγες και τοίχους χωρίς προστατευτικό σοβά»…

Η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Παγκόσμιου Ταμείου Μνημείων Μπενεντίκτ ντε Μονλό
Η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Παγκόσμιου Ταμείου Μνημείων, Μπενεντίκτ ντε Μονλό

Οι απώλειες

Προφανώς εξάλλου, οι ενέργειες της ίδιας, που έσπευσε με την ομάδα της στην Ουάσινγκτον την επομένη της είδησης για την διακοπή της ενίσχυσης από το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. Έτσι τώρα θα πρέπει να αναζητήσει εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, προκειμένου να καλύψει την απώλεια της αμερικανικής υποστήριξης, η οποία αντιπροσώπευε το 10-15% των συνολικών δαπανών του έργου του WMF ανάλογα με το έτος.
Να σημειωθεί μάλιστα, ότι το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ως μακροχρόνιος εταίρος του οργανισμού έχει υποστηρίξει έργα σε χώρες όπου γινόταν προσπάθεια προώθησης της αμερικανικής πολιτιστικής διπλωματίας. Έτσι, τα τελευταία 20 χρόνια το WMF έχει λάβει 70 κρατικές επιχορηγήσεις των ΗΠΑ, συνολικού ύψους άνω των 25 εκατομμυρίων δολαρίων.

Η πολιτιστική κληρονομιά του κόσμου

Κορυφαίος, μη κρατικός και μη κερδοσκοπικός οργανισμός, που είναι αφιερωμένος στη διάσωση εξαιρετικών τόπων, το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων δημιουργήθηκε με σκοπό την διατήρηση αρχιτεκτονικών και πολιτιστικών χώρων, που εκτείνονται σε βάθος στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού.

Ο αρχαιολογικός χώρος της Χερσώνας στην Κριμαία, για την διάσωση του οποίου δραστηριοποιείται το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων
Ο αρχαιολογικός χώρος της Χερσώνας στην Κριμαία, για τη διάσωση του οποίου δραστηριοποιείται το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων

Δραστηριοποιείται έτσι, σε περισσότερες από 700 τοποθεσίες σε 112 χώρες στοχεύοντας στην διάσωση της ποικιλομορφίας της πολιτιστικής κληρονομιάς του κόσμου, όπου κι αν έχει αναπτυχθεί. Χαρακτηριστικό της λειτουργίας του εξάλλου, είναι η συνεργασία με τοπικές κοινότητες –πέρα από χρηματοδότες και κυβερνήσεις – προκειμένου να τις ενισχύσει και να τονώσει το ενδιαφέρον για την προάσπιση των μνημείων τους.

Η αναπροσαρμογή στις ανάγκες κάθε εποχής είναι επίσης, μία από τις προτεραιότητές του, καθώς τα τελευταία χρόνια το WMF έχει συνταχθεί στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών καταστροφών, των πολεμικών συγκρούσεων, της ανισορροπίας τουρισμού και της ανάκαμψης μετά την κρίση.

Από το 2019 έτσι, έχει ιδρύσει το Πρόγραμμα Αντιμετώπισης Κρίσεων για την παροχή πόρων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για δράσεις ανάκαμψης σε επηρεαζόμενους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς.
«Η αρχή του ‘can-do’ που ενέπνευσε τον ιδρυτή μας, τον συνταγματάρχη του αμερικανικού στρατού Τζέιμς Α. Γκρέι, να δημιουργήσει το WMF πριν από 60 χρόνια, παρέμεινε η κινητήρια δύναμη πίσω από το έργο μας», δηλώνει τώρα η Μπενεντίκτ ντε Μονλό, διαβεβαιώνοντας: «Και δεν έχουμε σκοπό να σταματήσουμε τώρα. Σχεδιάζουμε να συνεχίσουμε αυτό το έργο για τα επόμενα 60 χρόνια και μετά από αυτά».