Ιράν: Τα πρόσωπα-κλειδιά στη διαδοχή, μετά τον θάνατο του Ραϊσί

Ο ξαφνικός θάνατος του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί, ανοίγει αιφνίδια στο θεοκρατικό καθεστώς το κεφάλαιο της διαδοχής.

Μία διαδικασία για την οποία δεν ήταν προετοιμασμένο το σκληροπυρηνικό καθεστώς, που ήταν αφοσιωμένο στην θωράκιση των πυλώνων της Ισλαμικής Δημοκρατία του Ιράν, με σκοταδιστικές πολιτικές στο εσωτερικό του και άκρως επιθετική εξωτερική πολιτική.

Εν μέσω πενθήμερου πένθους και μίας προσπάθειας της ιερατικής ελίτ του Ιράν να διατηρήσει την ηρεμία εντός των συνόρων της μετά την αναπάντεχη εξέλιξη, το παιχνίδι της διαδοχής μόλις έχει ξεκινήσει σε μία προεκλογική περίοδο που θα διαρκέσει 50 ημέρες.

Οι διάδοχοι

Για πολλούς αναλυτές ο Ραϊσί, ανεπίσημα ήταν ο «εκλεκτός» για να διαδεχθεί τον 85χρονο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, τον πνευματικό ηγέτη του κράτους, τον «ανώτατο ηγέτη», ο οποίος είναι και ο απόλυτων άρχων του Ιράν, υπεύθυνος για τη λήψη όλων των σημαντικών αποφάσεων.

Σύμφωνα με το Bloomberg, o Μοχαμάντ Μοχμπέρ, πρώτος αντιπρόεδρος του Ραϊσί, ο οποίος ανέλαβε την προεδρία μέχρι την διενέργεια των εκλογών, αποτελεί ένα άτομο κοντά στον απόλυτο ηγέτη, Χαμενεΐ.

Ο 63χρονος έγινε γνωστός πρόσφατα ως ένας από τους κορυφαίους Ιρανούς αξιωματούχους που ηγήθηκαν των συνομιλιών με τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.

Πρώην αξιωματικός ενός Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, είναι περισσότερο γνωστός για τα 14 χρόνια που διοικούσε ένα κληροδοτημένο Ταμείο που ονομάζεται Εκτέλεση της εντολής του Ιμάμη Χομεϊνί.

Αν και είναι άγνωστο ποιες φιλοδοξίες θα προκύψουν από τον μεταβατικό πρόεδρο, σύμφωνα με τους αναλυτές, ο Μοχμπέρ θα ήταν αδύνατον να ακολουθήσει την πορεία του Ραϊσί, καθώς όποιος αναλάβει την ηγεσία του Ανώτατου Ηγέτη, θα πρέπει να είναι ένα υψηλόβαθμο στέλεχος, ισλαμιστής κληρικός, προϋποθέσεις που ο ίδιος δεν καλύπτει.

Αντίθετα μεταξύ των υποψηφίων που θα μπορούσαν να καλύψουν τις δύο υψηλότερες θέσεις στο Ιράν, βρίσκονται ο Μοϊτάμπα Χαμενεΐ, 54 ετών και γιος του Χαμενεΐ και ο Αλιρέζα Αράφι, 67 ετών, μέλος της Συνέλευσης των Εμπειρογνωμόνων, της ομάδας που είναι υπεύθυνη για την επιλογή του νέου ανώτατου ηγέτη.

To προφίλ

Βέβαια, ο Χαμενεΐ έχει αντιταχθεί παλαιότερα σε ένα σενάριο μίας «κληρονομικής» κυβέρνησης.

Ο Μοϊτάμπα, δεν κατέχει επίσημη θέση στο Ιράν, αλλά θεωρείται  ότι ασκεί τεράστια επιρροή στον μηχανισμό πληροφοριών και στην Basij, μια παραστρατιωτική ομάδα υπό τους Φρουρούς της Επανάστασης που δραστηριοποιείται μεταξύ άλλων και για την καταστολή δημόσιων διαδηλώσεων.

Ο ρόλος του τον καθιστά αμφιλεγόμενη επιλογή, ιδίως μεταξύ των μεταρρυθμιστών και των μετριοπαθών, και η ανάληψή του ρόλου του ανώτατου ηγέτη θα μπορούσε να προκαλέσει ρήγματα στην πολιτική ελίτ της χώρας.

Ο Αράφι από την άλλη, αν και δεν είναι τόσο γνωστός στο ευρύ κοινό, έχει ακολουθήσει μία εντυπωσιακή πορεία καθώς έχει αναλάβει θρησκευτικές θέσεις υψηλού κύρους. Τώρα είναι ο διευθυντής όλων των ισλαμικών ιεροδιδασκαλείων στο Ιράν, ένας από τους θρησκευτικούς ρόλους με τη μεγαλύτερη επιρροή στη χώρα.

Το ενδιαφέρον της Δύσης

Με ενδιαφέρον παρακολουθεί η Δύση και την επιλογή του προσώπου, το οποίο θα αναλάβει το αξίωμα του Υπουργού Εξωτερικών, δεδομένης της υποστήριξης του Ιράν προς τη Χαμάς στη Γάζα, της άμεσης σύγκρουσης της ίδιας της Τεχεράνης με το Ισραήλ, η οποία εντάθηκε από ένα ριψοκίνδυνο πυραυλικό μπαράζ τον περασμένο μήνα, και των όλο και πιο συχνών τοποθετήσεων Ιρανών αξιωματούχων σχετικά με την επιλογή της επιδίωξης πυρηνικού όπλου.

Ο πιθανότερος διάδοχος είναι ο αναπληρωτής του εκλιπόντος Αμίρ Αμπντολαχιάν, ο Αλί Μπαγκερί-Κανί, ο οποίος διορίστηκε υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών τη Δευτέρα.

Πρόκειται για έναν έμπειρο διπλωμάτη, με καλές σχέσεις με την Ευρώπη αλλά και τον Χαμενεΐ.

Η θέση αυτή, λειτουργεί εντός ενός στενού πλαισίου μίας ακραίας επιθετικότητας του Ιράν εναντίον των υπολοίπων χωρών, κάτι που έχει βιώσει και ο ίδιος ο  Μπαγκερί-Κανί στο παρελθόν, όταν προσπάθησε να επαναφέρει τη διεθνή πυρηνική συμφωνία, πρωτοβουλία που δεν επετεύχθη ύστερα από τις παρεμβάσεις ανώτερων στελεχών του ιρανικού συστήματος.

Διαβάστε επίσης:

Ρωσία-θάνατος Ιρανού προέδρου: Ο Πούτιν αποτίει φόρο τιμής σε έναν “πραγματικό φίλο” της Μόσχας

Ιράν: Οι ένοπλες δυνάμεις ξεκινούν έρευνα για τα αίτια της συντριβής του προεδρικού ελικοπτέρου

Αγιατολάχ Ραϊσί: Ενας σκληροπυρηνικός ηγέτης που ηγήθηκε της επιστροφής του Ιράν σε σκοτεινότερες περιόδους