Στα πρόθυρα του πολέμου έχει φέρει την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν η πρόθεση της πρώτης να αναγνωρίσει το Ναγκόρνο Καραμπάχ, την περιοχή που έχει αποσχισθεί από το Αζερμπαϊτζάν και κατοικείται κυρίως από Αρμένιους.

Από τις συγκρούσεις, που ξεκίνησαν από το πρωί της Κυριακής, έχουν χάσει τη ζωή τους 39 άτομα, εκ των οποίων 32 στρατιωτικοί του Ναγκόρνο- Καραμπάχ. Νεκροί είναι επίσης πέντε άμαχοι Αζέροι και δύο Αρμένιοι άμαχοι επίσης από το Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει ανακοινώσει τις απώλειές του.

Το υπουργείο Άμυνας της Αρμενίας ανέφερε ότι υπήρχαν συγκρούσεις όλη τη νύχτα.

Ενώ η Ρωσία παίζει τον ρόλο του διαιτητή καλώντας τις δύο χώρες να προχωρήσουν σε αποκλιμάκωση, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν αλληλοκατηγορούνται για το ποιος φέρει την ευθύνη για την ένταση.

Ο κίνδυνος που ελλοχεύει από μια νέα ένοπλη σύγκρουση ευρείας κλίμακας, στην οποία θα εμπλέκονταν το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία, είναι η παρέμβαση των αντίπαλων δυνάμεων στην περιοχή του Καυκάσου, της Ρωσίας και της Τουρκίας. Η αντιπαράθεση για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, το οποίο αποσχίσθηκε από το Αζερμπαϊτζάν με τη στήριξη της Αρμενίας, υποδαυλίζει τις περιφερειακές εντάσεις εδώ και 30 χρόνια.

Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις, εκφράζοντας ανησυχία για το ενδεχόμενο να ξεσπάσει ένταση στην περιοχή.

Χθες, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν κήρυξε «γενική κινητοποίηση» και «στρατιωτικό νόμο» στη χώρα. Το ίδιο έπραξαν και οι αρχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. «Το αυταρχικό καθεστώς (σ.σ. του Αζερμπαϊτζάν) κήρυξε και πάλι τον πόλεμο στον λαό της Αρμενίας» είπε ο Πασινιάν, εκτιμώντας ότι οι δύο χώρες βρίσκονται στα πρόθυρα ενός «πολέμου ευρείας κλίμακας» με «απρόβλεπτες συνέπειες». Κάλεσε επίσης τη διεθνή κοινότητα να εμποδίσει μια τουρκική «παρέμβαση» στη σύγκρουση αυτήν.

Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιες κατήγγειλε την «επίθεση» της Αρμενίας, υποσχόμενος ότι η χώρα του «θα νικήσει» το Ερεβάν.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεσμεύτηκε ότι θα βοηθήσει «με όλα τα μέσα» το Μπακού, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Αζέρο ομόλογό του. Η Άγκυρα διατηρεί κατά παράδοση στενές φιλικές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν.

Το γειτονικό Ιράν, από την πλευρά του, δήλωσε έτοιμο να μεσολαβήσει για να ξεκινήσουν συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών.

Τον τερματισμό των εχθροπραξιών ζήτησαν επίσης η ΕΕ, η Γερμανία, το ΝΑΤΟ και η Γαλλία.

Μια ξεχασμένη σύγκρουση

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι το θέατρο ενός πολέμου που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και στοίχισε τη ζωή σε 30.000 ανθρώπους. Το Μπακού θέλει να ανακτήσει τον έλεγχο στην περιοχή αυτή, που δεν έχει αναγνωριστεί από καμία χώρα ως ανεξάρτητη δημοκρατία.

 Η περιοχή είναι αμφισβητούμενη, διεθνώς αναγνωρισμένη ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν, αλλά το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Δημοκρατίας του Αρτσάχ (έως τον Φεβρουάριο του 2017 γνωστή ως Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ), ένα de facto ανεξάρτητο κράτος με αρμενική πλειοψηφία.

Οι ειρηνευτικές συνομιλίες έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο εδώ και χρόνια. Συχνά σημειώνονται συγκρούσεις μεταξύ των αυτονομιστών και των Αζέρων, αλλά και μεταξύ Αρμενίων και Αζέρων, πιο πρόσφατα τον περασμένο Ιούλιο.

Η Αλέσια Βαρτανιάν, εμπειρογνώμονας στο International Crisis Group, εκτίμησε ότι αυτή η νέα κλιμάκωση εξηγείται κυρίως επειδή δεν υπάρχει κάποια ενεργή, διεθνής μεσολαβητική προσπάθεια για τον τερματισμό της σύγκρουσης. Αφότου ξέσπασε η πανδημία «η σύρραξη ξεχάστηκε και οι διπλωμάτες (σ.σ. μεσολαβητές) δεν πήγαν στο Μπακού και το Ερεβάν ούτε καν μετά τις συγκρούσεις του Ιουλίου» εξήγησε.

Τα τελευταία χρόνια το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποίησε τα έσοδα από το πετρέλαιό του για να αγοράσει όπλα. Η Αρμενία, κατά πολύ φτωχότερη χώρα, είναι ωστόσο πιο κοντά στη Ρωσία, η οποία διαθέτει μια στρατιωτική βάση στο έδαφός της. Το Ερεβάν ανήκει εξάλλου σε μια πολιτοστρατιωτική ένωση, με επικεφαλής της Ρωσία, τον Οργανισμό της Συμφωνίας Συλλογικής Ασφάλειας.

Η Ρωσία, που ανταγωνίζεται την Τουρκία στην περιοχή, πουλάει όπλα και στις δύο χώρες.