Το σχέδιο για τη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Άμυνας και το σχέδιο ReARM Europe παρουσίασε νωρίτερα η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης , Κάγια Κάλας, στα κεντρικά γραφεία της ΕΕ στις Βρυξέλλες.

Το έγγραφο αυτό αποτελεί ένα στρατηγικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των εξελισσόμενων προκλήσεων ασφαλείας της Ευρώπης, προτείνοντας σημαντική ενίσχυση των αμυντικών ικανοτήτων έως το 2030. Συμπληρώνει , σύμφωνα με τη μετάδοση της ΕΡΤ, το Σχέδιο Επανεξοπλισμού της Ευρώπης/Ετοιμότητα 2030, ένα φιλόδοξο χρηματοδοτικό πακέτο που στοχεύει στην κινητοποίηση έως 800 δισεκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση της αμυντικής υποδομής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αμυντικές επενδύσεις παρουσιάζονται ως κινητήρια δύναμη οικονομικής ανάπτυξης, καινοτομίας (π.χ. ΤΝ, κβαντική τεχνολογία) και δημιουργίας θέσεων εργασίας, με θετικές επιπτώσεις στους πολιτικούς τομείς, ωστόσο κατά την υλοποίησή του ενέχει και σημαντικούς οικονομικούς κινδύνους.

1

Αν και δεν δημιουργεί ευρωπαϊκό στρατό, η βαθύτερη ολοκλήρωση μπορεί να προκαλέσει ανησυχίες στα κράτη μέλη που προστατεύουν την εθνική αμυντική αυτονομία τους.

Τι περιλαμβάνει το Σχέδιο Επανεξοπλισμού της Ευρώπης

-Δράση Ασφάλειας για την Ευρώπη (SAFE): 150 δισ. ευρώ σε δάνεια με την υποστήριξη της ΕΕ για κοινές προμήθειες.

-Εθνική Ρήτρα Διαφυγής (NEC): Επιτρέπει στα κράτη μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες έως 1,5% του ΑΕΠ για τέσσερα χρόνια, ξεκλειδώνοντας ενδεχομένως 650 δισ. ευρώ.

-Συνεισφορές από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων.

-Απλοποίηση Κανονισμών: Προτάσεις όπως η Αμυντική Ομπρέλα Απλοποίησης για μείωση της γραφειοκρατίας και εναρμόνιση των κανόνων προμηθειών.

-Δεν προτείνει έναν ευρωπαϊκό στρατό, εστιάζοντας στην υποστήριξη των εθνικών δυνάμεων και τη διαλειτουργικότητα.

Τι θα τρέξει μέσα στο 2025

Η Λευκή Βίβλος περιγράφει άμεσες ενέργειες και ένα χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, με βασικά ορόσημα το 2025:

Τέλη Απριλίου 2025: Τα κράτη μέλη να ζητήσουν την ενεργοποίηση της Εθνικής Ρήτρας Διαφυγής για μεγαλύτερη ευελιξία στις αμυντικές δαπάνες.

Ιούνιος 2025: Η Επιτροπή να υιοθετήσει συστάσεις για έγκριση από το Συμβούλιο των ενεργοποιήσεων της NEC.
Παρουσίαση της πρότασης Αμυντικής Ομπρέλας Απλοποίησης για απλοποίηση των κανονισμών.

Ιούλιος 2025: Το Συμβούλιο να υιοθετήσει τις συστάσεις της NEC, επιτρέποντας δημοσιονομική ευελιξία από το 2025-2028.
Καλοκαίρι 2025: Υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP), συμπεριλαμβανομένου του Μέσου Υποστήριξης της Ουκρανίας (USI).

21 Μαρτίου και 26-27 Ιουνίου 2025: Συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για συζήτηση και δέσμευση στις προτάσεις της Λευκής Βίβλου.

Τέλη 2025: Υιοθέτηση Κοινής Ανακοίνωσης για τη Στρατιωτική Κινητικότητα με νομοθετικές προτάσεις.
Παρουσίαση ενός Ευρωπαϊκού Τεχνολογικού Οδικού Χάρτη Εξοπλισμών που εστιάζει σε τεχνολογίες διπλής χρήσης (π.χ. ΤΝ, κβαντική).

Περίοδος 2025-2030: Εκταμιεύσεις δανείων SAFE (έως 150 δισ. ευρώ) με προθεσμία για τελικές εγκρίσεις έως 31 Δεκεμβρίου 2030.
Περίοδος ευελιξίας NEC (2025-2028), με πιθανές παρατάσεις εάν υπάρξουν εξαιρετικές συνθήκες.

Έως το 2030: Επίτευξη πλήρους αμυντικής ετοιμότητας, κάλυψη των ελλείψεων ικανοτήτων και εγκαθίδρυση μιας ανταγωνιστικής EDTIB.
Τα Υπέρ και Κατά, εκ πρώτης όψεως

Η Οικονομική πίεση και οι προκλήσεις 

Ο σημαντικός δανεισμός (150 δισ. ευρώ μέσω SAFE) και οι αυξήσεις των εθνικών δαπανών (έως 1,5% του ΑΕΠ) ενδέχεται να επιβαρύνουν τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών, ιδιαίτερα εκείνων με υψηλό χρέος, παρά τις δημοσιονομικές διασφαλίσεις.
Κίνδυνος άνισης συμμετοχής εάν ορισμένα κράτη μέλη δεν μπορούν να αντέξουν πλήρως τη συμμετοχή τους.

-Προκλήσεις Υλοποίησης:Ο συντονισμός 27 κρατών μελών με διαφορετικές αμυντικές προτεραιότητες και βιομηχανικές ικανότητες μπορεί να καθυστερήσει τη δράση ή να μειώσει την αποτελεσματικότητα.
Το σφιχτό χρονοδιάγραμμα (π.χ. προθεσμίες Απριλίου-Ιουνίου 2025) μπορεί να πιέσει τη λήψη αποφάσεων και τον σχεδιασμό.

-Κίνδυνοι Εξάρτησης:Η έμφαση στις ευρωπαϊκές προμήθειες (65% εξαρτήματα ΕΕ/ΕΟΧ/Ουκρανία) μπορεί να περιορίσει την πρόσβαση σε κρίσιμες τεχνολογίες από μη ευρωπαϊκούς προμηθευτές, ιδιαίτερα βραχυπρόθεσμα.
-Πολιτική και Δημόσια Αντίδραση:Η αύξηση των αμυντικών δαπανών μπορεί να αντιμετωπίσει αντίσταση σε κράτη μέλη που δίνουν προτεραιότητα σε κοινωνικούς ή περιβαλλοντικούς προϋπολογισμούς, πυροδοτώντας ενδεχομένως δημόσια συζήτηση.

Γιατί “Λευκή Βίβλος”;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ονομάζει “Λευκή Βίβλο” (στα αγγλικά “White Paper”) ένα επίσημο έγγραφο που παρουσιάζει προτάσεις, στρατηγικές ή πολιτικές κατευθύνσεις για ένα συγκεκριμένο θέμα.

Συνήθως, η “Λευκή Βίβλος” εκδίδεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και έχει σκοπό να ενημερώσει τα κράτη μέλη, τα θεσμικά όργανα και το κοινό για τις προθέσεις της ΕΕ, να θέσει το πλαίσιο για μελλοντική νομοθεσία ή δράση και να προκαλέσει συζήτηση ή διαβούλευση.

Ως προς το περιεχόμενο η “Λευκή Βίβλος” περιλαμβάνει αναλύσεις της τρέχουσας κατάστασης, προκλήσεις, στόχους και συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπισή τους.

Δεν είναι νομικά δεσμευτική, αλλά λειτουργεί ως βάση για περαιτέρω πολιτικές αποφάσεις ή νομοθετικές πρωτοβουλίες.

Σε αντίθεση με την “Πράσινη Βίβλο” (Green Paper), που είναι πιο προκαταρκτική και εστιάζει στη συλλογή απόψεων, η “Λευκή Βίβλος” παρουσιάζει πιο ώριμες και συγκεκριμένες προτάσεις.

Στην περίπτωση της Λευκής Βίβλου για την Ευρωπαϊκή Άμυνα – Ετοιμότητα 2030, η ΕΕ την ονομάζει έτσι για να υποδείξει ότι πρόκειται για ένα στρατηγικό σχέδιο με σαφείς στόχους, χρονοδιαγράμματα και προτάσεις για την ενίσχυση της αμυντικής πολιτικής, με σκοπό να προετοιμάσει την Ένωση για τις προκλήσεις ασφαλείας έως το 2030.

Διαβάστε επίσης:

Απόφαση – βόμβα από Βρυξέλλες: «Μπλόκο» στις αγορές όπλων από ΗΠΑ, Βρετανία, Τουρκία

Bentley: Βουτιά 10% στα έσοδα το 2024 – «Δαμόκλειος σπάθη» οι δασμοί Τραμπ

Star Bulk: Κίνηση έκπληξη από τον μεγιστάνα Τζον Φρέντρικσεν – Απέκτησε το 10,07% της εταιρείας του Πέτρου Παππά