Der Spiegel: Το γεωστρατηγικό Powerplay στη Μεσόγειο για τον θησαυρό του φυσικού αερίου

Τα μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Μεσόγειο και τα γεωπολιτικά παιχνίδια στην περιοχή απασχολούν το γερμανικό περιοδικό der Spiegel, το οποίο στην ηλεκτρονική του έκδοση δημοσιεύει άρθρο με τίτλο «Κυνήγι για το θησαυρό της Μεσογείου» και υπότιτλο «Γεωστρατηγικό powerplay».

Σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό, «στη Μεσόγειο υπάρχουν τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου και πολλοί θέλουν να εξορύξουν την πρώτη ύλη. Τώρα κλιμακώνεται η διένεξη ανάμεσα στο Ισραήλ και το Λίβανο, αλλά κι ανάμεσα στην Τουρκία και την Κύπρο».

«Ο πόλεμος στη Συρία, η πυρηνική απειλή από τη Βόρεια Κορέα, η διένεξη Ιράν και Ισραήλ, η διαμάχη για τα νησιά της νότιας κινεζικής θάλασσας – όλες οι παγκόσμιες εστίες κρίσης συζητούνται στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου. Είναι πολύ πιθανό όμως ότι το ενδιαφέρον εστιάζεται και στη Μεσόγειο. Κι ο λόγος είναι, το φυσικό αέριο.

Πολλά παραμεσόγεια κράτη τσακώνονται αυτόν τον καιρό για το ποιος επιτρέπεται και πού να αναζητήσει και να εξορύξει την πρώτη ύλη. Η Τουρκία με την Κύπρο και την Ελλάδα, το Ισραήλ με το Λίβανο. Από τις αρχές του μήνα η κατάσταση έχει κλιμακωθεί» σημειώνει το Der Spiegel.

«Νότια του κυπριακού λιμανιού της Λάρνακας βρίσκεται ένας θησαυρός αερίου. Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Λευκωσίας, τουρκικά πολεμικά πλοία εμποδίζουν από την Παρασκευή της προηγούμενης εβδομάδας τον ιταλικό ενεργειακό όμιλο ΕΝΙ να φτάσει με το πλοίο-γεωτρύπανο “Saipem 12000” την περιοχή προς εξερεύνηση.

Το υπόβαθρο αυτής της επιχείρησης μπλοκαρίσματος είναι η εδώ και δεκαετίες διαρκούσα διένεξη στο τρίτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου. Το 1974 ο τουρκικός στρατός κατέλαβε το βόρειο τμήμα, αφού οι Ελληνοκύπριοι είχαν διαπράξει πραξικόπημα για να προσαρτήσουν το νησί στην Ελλάδα. Έκτοτε η χώρα είναι διαιρεμένη.

Η Κυπριακή Δημοκρατία, η κυβέρνηση της οποίας κυβερνά το νότιο τμήμα από τη Λευκωσία, είναι μέλος της ΕΕ από το 2004. Δεν αναγνωρίζεται από την Τουρκία. Τώρα η κυβέρνηση της Άγκυρας έχει τη γνώμη ότι η αναζήτηση πρώτων υλών χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των Τουρκοκυπρίων περιφρονεί τα δικαιώματά τους και μαζί τα δικά της.

Η ΕΕ επικρίνει το μπλοκάρισμα του πλοίου και προειδοποιεί ότι η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί την εδαφική κυριαρχία της χώρας μέλους της ΕΕ. Στο περιθώριο της συνόδου κορυφής για την καταπολέμηση του ΙΚ στο Κουβέιτ αυτή τη βδομάδα, οι ΥΠΕΞ της Τουρκίας και της Ιταλίας συζήτησαν επίσης για το θέμα αυτό.

Το ιταλικό ΥΠΕΞ – σύμφωνα με το Dpa – δήλωσε μετά τη συνάντηση ότι αναμένει να βρεθεί μια «κοινή λύση, σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο και τα συμφέροντα τόσο της ΕΝΙ, των χωρών της περιοχής όσο και των δύο κυπριακών κοινοτήτων». Προς το παρόν όμως δεν διαφαίνεται συμβιβασμός. Το μπλόκο στην ανατολική Μεσόγειο καλά κρατεί.

Έτσι, σε πρώτη φάση, στην οικονομικά πληγείσα από την ευρωκρίση Κυπριακή Δημοκρατία απομένει μόνο η ελπίδα για τα άλλα, αδιαφιλονίκητα κοιτάσματα αερίου, μεταξύ των οποίων και το Block 12, το επονομαζόμενο «Αφροδίτη». Κι αυτό συνορεύει με τις συμφωνημένες πριν μερικά χρόνια θαλάσσιες οικονομικές ζώνες της Αιγύπτου, του Ισραήλ και του Λιβάνου. Στο βυθό της Μεσογείου στένεψαν τα πράγματα.

Και τα δυο εχθρικά κράτη της Μέσης Ανατολής, Ισραήλ και Λίβανος, ‘τρώγονται’ λόγω του φυσικού αερίου. Η κυβέρνηση της Ιερουσαλήμ προωθεί εντατικά την αναζήτηση αερίου.

Εδώ και πέντε χρόνια γίνεται εκμετάλλευση των 282 δισ. κυβικών μέτρων κοιτάσματος “Tamar”, το οποίο απέχει περίπου 80 χλμ. περίπου από το λιμάνι της Χάιφα. Του χρόνου αναμένεται να έχει εξερευνηθεί το πολύ μεγαλύτερο κοίτασμα «Λεβιάθαν», 621 δισ. κυβικών μέτρων.

Τώρα έχει ξεσπάσει διαμάχη για μια μεγάλη περιοχή έκτασης 1.742 τ.χλμ., το οποίο διεκδικούν οι δύο χώρες. Ο ισραηλινός ΥΠΕΞ Α Λίμπερμαν προειδοποίησε, στα τέλη Ιανουαρίου, τις διεθνείς εταιρείες να μη συμμετάσχουν στην έρευνα και εκμετάλλευση, γιατί – όπως είπε – θα ήταν «λάθος». Υπονοούσε την ΕΝΙ, τη γαλλική Total και τη ρωσική Novatek.

Η κυβέρνηση του Λιβάνου εμφανίζεται απτόητη. Την περασμένη Παρασκευή ο υπ. Ενέργειας Σεζάρ Αμπί Χαλίλ υπέγραψε συμφωνίες με την κοινοπραξία. Ο αμερικανός ΥΠΕΞ Ρεξ Τίλερσον , σε επίσκεψή του την Πέμπτη στη Βηρυτό, προσπάθησε να διαμεσολαβήσει ανάμεσα στη λιβανέζικη και στην ισραηλινή θέση, αλλά αποχώρησε χωρίς αποτέλεσμα.

Κι έπειτα τίθεται και το ερώτημα πώς η Κύπρος και το Ισραήλ θα μπορέσουν στο μέλλον να εξάγουν εν γένει το φυσικό αέριο. Υπό συζήτηση βρίσκεται ένας αγωγός από το Ισραήλ μέσω Κύπρου και Ελλάδας να το μεταφέρει στην Ιταλία.

Οι υπ. Ενέργειας των τεσσάρων χωρών υπέγραψαν στα τέλη του περασμένου χρόνου σχετική δήλωση προθέσεων. Το έργο όμως θεωρείται μάλλον μη ρεαλιστικό, λόγω του υψηλού κόστους, της γεωπολιτικής κατάστασης και των τεχνικών προκλήσεων.

Αντ’ αυτού υπάρχουν σκέψεις να διοχετεύουν το Ισραήλ και η Κύπρος το υγροποιημένο αέριό τους (LNG) στην Αίγυπτο. Η χώρα διαθέτει ήδη εργοστάσια LNG και είναι το μοναδικό παραμεσόγειο κράτος, το οποίο μπορεί να εκμεταλλευθεί τα κοιτάσματα αερίου του χωρίς πολιτικές διενέξεις.

Το 2015 η ΕΝΙ βρήκε έξω από την παραθαλάσσια πόλη Port Said, σε βάθος 1500 μέτρων κοίτασμα φυσικού αερίου έκτασης περίπου 100.000 τ.χλμ. – το “Zohr”. Θεωρείται το μεγαλύτερο εύρημα που ανακαλύφτηκε ποτέ στη Μεσόγειο και αναμένεται να καλύπτει τις ανάγκες της Αιγύπτου σε αέριο για τις επόμενες δεκαετίες. Ο Πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι εγκαινίασε πανηγυρικά το κοίτασμα πριν από δύο εβδομάδες.»

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Η Ιταλία ψάχνει «κοινά αποδεκτή λύση» με την Τουρκία για τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το φυσικό αέριο «έβαλε στο μάτι» ο Ερντογάν – Ζητά μοντέλο δύο κρατών

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Στη Βουλή για κύρωση οι τέσσερις συμβάσεις για έρευνες υδρογονανθράκων στο Ιόνιο