Η κλεψύδρα για την επίτευξη μιας εμπορικής συμφωνία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Βρετανία για τη μετά Brexit εποχή αρχίζει να αδειάζει. Οι διαπραγματεύσεις έχουν ήδη ξεκινήσει τόσο η κρίση του κορονοϊού όσο και η διαφωνία ανάμεσα στα μέρη, έχει αφήσει τις συζητήσεις σε ένα μετέωρο σημείο, χωρίς να φαίνεται ιδιαίτερα φως στον ορίζοντα.

Ο Ευρωπαίος διαπραγματευτής για το Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ τόνισε ότι η κατάσταση είναι σοβαρή και πως δεν έχει γίνει φοβερή πρόοδος ανάμεσα στις δύο πλευρές. Ο ίδιος, μέσω της εφημερίδας «Le Monde» κάλεσε τους Βρετανούς να επιδείξουν περισσότερο ρεαλισμό προσάπτοντάς τους ότι επιδίωξή τους είναι να κρατήσουν τα θετικότερα σημεία των εμπορικών συμφωνιών που έχουν συνομολογηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο παρελθόν, χωρίς τα βάρη που αντιστοιχούν.

Χθες, η Ντάουνινγκ Στριτ κατηγόρησε τις Βρυξέλλες ότι επιδιώκουν να εισαγάγουν στην διαπραγμάτευση «άνισες προτάσεις που θα δέσμευαν το Ηνωμένο Βασίλειο στους ευρωπαϊκούς κανόνες και ρυθμίσεις» και κατήγγειλε απαιτήσεις «πρωτοφανείς στις συμφωνίες ελευθέρου εμπορίου».

Έπειτα από τρεις γύρους διαπραγματεύσεων που ξεκίνησαν στις αρχές του Μαρτίου, το χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές παραμένει. Και εμφανίζονται οι εντάσεις, όπως κατά την πρόσφατη ανταλλαγή επιστολής ανάμεσα στον Μισέλ Μπαρνιέ και τον βρετανό ομόλογό του Ντέιβιντ Φροστ.

Για τον Μισέλ Μπαρνιέ, ο νέος αυτός γύρος διαπραγματεύσεων, που αρχίζει σήμερα το απόγευμα και θα διαρκέσει μέχρι την Παρασκευή, θα πρέπει να επιτρέψει «να μάθουμε αν το Ηνωμένο Βασίλειο θέλει να αποχωρήσει από την εσωτερική αγορά και την τελωνειακή ένωση … με ή χωρίς συμφωνία μαζί μας».

Αυτή η εβδομάδα «θα επιβεβαιώσει όπως φαίνεται το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε αδιέξοδο. Οι θέσεις είναι αμετακίνητες. Μία υποχώρηση θα αποκαλούσε έκπληξη», εκτιμά ευρωπαϊκή πηγή.

Ο απολογισμός των διαπραγματεύσεων θα γίνει τον Ιούνιο κατά την διάρκεια συνάντησης κορυφής ανάμεσα στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον.

Το Λονδίνο έχει αναγάγει την συνάντηση αυτή σε σημείο καμπής, απειλώντας ότι δεν θα συνεχίσει τις συνομιλίες εάν κρίνει ότι η πρόοδος που έχει καταγραφεί δεν είναι αρκετή. Αυτό, πριν από την κρίση της πανδημίας που προκαλεί ιστορικών διαστάσεων οικονομική ύφεση στην Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Τελεσίγραφο Μπαρνιέ

Ο επικεφαλής των Ευρωπαίων διαπραγματευτών για το Brexit μέσω των Βρετανικών Times απέστειλε τελεσίγραφο στον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, κατηγορώντας την βρετανική κυβέρνηση για αθέτηση δεσμεύσεων.

«Το Ηνωμένο Βασίλειο κάνει ένα βήμα πίσω, δύο βήματα πίσω, τρία βήματα πίσω από τις αρχικές δεσμεύσεις. Οι Βρετανοί διαπραγματευτές πρέπει να είναι σε πλήρη ευθυγράμμιση με αυτά που υπέγραψε μαζί μας ο πρωθυπουργός. Επειδή οι 27 επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχουν κοντή μνήμη. Θυμόμαστε πολύ καθαρά το κείμενο που διαπραγματευτήκαμε με τον Μπόρις Τζόνσον. Και θέλουμε απλά να δούμε συμμόρφωση με αυτό. Κατά γράμμα. Και αν αυτό δε συμβεί, τότε δε θα υπάρξει συμφωνία», προειδοποιεί ο Ευρωπαίος διπλωμάτης.

Ο κ. Μπαρνιέ θεωρεί πως η βρετανική πλευρά δεν τηρεί το περιεχόμενο της λεγόμενης Πολιτικής Διακήρυξης για τη μελλοντική σχέση. Οι ανησυχίες του επικεντρώνονται στο λεγόμενο ισότιμο πεδίο ανταγωνισμού που κατά την ΕΕ απαιτεί μεταξύ άλλων κοινούς κανόνες αναφορικά με την περιβαλλοντική προστασία και την αγορά εργασίας, καθώς και στην εξασφάλιση των αλιευτικών δικαιωμάτων Ευρωπαίων αλιέων στα βρετανικά ύδατα.

«Το Brexit είναι μία κατάσταση στην οποία όλοι χάνουν. Αν δεν πετύχουμε συμφωνία, τότε θα υπάρξουν ακόμα περισσότερες επιπτώσεις. Και τότε αυτές βέβαια θα προστεθούν στις ήδη σοβαρές επιπτώσεις της κρίσης του κορονοϊού», σχολιάζει ο κ. Μπαρνιέ.

Κατά τον κ. Μπαρνιέ η ΕΕ έχει πολύ λιγότερα να χάσει από μια αδυναμία κατάληξης σε συμφωνία για τη μελλοντική σχέση. Όπως λέει, το 7% των εξαγωγών της ΕΕ πηγαίνει στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ αντίθετα το 47% των βρετανικών εξαγωγών καταλήγει σε κράτη-μέλη της Ένωσης.

«Συμφωνία το φθινόπωρο»

Για τις Βρυξέλλες, η σχέση με το Λονδίνο μετά το διαζύγιο της 31ης Ιανουαρίου, που έθεσαν τέλος σε 47 χρόνια κοινής ζωής, έχει περάσει σε δεύτερο πλάνο, πίσω από την οικονομική ανάκαμψη.

«Δεν υπάρχουν και πολλά πράγματα να περιμένουμε από τον νέο γύρο συνομιλιών. Αλλά πιστεύω ότι οι Βρετανοί θα κατευθυνθούν προς την ρήξη, αν δεν υπάρξει πρόοδος. Η κατάσταση έχει αλλάξει ριζικά με τον ιό», δηλώνει ο αναλυτής Anand Menon , του ερευνητικού κέντρου “The UK in a Changing Europe”.

«Την πραγματική πολιτική διαπραγμάτευση – με τις επιλογές και τις υποχωρήσεις της – δεν την βλέπουμε πριν από το τέλος του καλοκαιριού. Αύγουστο, Σεπτέμβριο, Οκτώβριο. Με στόχο μία συμφωνία το φθινόπωρο», προβλέπει διπλωματική πηγή.

Όμως, το Λονδίνο θα πρέπει να απαντήσει πριν από το τέλος του Ιουνίου αν θα ζητήσει ή όχι παράταση της μεταβατικής περιόδου για έναν χρόνο, ή και δύο. Η βρετανική κυβέρνηση έχει αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο επανειλημμένως, ακόμη κι αν το αίτημα διατυπωθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Αν και οι θέσεις τους είναι ασυμβίβαστες ως προς τα βασικά θέματα της διαπραγμάτευσης – αρχιτεκτονική της συμφωνίας (μία ή περισσότερες), όροι ανταγωνισμού (για τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές, φορολογικές ρυθμίσεις, αυτό που ονομάζεται «όροι ισότιμου ανταγωνισμού» ή «level playing field»), διευθέτηση διαφορών, δικαιώματα πρόσβασης στα βρετανικά ύδατα στην αλιεία – οι δύο πλευρές δηλώνουν ότι θέλουν να φθάσουν σε έναν συμβιβασμό.

«Για το level playing field, δεν υπάρχει καμία κίνηση εκ μέρους του Λονδίνου και τα πράγματα μπορεί να έχουν άσχημη κατάληξη», προειδοποιεί ο Μισέλ Μπαρνιέ.

Όσο για τον στόχο της επίτευξης συμφωνίας για την αλιεία πριν από την 1η Ιουλίου, που αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ενωση, μοιάζει να έχει εγκαταλειφθεί.

Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, το Λονδίνο ενδεχομένως θα κινηθεί προς «μη συμφωνία», οι καταστροφικές επιπτώσεις της οποίας θα αποδοθούν από την κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον στο σοκ της πανδημίας.