Με το να απειλεί να εμποδίσει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναζωπύρωσε τις αμφιβολίες για την αξιοπιστία της Τουρκίας ως μέλους της συμμαχίας. Οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ευρώπης θα πρέπει να καταστήσουν σαφές ότι η συμπεριφορά του Ερντογάν υπονομεύει τη συλλογική ασφάλεια του ΝΑΤΟ — και να είναι πρόθυμοι να επιβάλουν συνέπειες εάν συνεχιστεί.

Η φαινομενική αντίρρηση του Ερντογάν για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στον Οργανισμό της Βορειοατλαντικής Συνθήκης είναι ότι οι σκανδιναβικές χώρες παρέχουν καταφύγιο σε αυτονομιστές από τις κουρδικές μειονότητες της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που ανήκουν σε τρομοκρατικές ομάδες. Η Άγκυρα παραπονιέται για χρόνια ότι οι εχθροί της βρίσκουν πολύ εύκολα καταφύγιο ανάμεσα στους φίλους της, συμπεριλαμβανομένων των συναδέλφων μελών του ΝΑΤΟ.

1

 Σε μια συνάντηση των πρεσβευτών του ΝΑΤΟ την Τετάρτη, η Τουρκία αρνήθηκε  να υπογράψει την αποδοχή των υποψηφιοτήτων της Φινλανδίας και της Σουηδίας, ένα απαραίτητο βήμα στη διαδικασία ένταξης. Οι κανόνες της συμμαχίας απαιτούν την ομόφωνη έγκριση όλων των νέων αιτήσεων, κάτι που ουσιαστικά δίνει σε καθένα από τα 30 μέλη της δικαίωμα βέτο. Δεδομένου ότι ο Ερντογάν είχε προηγουμένως πει στον Φινλανδό πρόεδρο Sauli Niinisto ότι η Άγκυρα θα έβλεπε ευνοϊκά την αίτηση του Ελσίνκι, η απειλή του βέτο της Τουρκίας μυρίζει οπορτουνισμό.

Ο Ερντογάν επιμένει όχι μόνο οι Φινλανδοί και οι Σουηδοί να καταπολεμήσουν τον κουρδικό ακτιβισμό, αλλά και άλλα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ να κάνουν το ίδιο. Το πιο σημαντικό, θέλει από τα άλλα μέλη να εγκαταλείψουν τους περιορισμούς στην προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού κορυφαίας τεχνολογίας στην Τουρκία – περιορισμοί που είναι συνέπεια της δικής του απόφασης να αγοράσει ρωσικά συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τις στρατιωτικές δυνατότητες της συμμαχίας.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία απειλεί να διαταράξει τα γενικά σχέδια ασφαλείας του ΝΑΤΟ εάν δεν εξυπηρετηθούν τα στενά της συμφέροντα. Πριν από δύο χρόνια, η Τουρκία έβαλε φρένο σε ένα αμυντικό σχέδιο του ΝΑΤΟ για την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής για αρκετούς μήνες, ενώ απαιτούσε από τα κράτη μέλη να δράσουν εναντίον μιας συριοκουρδικής ομάδας που ήταν κρίσιμη στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Ο Ερντογάν υποχώρησε τότε , και μπορεί κάλλιστα να το κάνει ξανά για το ζήτημα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ. Αλλά το ΝΑΤΟ δεν έχει την πολυτέλεια να υποκύψει στην επαναλαμβανόμενη επιθετικότητα του Ερντογάν. Μια παρατεταμένη διαδικασία έγκρισης για τη Φινλανδία και τη Σουηδία θα μπορούσε να αφήσει και τις δύο χώρες ευάλωτες στον ρωσικό εκφοβισμό, καθώς δεν θα έρθουν κάτω από την ομπρέλα συλλογικής ασφάλειας του ΝΑΤΟ έως ότου λάβουν επίσημη ένταξη. Και δεδομένης της ολοένα και πιο απρόβλεπτης συμπεριφοράς του Βλαντιμίρ Πούτιν, η συμμαχία είναι βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσει ολοένα και συχνότερες κρίσεις στις οποίες πρέπει να ενεργήσει γρήγορα και αποφασιστικά.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ζήτησε από το Κογκρέσο να εγκρίνει την πώληση όπλων και αναβαθμίσεων εξοπλισμού στα αμερικανικής κατασκευής μαχητικά αεροσκάφη F-16 της Τουρκίας. Θα πρέπει να ανακοινώσει ότι τέτοιες μεταφορές θα σταματήσουν εάν η Άγκυρα επιχειρήσει να καθυστερήσει ή να εκτροχιάσει τη διαδικασία ένταξης για τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Έως ότου ο Ερντογάν ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του, η τουρκική συμμετοχή στον σχεδιασμό και τις ασκήσεις του ΝΑΤΟ θα πρέπει να μειωθεί στο ελάχιστο, και ο πρόεδρός του να υποβιβαστεί στην δεύτερη σειρά – κυριολεκτικά και μεταφορικά – στις συγκεντρώσεις των ηγετών της συμμαχίας.

Εάν οι ήπιες επιπλήξεις δεν αλλάξουν τη συμπεριφορά του Ερντογάν, θα πρέπει να εξεταστούν σκληρότερες τιμωρίες. Οι κανόνες του ΝΑΤΟ δεν επιτρέπουν την αποβολή ενός μέλους, αλλά η εσκεμμένη περιφρόνηση του συλλογικού καλού από τον Ερντογάν υποδηλώνει την ανάγκη επανεξέτασης αυτών των κανόνων. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν πρότεινε αναθεώρηση των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επίσης δεν επιτρέπουν απoβολές. Ο Μπάιντεν θα μπορούσε να στείλει ένα παρόμοιο σήμα για το ΝΑΤΟ.

Ενώ ο Ερντογάν μπορεί να αντιδράσει στην αποδοκιμασία απειλώντας να βγάλει την Τουρκία από το ΝΑΤΟ, είναι απίθανο να το κάνει. Πρώτον, η κακή κατάσταση της οικονομίας της χώρας του δεν αφήνει περιθώρια για μια διαρκή ρήξη με τη Δύση. Όντας αντιμέτωπος με τον αγώνα για την επανεκλογή του το επόμενο έτος, ο πρόεδρος δεν έχει την πολυτέλεια να προκαλέσει περισσότερο πόνο στον λαό του. Δεύτερον, η κακή απόδοση της Ρωσίας στον πόλεμο είναι μια υπενθύμιση ότι η Τουρκία εξυπηρετείται καλύτερα μέσω της συμμαχίας της με τη Δύση, όχι με τον Πούτιν.

Το μήνυμα του ΝΑΤΟ προς τον Ερντογάν πρέπει να είναι απλό: Η ασφάλεια της ομάδας δεν πρέπει να μένει όμηρος από έναν κατ’ επανάληψη δράστη. Η ώρα να ξεκαθαρίσει είναι τώρα.

Διαβάστε επίσης

Ερντογάν: Να σταματήσει η Σουηδία να συνεργάζεται με τρομοκρατικές οργανώσεις

Ερντογάν: Η Σουηδία και η Φινλανδία πρέπει να συνεργαστούν στη μάχη κατά της τρομοκρατίας