Αμοιβαίοι Δασμοί: Η νέα εμπορική στρατηγική του Τραμπ και οι κίνδυνοι για την παγκόσμια οικονομία

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έδωσε εντολή στην κυβέρνησή του να εξετάσει την επιβολή ανταποδοτικών δασμών σε πολλούς εμπορικούς εταίρους, στο πλαίσιο μίας ευρύτερης εκστρατείας εναντίον του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος, το οποίο θεωρεί άδικο για τις ΗΠΑ. 

Την Πέμπτη, υπέγραψε διάταγμα που αναθέτει στον εκπρόσωπο εμπορίου των ΗΠΑ και στον υπουργό Εμπορίου να προτείνουν νέους δασμούς ανά χώρα, με στόχο την εξισορρόπηση των εμπορικών σχέσεων. Μία διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή μήνες μέχρι να ολοκληρωθεί. Ο Χάουαρντ Λάτνικ, υποψήφιος υπουργός Εμπορίου, δήλωσε ότι όλες οι σχετικές μελέτες θα ολοκληρωθούν έως την 1η Απριλίου, με τον Τραμπ να είναι έτοιμος να δράσει αμέσως μετά.

Οι νέοι δασμοί στις εισαγωγές θα είναι προσαρμοσμένοι για κάθε χώρα, με σκοπό να αντισταθμίσουν όχι μόνο τις δικές τους εισφορές στα αμερικανικά προϊόντα, αλλά και τους μη δασμολογικούς φραγμούς που επιβάλλουν τα κράτη με τη μορφή αθέμιτων επιδοτήσεων, κανονισμών, φόρων προστιθέμενης αξίας, συναλλαγματικών ισοτιμιών, χαλαρής προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλων παραγόντων που δρουν περιοριστικά στο εμπόριο των ΗΠΑ, σύμφωνα με αντίγραφο του υπομνήματος που διανεμήθηκε από τον Λευκό Οίκο. Οι αγορές αντέδρασαν θετικά στην προοπτική ότι οι δασμοί δεν αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα.

Ο Αμερικανός πρόεδρος αναφέρθηκε στους εμπορικούς φραγμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, ως παράδειγμα των πολιτικών που οι ΗΠΑ προτίθενται να αντιμετωπίσουν. Σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου που ενημέρωσε τους δημοσιογράφους πριν από την ανακοίνωση, ο Τραμπ έχει επίσης υποδείξει την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα ως έθνη που πιστεύει ότι εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ και, ως εκ τούτου, θα μπορούσαν να βρεθούν στο στόχαστρο.

Οι αμοιβαίοι δασμοί θα αποτελέσουν τη μεγαλύτερη κίνηση του Τραμπ για την αντιμετώπιση των εμπορικών ελλειμμάτων και την καταπολέμηση των ανισοτήτων στο διεθνές εμπόριο.

Ωστόσο, η απόφαση του να μην εφαρμοστούν αμέσως οι δασμοί μπορεί να ερμηνευθεί ως διαπραγματευτικό χαρτί, παρόμοιο με τη στρατηγική που χρησιμοποίησε για να αποσπάσει παραχωρήσεις από το Μεξικό, τον Καναδά και την Κολομβία.

Οι traders εκτίμησαν ότι οι θα δώσουν ώθηση στα περιουσιακά στοιχεία κινδύνου, με το δολάριο να υποχωρεί και τις μετοχές να κινούνται ανοδικά σε όλο τον κόσμο. Οι εικασίες ότι οι διαπραγματεύσεις θα αμβλύνουν τους δασμούς, προς το παρόν, μείωσαν τους φόβους για έναν ολοκληρωμένο εμπορικό πόλεμο που θα έπληττε την ανάπτυξη και θα ενίσχυε τον πληθωρισμό.

«Ο στόχος είναι ένα δίκαιο και αμοιβαίο εμπόριο. Εάν το πετύχουμε, θα έχουμε θέσεις εργασίας, υψηλούς μισθούς και υψηλή παραγωγικότητα», δήλωσε ο Πίτερ Ναβάρο, σύμβουλος εμπορικής πολιτικής του Τραμπ, στο bloomberg.

Ο πρόεδρος επιδιώκει να ανοίξει συζητήσεις με άλλες χώρες σχετικά με τις ανισότητες στις εμπορικές πολιτικές, δηλώνοντας ότι είναι διατεθειμένος να μειώσει τους δασμούς εφόσον και οι άλλες χώρες μειώσουν τις δικές τους επιβαρύνσεις ή καταργήσουν τους εμπορικούς φραγμούς τους.

«Είναι ένας δρόμος διπλής κατεύθυνσης», δήλωσε ο Λάτνικ. Ωστόσο, ο Τραμπ τόνισε ότι δεν σκοπεύει να κάνει εξαιρέσεις ή απαλλαγές, ενώ υπογράμμισε ότι αυτή τη φορά τα μέτρα θα ισχύσουν για όλους, ανεξαρτήτως εταιρείας ή χώρας.

Αβεβαιότητα στην παγκόσμια οικονομία

Ό,τι κι αν συμβεί, τα σχέδια του Τραμπ έχουν προκαλέσει αβεβαιότητα στην παγκόσμια οικονομία, με τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές να περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθεί μία κατάσταση που θα μπορούσε να διαταράξει τις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο.

Οι δασμοί, αν τεθούν σε ισχύ, κινδυνεύουν επίσης να αυξήσουν τις τιμές των εισαγόμενων αγαθών για τους Αμερικανούς καταναλωτές και να εντείνουν τις ανησυχίες για τον πληθωρισμό.

Ο Ναβάρο, ωστόσο, υποβάθμισε αυτές τις ανησυχίες την Πέμπτη, υποστηρίζοντας ότι τα έσοδα από τους δασμούς θα είναι «ένα όμορφο πράγμα». Δήλωσε επίσης ότι οι δασμοί που επέβαλε ο Τραμπ στην Κίνα κατά την πρώτη του θητεία δεν είχαν σημαντική επίδραση στις τιμές.

«Θα σας έλεγα ότι οι δασμοί που επιβάλαμε στην Κίνα ήταν ιστορικοί και μεγάλοι και δεν είχαμε κανένα απολύτως πρόβλημα με αυτό», δήλωσε ο Ναβάρο.

Μια μελέτη της Διεθνούς Επιτροπής Εμπορίου των ΗΠΑ έδειξε ότι το κόστος αυτών των δασμών κατανεμήθηκε μεταξύ των πωλητών και των τελικών καταναλωτών, οδηγώντας σε μειωμένα περιθώρια κέρδους και αυξημένες τιμές για τις επιχειρήσεις που αγοράζουν τα επηρεαζόμενα προϊόντα.

Σύμφωνα με το Bloomberg Economics, οι αμοιβαίοι δασμοί αναμένεται να πλήξουν ιδιαίτερα τις λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομίες, όπου οι μέσοι δασμοί στα αμερικανικά προϊόντα είναι υψηλότεροι. Το μέτρο αυτό διαφέρει από την πρόταση του Τραμπ κατά την προεκλογική του εκστρατεία το 2024 για έναν ενιαίο παγκόσμιο δασμό σε όλες τις εισαγωγές. Αν και αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι δεν αποκλείεται να επιστρέψει σε αυτήν την στρατηγική αργότερα.

Ο Τραμπ ανακοίνωσε τα νέα μέτρα λίγες ώρες πριν από τη συνάντησή του με τον Ινδό Πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι, του οποίου η χώρα αναμένεται να επηρεαστεί περισσότερο από τους αμοιβαίους δασμούς σε σχέση με τους άλλους εμπορικούς εταίρους. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα ασκήσει κριτική στην Ινδία για τους υψηλούς δασμού που επιβάλει.

Αλλαγές στο εμπορικό σύστημα

Το εύρος του οραματιζόμενου δασμολογικού σχεδίου του Τραμπ κόβει την ανάσα, σηματοδοτώντας μια ριζική αλλαγή στην εμπορική στρατηγική των ΗΠΑ.

«Η πολυπλοκότητα της επινόησης ενός πλήρως αμοιβαίου δασμολογικού συστήματος με όλες τις άλλες χώρες και που θα καλύπτει όλα τα προϊόντα θα ήταν τεράστια», δήλωσε ο Tim Brightbill, δικηγόρος εμπορικών συναλλαγών στην Wiley Rein LLP.

Η εφαρμογή ενός συστήματος ανταποδοτικών δασμών θα σηματοδοτούσε μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι ΗΠΑ προσεγγίζουν το εμπόριο και θα υπονόμευε μια από τις θεμελιώδεις αρχές του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος που διαμόρφωσαν οι ΗΠΑ μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ως η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, οι ΗΠΑ είχαν εδώ και πολύ καιρό θέσει ως κίνητρο την πρόσβαση στην αγορά τους και θεωρούν την δεκτικότητα τους ως οικονομικό πλεονέκτημα. Ακολουθούσαν επίσης την αρχή του «πλέον ευνοούμενου κράτους» για τους δασμούς, στις διεθνείς εμπορικές τους σχέσεις από τη δεκαετία του 1940.

Ο Τραμπ αποδίδει τα διμερή εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, σε κακές συμφωνίες που διαπραγματεύτηκαν οι προκάτοχοί του ή σε συνδυασμό και των δύο. Είναι ιδιαίτερα επικριτικός απέναντι στην ΕΕ και σε αυτό που θεωρεί ως άδικη μεταχείριση των προϊόντων αμερικανικής κατασκευής, ιδίως των αυτοκινήτων και των γεωργικών προϊόντων.

Από την πλευρά τους, οι περισσότεροι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι τα εμπορικά ελλείμματα είναι προϊόν δυνάμεων πολύ ισχυρότερων από τους ακατάλληλους δασμούς.

Διαβάστε επίσης:

Το ράλι και οι 1.700 μονάδες, οι μετοχές που θα ανέβουν λόγω Ουκρανίας, το κόλπο με το 15% του Πατούλη, ο επιχειρηματίας που αφήνει 1,8 δισ. στα παιδιά, μια αποκάλυψη για τον Κορυδαλλό, η Όλγα στο Κολλέγιο, κι ένα quiz με τον άπελπι υπουργό

Tesla Model Y: Ένα διαστημικό yacht και η μεγάλη καινοτομία στη θαλάσσια πολυτέλεια και βιωσιμότητα

Μαριάννα Λάτση: Νέα δωρεά, χτίζει νέο Κέντρο Ημερήσιας Νοσηλείας στο Νοσοκομείο του Ρίου