Η πρόσφατη επιβολή δυσθεώρητης ποινής στην Ιρλανδία και την εκεί εδρεύουσα Apple αποκαλύπτει ένα από τα χειρότερα προβλήματα της παγκοσμιοποίησης και ειδικότερα της ΕΕ: τη δυνατότητα της σχεδόν νόμιμης φοροδιαφυγής των όποιων εταιριών που ονομάζεται και transfer pricing.

Πώς γίνεται αυτό; Πολύ απλά, ας υποθέσουμε ότι εμπορευόμαστε ένα προϊόν που πωλείται 100€ και έχει κόστος παρασκευής 60€. Αν επιτρέπαμε τη φορολόγηση του κέρδους στην υπερφορολογούσα Ελλάδα π.χ. θα μας έμεναν μόνο 28,4€ από το κέρδος των πωλήσεων σε αυτή τη χώρα. Αν όμως “φορτώναμε” το πωλούμενο στην Ελλάδα προϊόν με επιπλέον κόστη (π.χ. διαφήμιση, διαχείριση, έρευνα και ανάπτυξη) με τιμολόγια από την Ιρλανδία (που φορολογεί με μόλις 2% τους “καλούς πελάτες”) θα μας έμεναν 39,2€!!!

Φυσικά το ανωτέρω είναι ένα απλοποιημένο μοντέλο. Στη διάρκεια των ετών οι φοροτεχνικοί και οι κοστολόγοι έχουν μηχανευτεί απείρως πιο εξελιγμένες μεθόδους να μεταφέρουν τα κέρδη τους στις πιο “φιλικές” για την κερδοφορία χώρες της ΕΕ. Κι εδώ προκύπτει μια σειρά ερωτημάτων:

* Ό,τι είναι “νόμιμο” είναι και ηθικό; Στην εποχή της ΕΚΕ και του ethical business πώς διαιωνίζονται παρόμοιες πρακτικές; Ή όπως λένε πολύ σωστά στον κλάδο: “it is not where you put your money but from where you make your money that counts first”!

* Είναι δυνατόν να ανακάμψει οποιαδήποτε οικονομία (πόσο μάλλον η ελληνική) κάτω από αυτές τις συνθήκες; Μήπως η μείωση του ΑΕΠ είναι σε μεγάλο ποσοστό αποτέλεσμα αυτής της “μετακίνησης” κερδών και τζίρου;

* Δε συνιστά “αθέμιτο ανταγωνισμό” μεταξύ κρατών-μελών της ΕΕ αυτή η πρακτική; Μήπως η ΕΕ έχει οικοδομηθεί έτσι ώστε να ευνοούνται οι χώρες του αγγλοσαξωνικού, νεοφιλελεύθερου μοντέλου (χαμηλοί φόροι – χαμηλές κρατικές παροχές) έναντι του κεντροευρωπαϊκού (υψηλότεροι φόροι – υψηλότερες παροχές);

Παραμένοντας στο τρίτο ερώτημα θα παραθέσω την εμπειρία μου: προ ετών, στέλεχος του Υπουργείου Ανάπτυξης της Ιρλανδίας κάλεσε τηλεφωνικά τον τότε Διευθύνοντα Σύμβουλο της παγκοσμίου εμβελείας, ελληνικής εταιρίας παραγωγής videogames AVENTURINE. Στόχος ήταν να τον πείσει, per mare per terra, να μεταφέρει την εταιρία σε ιρλανδικό έδαφος.

Ξεκινώντας από τις φορολογικές ελαφρύνσεις του προσέφερε ευνοϊκό κλίμα επιδοτήσεων, επιδότηση εργαζομένων, χαμηλές εργοδοτικές, δωρεάν μετεκπαιδεύσεις, μέχρι και δωρεάν έδρα. Τότε η AVENTURINE αρνήθηκε, δε γνωρίζω όμως σε πόσες άλλες εταιρίες έγιναν παρόμοιες προτάσεις και με τι αποτέλεσμα.

Ακόμα χειρότερη είναι η εικόνα αν κινηθεί κανείς στη μεθόριο: άπειρες επιχειρήσεις έχουν μετακινηθεί μερικά χιλιόμετρα ώστε να βρεθούν εντός βουλγαρικού, σκοπιανού ή αλβανικού και συνεχίζουν να ζουν με βασικό πελάτη την ελληνική αγορά, ενίοτε και με Έλληνες εργαζόμενους που πηγαινοέρχονται για ένα κομμάτι ψωμί!

Το ίδιο ισχύει και για μια σειρά ελεύθερους επαγγελματίες, στους οποίους τείνουν να προστεθούν τώρα έως και οι δικηγόροι: μεταφέρουν τις έδρες τους εκτός Ελλάδος με κύριο αντικείμενο την Ελλάδα! Να μην αναφερθούμε καν στην πληγή των φορτηγών που, με πινακίδες Αλβανίας, Βουλγαρίας κ.ο.κ. εκτελούν μεταφορές εντός ελληνικής επικράτειας παντελώς παράνομα, πλην όμως ανεξέλεγκτα…

Σε αυτό το χαμό να προστεθούν και οι πωλήσεις μέσω διαδικτύου. Για παράδειγμα αν αγοράσει κανείς είδη από το Woomie θα τα προμηθευτεί μέσω Βουλγαρίας σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές. Και πώς να μην είναι όταν δεν περιλαμβάνουν καθόλου ΦΠΑ (λόγω ενδοκοινοτικών συναλλαγών). Πόσο θεμιτός είναι αυτός ο ανταγωνισμός για τον ταλαίπωρο, ηλεκτρονικό ή φυσικό, επαγγελματία στην Ελλάδα;

Μια πλειάδα άλλων υπηρεσιών που στοχεύουν σε ελληνικό κοινό, επίσης τιμολογούνται εκτός Ελλάδος. Για παράδειγμα η διαφήμιση στο Διαδίκτυο (ειδικά μέσω Google) και στα δημοφιλή Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης: τα τιμολόγια που λαμβάνει κανείς θα έχουν εκδοθεί από την Ιρλανδία και άλλους “φορολογικούς παραδείσους” εντός ΕΕ, άσχετα αν η υπηρεσία παρασχέθηκε στην Ελλάδα!

Με αυτές τις τροχοπέδες δεν πρόκειται να βγούμε ποτέ από το τούνελ της κρίσης και της δημοσιονομικής ανέχειας. Το Ελληνικό Κράτος δεν μπορεί να περιορίσει τις δαπάνες του αντίθετα απ’ ό,τι αναφέρει η αξιωματική αντιπολίτευση) όχι γιατί είναι ορθολογικές, αλλά γιατί πρέπει να επανακατευθυνθούν σε κρισιμότερους τομείς. Ναι, δίνουμε πολλά για μη παραγωγικούς εκπαιδευτικούς, αλλά πρέπει να τα πάρουμε από εκεί και να τα διαθέσουμε για παράδειγμα σε ιατρικό προσωπικό.

Άρα οι δαπάνες δεν επιδέχονται μεγαλύτερης μείωσης, μόνο αναδιανομής. Άρα αν δεν επαναφέρουμε την κλεμμένη φοροδοτική μας βάση, σωτηρία δεν υπάρχει…

Ο κ. Δημήτρης Καμμένος είναι Βουλευτής ΑΝΕΛ, Β’ Πειραιά. Το κείμενο δημιοσιεύτηκε στο capital.gr