Τα «παιχνίδια» με τις τράπεζες – ποιος μπορεί να ξεχάσει τον Γιάνη με ένα «ν» και το ”αγάπη μου έκλεισα τις τράπεζες” – έχουν κοστίσει ακριβά στην ελληνική οικονομία, όπως θα κόστιζαν σε κάθε κανονική οικονομία εάν για τον οποιοδήποτε λόγο κλονιζόταν σε οποιοδήποτε βαθμό η τραπεζική πίστη.

Τις τελευταίες ημέρες η αγορά λειτουργεί υπό το βάρος των σεναρίων, διαρροών, αντικρουόμενων δηλώσεων σχετικά με το εάν η κυβέρνηση θα φορολογήσει ή όχι τα υπερκέρδη των τραπεζών. Μάλιστα το ΠΑΣΟΚ ετοιμάζεται για κατάθεση σχετικής τροπολογίας ενώ σε ένα τέτοιο κλίμα μπορεί άνετα να φανταστεί κάποιος πως και η «εσωκομματική αντιπολίτευση», που πρόσφερε αρκετό “θέαμα” τον τελευταίο καιρό, θα μπορούσε να αισθανθεί την….πρόκληση.

Όλα τα βλέμματα λοιπόν έχουν μεταφερθεί στο Λονδίνο, όπου κυβέρνηση και τραπεζίτες έχουν νέο τετ α τετ με τους επενδυτές στο road show της Morgan Stanley, με το ερώτημα  εάν ο Κ. Μητσοτάκης θα απαντήσει στα σενάρια. Όλα αυτά συντελούνται σε ένα περιβάλλον διόλου ευνοϊκό για την ευρωπαϊκή οικονομία.

Κυρίαρχο θέμα είναι η πολιτική κρίση στη Γαλλία  ενώ οι αγορές βυθίζουν τα γαλλικά ομόλογα, με νωπή φυσικά και την ανάμνηση του φόρου στις τράπεζες από την ισπανική κυβέρνηση που προσπαθεί να βγει από τις «λάσπες» της Βαλένθια.

Οι ελληνικές τράπεζες τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει άλμα εξυγίανσης. Ενίσχυσαν τους δείκτες και την κερδοφορία τους, έκλεισαν τους «λογαριασμούς» με τα ποσοστά του Δημοσίου και τις κρατικές συμμετοχές σηματοδοτώντας τον τερματισμό μιας μακράς κρίσης επέστρεψαν στις αγορές, καθάρισαν τους ισολογισμούς τους από τα κόκκινα δάνεια, μοιράζουν μερίσματα και οδεύουν προς ταχύτερη μείωση του αναβαλλόμενου φόρου.

Εκ θέσεως και βαρύτητας σε κάθε οικονομία, ο τραπεζικός κλάδος παίζει κεντρικό ρόλο όταν οι ξένοι καλούνται να αποφασίσουν εάν θα βάλουν τα χρήματα τους στην ελληνική αγορά και για το εάν οι οίκοι θα αναβαθμίσουν περαιτέρω το ΧΑ και την πιστοληπτική αξιολόγηση της οικονομίας. Χωρίς τις τράπεζες στη σωστή θέση και με τα σωστά θεμελιώδη με άλλα λόγια θετικό αφήγημα για την οικονομία δεν υπάρχει.

Η συζήτηση για έκτακτο φόρο στις τράπεζες δεν είναι νέα για τη χώρα. Με διάφορες αφορμές η αντιπολίτευση επαναφέρει τακτικά το θέμα τους τελευταίους μήνες ενώ την ίδια ώρα οι διοικήσεις των τραπεζών έχουν βρεθεί στο στόχαστρο της κριτικής και από κυβερνητικά στελέχη για μια σειρά από μέτωπα. Από τις προμήθειες, το IRIS, τις χρηματοδοτήσεις, την πολιτική πιστοδοτήσεων ειδικά προς μικρές επιχειρήσεις και νοικοκυριά – για παράδειγμα για στεγαστικά δάνεια.

Οι ψύχραιμες φωνές εντός και εκτός κυβέρνησης αναγνωρίζουν τους μεγάλους κινδύνους που θα έφερε σε μια τέτοια κρίσιμη στιγμή το σενάριο έκτακτης φορολόγησης των κερδών των τραπεζών.

Το λάθος σήμα

Κίνδυνοι που δεν είναι βέβαιο πως αντισταθμίζονται από το πολιτικό όφελος που θα μπορούσε να δρέψει η κυβέρνηση εάν ξαφνικά η αγορά που πασχίζει να σταθεί στα πόδια της και να αναβαθμιστεί, μέσω μιας μαραθώνιας πορείας, έπαιρνε το λάθος σήμα στη λάθος στιγμή για την αξιοπιστία των όσων η χώρα έχει υποσχεθεί στους επενδυτές που στήριξαν με τα κεφάλαια τους την ιδιωτικοποίηση των τραπεζών και το θετικό αφήγημα.

Όπως λένε οικονομικοί παρατηρητές μετά από τόσες επενδύσεις και σε μια λεπτή φάση που κρίνεται η αναβάθμιση της οικονομίας αλλά και η μετάβαση του Χρηματιστηρίου από το σύμπαν των αναδυόμενων στο σύμπαν των ώριμων αγορών, με τις τράπεζες να αντιστοιχούν περίπου στο ένα τέταρτο της κεφαλαιοποίησης και να “μετρούν” πολύ κατά τις  αξιολογήσεις των ξένων για την ελληνική οικονομία, ένα λάθος μήνυμα για μια τόσο ιδιαίτερη και βαριά εποπτευόμενη αγορά όπως είναι η τραπεζική θα ήταν πλήγμα αξιοπιστίας.

Με ότι αυτό σημαίνει σε επίπεδο ρευστοποιήσεων την επόμενη μέρα στο ΧΑ και στις τιμές των μετοχών σε μια περίοδο μάλιστα που δρομολογείται επιτέλους και μια λύση για το θέμα του αναβαλλόμενου φόρου, ενώ την ίδια ώρα οι τράπεζες μοιράζουν μέρισμα 13 χρόνια μετά.

Δεν είναι άλλωστε και πολύ μακριά οι μνήμες από την επιβολή έκτακτων φόρων στα διυλιστήρια, ενώ κρατά σε βάθος χρόνου τελικά η αντίδραση της αγοράς σε εκείνη την απόφαση…

Δεν πρέπει επίσης να υποτιμάται και το ότι το 2025 – ειδικά το πρώτο εξάμηνο του 2025 – είναι διάστημα που μπορεί να κριθεί η επιτάχυνση της αναβάθμισης της αγοράς και της οικονομίας με ότι αυτό σημαίνει για τα έξτρα κεφάλαια που μπορεί να εισρεύσουν προκειμένου να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις και να στηρίξει η χώρα την ανάπτυξη και πέραν της ολοκλήρωσης του ΤΑΑ.

Οι συμβιβασμοί

Στον αντίποδα βέβαια η κριτική για την πολιτική των τραπεζών σε πολλά πεδία καλά κρατεί. Είναι δε επίσης δεδομένο πως όλα αυτά συμβαίνουν σε μια περίοδο που ο κόσμος έχει “χορτάσει” από το θετικό αφήγημα πλην όμως η πραγματική οικονομία δεν στερείται προβλημάτων.

Στεγαστική κρίση, με τα ενοίκια στο θεό και με την προσφορά στέγης και στεγαστικών δανείων σε υποτονικά επίπεδα, χαμηλά επιτόκια καταθέσεων, προμήθειες είναι ορισμένα από τα πεδία για τα οποία ασκείται πολιτική και κοινωνική κριτική στις τράπεζες. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση έχει ανάγκη από θετικές ειδήσεις – που κοστίζουν – σε σειρά από κρίσιμα μέτωπα, όπως είναι για παράδειγμα οι υποδομές στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, στις υποδομές.

Σε αυτό το πεδίο ίσως κληθούν όλες οι πλευρές να αναζητήσουν τους μίνιμουμ συμβιβασμούς σε περιβάλλον πολιτικών πιέσεων. Πιθανόν με πιο επιθετικές πολιτικές στις χορηγήσεις ειδικά στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων – προς τους μικρότερους- χαμηλότερες προμήθειες. «Όσα έχουν γραφτεί περί ειλημμένης απόφασης δεν ισχύουν.

Είναι δεδομένο ότι η κυβέρνηση εξετάζει όλα τα εργαλεία που έχει στα χέρια της. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία, πέραν του σημαντικού ζητήματος της έκτακτης φορολόγησης, που σε άλλες περιπτώσεις έχουμε δει πολλές φορές όταν κρίνουμε απαραίτητο να το εφαρμόζουμε, είναι οι τράπεζες να προσαρμοστούν στις ανάγκες των πολιτών και, με μια σειρά αποφάσεις που θα πάρουν, να μειώσουν τα βάρη και τις χρεώσεις έναντι των πολιτών.

Αυτό επιδιώκει η κυβέρνηση και θα εξαντλήσει όλα τα μέσα που διαθέτει προς αυτή την κατεύθυνση». Τάδε έφη κυβερνητικός εκπρόσωπος προ ημερών.

Και ο νοών νοείτο.

Διαβάστε επίσης:

Pantelakis Securities για Cenergy: Νέες παραγγελίες και ρεκόρ υψηλών περιθωρίων για τον όμιλο
ΑΧΙΑ για ΓΕΚ Τέρνα: Σε άνετα επίπεδα η μόχλευση, σύσταση αγορά και ανοδικό περιθώριο 50%
ΔΕΗ: Με 68% έκπτωση συγκρατεί τις τιμές για τον Δεκέμβριο