Αντώνης Κεφαλάς-Αρθρογράφος
Πρέπει να είναι η μοναδική φορά όπου ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει όχι μία αλλά τρεις κρίσεις ταυτόχρονα (πανδημία, Τουρκία, μεταναστευτικό) και παρά ταύτα, συνεχίζει το μεταρρυθμιστικό έργο της.
Πλούσια τα ελέη της τρέχουσας εβδομάδας:
• Χαράσσεται για πρώτη φορά μία σύγχρονη εθνική στρατηγική για την κυβερνοασφάλεια, που επιτέλους λαμβάνει υπόψη της –μεταξύ άλλων – τους πιθανούς κινδύνους που μπορούν να θίξουν την λειτουργία κρίσιμων υποδομών.
• Προτείνεται νέος τρόπος προώθησης των δημοσίων έργων, όπου επιχειρείται η ενθάρρυνση των συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), δίνεται η δυνατότητα στον ιδιωτικό τομέα να υποβάλλει τις δικές του καινοτόμες προτάσεις (με την λογική ότι το δημόσιο δεν τα γνωρίζει όλα) και αντιμετωπίζεται το τεράστιο πρόβλημα της καθυστερημένης ωρίμανσης έργων – από ευθύνη είτε του δημοσίου είτε του αναδόχου.
• Παρά τα προβλήματα «παιδικής ασθένειας» το περίφημο target model υιοθετήθηκε, εφαρμόζεται και συνεισφέρει στον εκσυγχρονισμό του κρίσιμου τομέα της ενέργειας.
• Ο διαγωνισμός για την πώληση των ΕΝΑΕ (Ναυπηγεία Σκαραμαγκά) πλησιάζει στο τέλος του.
• Το πρόγραμμα για την απολιγνιτοποίηση της Δυτικής Μακεδονίας έχει εγκριθεί και θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του μηνός.
• Ακολουθώντας στα αχνάρια της Microsoft και της Google η Vodafone επενδύει στην δημιουργία κέντρου έρευνας και ανάπτυξης στην Ελλάδα.
Αυτές είναι οι αχτίδες αισιοδοξίας – και μάλιστα στην ταλαιπωρημένη Ελλάδα.
Το παγκόσμιο τοπίο, όμως, είναι και παραμένει θολό. Αναπόφευκτα, θα μας επηρεάσει.
Το 2008 τολμήσαμε να ισχυριστούμε ότι η παγκόσμια κρίση δεν θα μας ακουμπήσει. Ας μην κάνουμε το ίδιο λάθος εθελοτυφλίας και σήμερα.
Μπορεί η Oxford Economics να είναι υπεραισιόδοξη για την ελληνική οικονομία το 2021, αλλά αναρωτιέμαι πόσο λαμβάνει υπόψη της τα τεράστια προβλήματα που συσσωρεύονται, μέρα με τη μέρα, στην παγκόσμια οικονομία;
Η κρίση του 2008 προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την υπερβολική ροή πιστώσεων προς τα ακίνητα και τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι μόνο το 1/10 των πιστώσεων που χορηγεί το Βρετανικό τραπεζικό σύστημα δεν κατευθύνεται στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και στα ακίνητα.
Η κρίση αυτή αντιμετωπίστηκε με την μεγάλη αύξηση της ρευστότητας. Ίδια είναι η αντίδραση και τώρα με τις κεντρικές τράπεζες ουσιαστικά να τυπώνουν χρήμα.
Μπορεί στην Ελλάδα αυτό να μην συμβαίνει, αλλά στις ώριμες οικονομίες της Ευρώπης και των ΗΠΑ, η κρατική βοήθεια προς τις επιχειρήσεις συχνά χρησιμοποιείται για την δημιουργία κερδών – π.χ. με την επαναγορά μετοχών.
Η συσσώρευση χρέους σε παγκόσμιο επίπεδο είναι τεράστια.
Υπάρχουν τρόποι για να αντιμετωπιστεί – π.χ. με την μετατροπή των ομολόγων σε μία μορφή perpetual bonds—δηλαδή ομολόγων που πληρώνουν εσαεί ένα πολύ μικρό τόκο.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι αλλού.
Βρίσκεται στην αποσύνδεση της χρηματοπιστωτικής οικονομίας από την πραγματική, στο μανιακό κυνήγι των άμεσων κερδών. Οι τομείς που έχουν κυριαρχήσει στα χρηματιστήρια δεν επενδύουν στην παραγωγή, επανεπενδύουν τα κέρδη τους για να δημιουργήσουν νέα, πρόσθετα κέρδη.
Όταν διαβάζουμε ότι η περιουσία του άλφα και του βήτα μεγιστάνα αυξήθηκε κατά μερικά δισεκατομμύρια δολάρια, δεν εννοούμε ότι κάτι έγινε στην παραγωγή, στην παραγωγικότητα, στην ανταγωνιστικότητα. Εννοούμε ότι η αξία των μετοχών του αυξήθηκε. Τώρα, αν υπάρχει έτσι κάποια σχέση ανάμεσα στην τιμή και στην αξία, είναι άλλο ερώτημα.
Η παγκόσμια οικονομία θα εξακολουθήσει να κινείται στην άκρη του γκρεμού όσο αυτή η κατάσταση δεν διορθώνεται. Όσο τα κράτη εξακολουθούν να κοινωνικοποιούν τους κινδύνους και να ιδιωτικοποιούν τα οφέλη – όπως εύλογα παρατηρεί η Mariana Mazzucato. Όσο ανέχονται στην τεράστια αύξηση στην ανισότητα.
Η Ελλάδα δεν είναι νησί. Ας μην το ξεχνάμε.
Η κρίση του covid-19, αντιμετωπίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Τι συνέβη το 2008;
Διαβάστε επίσης:
Αδωνις Γεωργιάδης: Ορατό το ενδεχόμενο να μην ανοίξει καθόλου το λιανεμπόριο