Στις 18 Σεπτεμβρίου η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ μείωσε τα επιτόκια της κατά μισή ποσοστιαία μονάδα. Το μέγεθος προκάλεσε έκπληξη στην αγορά, που περίμενε μείωση του 1/4 της ποσοστιαίας μονάδας. Μεγαλύτερη, όμως, ήταν η έκπληξη όταν οι αγορές είδαν πως οι αποδόσεις στις ουσιαστικά μακρόχρονες τοποθετήσεις, όπως το 10ετές έντοκο του Αμερικανικού δημοσίου, αντί να μειωθούν αυξήθηκαν, με αποτέλεσμα να πέσουν οι τιμές τους. Θεωρητικά αυτό δεν έπρεπε να συμβεί. Πρακτικά δημιούργησε απορίες, ίσως και ανησυχίες.
Σε γενικό πλαίσιο η αγορά των ομολόγων (bonds) χαρακτηρίζεται αυτήν την εποχή από μεταβλητότητα. Τα αίτια είναι πολλά.
Μία ερμηνεία είναι ότι οι αγορές είχαν ήδη ενσωματώσει στις προβλέψεις τους την μείωση των επιτοκίων. Αυτή, όμως, δεν εξηγεί υποχρεωτικά την σχετική σταθερότητα στα ομόλογα διάρκειας 4-7 ετών. Το πιο πιθανό είναι ότι οι αγορές έχουν ήδη λάβει υπόψη τους το υψηλό άμεσο ρίσκο, διατηρούν μία μεσοπρόθεσμη αισιοδοξία αλλά εκτιμούν ότι το μακροχρόνιο ρίσκο έχει κάπως αυξηθεί.
Με δεδομένες τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τους άμεσους κινδύνους που ενέχουν, οι επενδυτές δείχνουν να ανησυχούν για άλλα πράγματα και, ως ένα βαθμό, φαίνεται να εκτιμούν πολύ διαφορετικά το ρίσκο, ίσως στην ουσία υποβαθμίζοντας το άμεσο και υπερεκτιμώντας το μεσο-μακροπρόθεσμο.
Πέρα, όμως, από τις γεωπολιτικές εξελίξεις, ανησυχία προκαλεί η αγορά πετρελαίου που παρουσιάζει σταθερά σημαντικές πτωτικές τάσεις. Επιφανειακά, αυτό ακούγεται ως μία καλή είδηση — μείωση κόστους, οπότε και βελτίωση κερδοφορίας. Το πρόβλημα είναι ότι η μείωση των εισοδημάτων στα κράτη με τα πετροδολάρια με τα μεγαλεπήβολα επενδυτικό σχέδια και τις υψηλές δαπάνες, μπορεί να εμποδίσει την ομαλή προσγείωση που επιδιώκουν οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. μέσω της μείωσης των επενδύσεων και γενικά της υποχρεωτικής συγκράτησης των δαπανών. Κι αυτό πέρα από τις όποιες κοινωνικές κα πολιτικές επιπτώσεις που μπορούν να προκύψουν.
Το βασικό ερώτημα, λοιπόν, γυρνά πάλι στο θέμα που διαπραγματευτήκαμε πριν λίγες ημέρες—την προσπάθεια των κεντρικών τραπεζών να αποφύγουν την επιβράδυνση της οικονομίας δίνοντας αρκετή ρευστότητα, όχι όμως τόση ώστε να επιστρέψει ο πληθωρισμός. Με την έντονα πληθωριστική οικονομική πολιτική που θέλει να ακολουθήσει ο Τραμπ, τις γεωπολιτικές συγκρούσεις και την κλιματική αλλαγή που φέρνει καταστροφές, ο έτσι κι αλλιώς δύσκολος στόχος φαίνεται να απομακρύνεται.
Διαβάστε επίσης
Η εσωστρέφεια των κομμάτων, οι νωθροί υπουργοί και οι αναποτελεσματικοί βουλευτές