Ελάχιστες μέρες έχουν μείνει μέχρι την έλευση της νέας χρονιάς και έντονη είναι έτσι η τάση της πρόβλεψης. Πολλοί είναι οι λόγοι που μας κάνουν προφήτες —αγνοώντας τη μεγάλη πιθανότητα της γελοιοποίησης όταν, όπως συμβαίνει κατά κανόνα, οι προβλέψεις πέφτουν έξω. Παρά ταύτα, η στήλη θα υποκύψει στον πειρασμό της δικαίωσης κόντρα στη σιγουριά της αποτυχίας και θα ριψοκινδυνεύσει την επισήμανση ορισμένων εξελίξεων, μολονότι το «ουδείς προφήτης στον τόπο του» είναι γραμμένο με κόκκινα λαμπερά γράμματα.

Κορυφαίο πρόβλημα θα είναι η τεχνητή νοημοσύνη. Όταν ο Sam Altman προειδοποιεί πως ήδη στο 5% των περιπτώσεων αλγόριθμος αντέδρασε στη διαδικασία του «κλεισίματός του» (με σκόπιμη καθυστέρηση και επικαλούμενος την ανάγκη να ολοκληρώσει τις εργασίες του) τότε η ανθρωπότητα βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι.

Στη συζήτηση που έγινε μεταξύ των καθηγητών Ober και Τασιούλα στο Institute for Ethics in AI, η θέση πως πρέπει να ελεγχθεί σε σημείο ακύρωσης η εξέλιξη του regenerative AI ήταν εντυπωσιακή. Η στήλη αδικεί την ποιότητα και την έκταση της συζήτησης που έγινε στον Ινστιτούτο επικεντρωνόμενη μόνο στη επισήμανση των δύο συζητητών ότι αυτό που διακρίνει τον άνθρωπο από τα ζώα είναι η σκέψη (αντλώντας όπως τόνισαν στην πνευματική κληρονομιά του Αριστοτέλη) —οπότε αν φτιάξουμε μηχανές που σκέπτονται σε τι διαφέρουμε από τα άλλα ζώα και ποιος είναι πλέον ο ρόλος μας;

Τα ερωτήματα που θα απασχολήσουν την ανθρωπότητα είναι έτσι πολλά και πολύμορφα. Ειδικά, τι θα χρειαστεί άραγε προκειμένου να επιχειρήσουμε να δώσουμε απάντηση σε τέσσερα κρίσιμα ερωτήματα: πώς ελέγχεται η εξέλιξη μίας τεχνολογίας που ήδη προχωρά ανεξέλεγκτα; Πώς σταματά η διασπορά μίας τεχνολογίας που είναι ήδη ευρύτατα διάχυτη; Πώς αντιμετωπίζεται η κατάργηση της διάκρισης μεταξύ αλήθειας και ψέματος, μεταξύ ηθικού και ανήθικου; Πώς διασφαλίζεται ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν θα παράγει αμόρφωτα παπαγαλάκια;

Η ταχύτητα εξέλιξης της ΤΝ είναι τεράστια. Αν δεν δώσουμε τις απαντήσεις στα ανωτέρω ερωτήματα μέσα στο 2025, το…τζίνι θα έχει πλέον φύγει από το λυχνάρι. Το θέμα-πρόβλημα με την ΤΝ δεν είναι πλέον τεχνολογικό, αλλά πρώτα απ’ όλα και άμεσα ηθικό.

Δεν θα επιστρέψει η στήλη στις διόλου πρωτότυπες επισημάνσεις της για την κλιματική κρίση και στην ανάγκη να ιδρυθεί στην Ελλάδα υπερυπουργείο κλιματικής κρίσης, παρά μόνο για να παρατηρήσει ότι το 2025 θα χαρακτηριστεί από καταστρεπτικά καιρικά φαινόμενα — το Περού πρόσφερε ήδη πρόγευση. Πρόβλεψη είναι ότι παρά τις μεγάλες ανακαλύψεις σε νέα υλικά και στη διαχείριση των προβλημάτων, η τεχνολογία δεν θα προλάβει τον …καιρό. Ως παγκόσμια κοινωνία θα υποχρεωθούμε να κάνουμε διαχείριση των καταστροφών(damage control) κι αυτή ανεπαρκής θα είναι.

Χρονιά δύσκολων σχέσεων με την Τουρκία θα αντιμετωπίσει η χώρα μας. Πολλοί το προβλέπουν, πολλοί το φοβούνται. Η διαλεκτική της γεωπολιτικής, όμως, είναι αμείλικτη στο θέμα αυτό. Ο Ερντογάν έχει εδώ και δύο δεκαετίες χαράξει τον δρόμο της ανασύστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και πίσω δεν μπορεί και δεν θα κάνει. Το ίδιο και ο Πούτιν. Ας μην κάνουμε το λάθος να θεωρήσουμε ότι πρόκειται για μία σύντομη και «καθαρή» διαδικασία. Πρόκειται για δρόμο ομιχλώδη και δαιδαλώδη – αυτό ακριβώς τον κάνει επικίνδυνο. Για την Ελλάδα το δίλημμα «όπλα ή βούτυρο» (guns or butter) θα είναι βαθιά προβληματικό, ουσιαστικά υπαρξιακό.

Το 2025 θα δει την επαλήθευση της σύγκρουσης πολιτισμών του Huntington—ακριβά πληρώνουμε ήδη την εθελοτυφλία μας απέναντι στη διορατικά ρεαλιστική πρόβλεψη του. Στο κάτω-κάτω και η Κίνα την αυτοκρατορία της επιδιώκει να επεκτείνει, στο κάτω-κάτω και οι ΗΠΑ την αυτοκρατορία τους επιδιώκουν να υπερασπιστούν. Αβίαστα προκύπτει έτσι το ερώτημα: σε τι διαφέρουν οι Πούτιν, Ερντογάν, Τραμπ, Χι από τους βασιλείς και τους τσάρους;

Διαβάστε επίσης:

Το ΠΑΣΟΚ στα κάγκελα, οι άλλοι σε αμηχανία και η Ν.Δ. αναζητά όραμα

Το τρίγωνο του διαβόλου: κυβέρνηση-καρτέλ-ξένοι επενδυτές

Το 2025 η χώρα χρειάζεται ένα υπερυπουργείο κλιματικής κρίσης