Πριν από μερικές ημέρες, απαντώντας σε σχόλιο για τον ισχυρισμό της Μέρκελ ότι θαύμασε τα αγγλικά του Αλέξη Τσίπρα, σημείωνα στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης ότι «είτε τα δικά της αγγλικά ήταν χειρότερα από του Τσίπρα, είτε είχε χτυπηθεί από γεροντοέρωτα».

Αλαφροΐσκιωτο σχόλιο, θα μπορούσε να ισχυριστεί ένας τρίτος, ικανό όμως να οδηγήσει στην ερώτηση «τι άφησε τελικά πίσω της η Μέρκελ όταν έφυγε;»

Θα ήταν πολύ άδικο και κοντόφθαλμο να τα βάλει κανείς με τον Soltz. Αυτός είναι ο άτυχος καγκελάριος που κληρονόμησε μία οικονομία σε κατάρρευση και μία Ευρώπη που ακόμη υποφέρει από τους Γερμανικούς δογματισμούς.

Η Μέρκελ στήριξε την ανάπτυξη της Γερμανίας πρώτα στην φτηνή ενέργεια, δημιουργώντας έτσι μία σχέση μεγάλης εξάρτησης από την Ρωσία. Δεύτερο, ακολουθώντας παραδοσιακή Γερμανική συνταγή, στις εξαγωγές με κύριο στόχο την αχανή κατανάλωση (για τα καταναλωτικά αγαθά) και την γρήγορη ανάπτυξη (για κεφαλαιουχικά αγαθά) της Κίνας, θεμελιώνοντας μία δεύτερη μεγάλη εξάρτηση. Και, τρίτο, την μεταφορά πόρων από τον Ευρωπαϊκό Βορά στον Ευρωπαϊκό Νότο, υπονομεύοντας έτσι την έννοια της ενωμένης Ευρώπης.

Στην ουσία με τη νέα μορφή του Deutschland Uber Alles η Μέρκελ δεν υπολείπεται σε τίποτα της πολιτική του Tramp Make America Great Again.

Ίσως, τελικά, η καγκελάριος να μην μπόρεσε ποτέ να αποβάλλει τις ανατολικογερμανικές καταγωγές της. Δεν ξέρω αν ποτέ πίστεψε ότι το εμπόριο θα έφερνε την δημοκρατία στην Ρωσία, σίγουρα όμως, πίστευε στην ανάπτυξη μέσω του εμπορίου και στην φτηνή ενέργεια ως διεθνές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η Μέρκελ δεν έβλεπε τις πολιτικές διαστάσεις των αποφάσεων της.  Οι ΗΠΑ, εξάλλου, την είχαν προειδοποιήσει για το Nord Stream II.

Κινήθηκε, επομένως, με διάφανα κριτήρια οικονομικού εθνικισμού, που θα επέτρεπαν στην Γερμανία να κατακτήσει την Ευρώπη αυτήν την φορά χωρίς όπλα και να αποκτήσει θέση Μεγάλης Δύναμης, συνομιλώντας ισότιμα με ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία.

Η Μέρκελ δεν κρίνεται με το τι έπραξε ως καγκελάριος αλλά, κυρίως, με το τι κληροδότησε στον Γερμανικό λαό. Τα σημερινά χάλια της Γερμανίας που είναι πλέον ουραγός στην ανάπτυξη, στην ψηφιοποίηση, στην ανταγωνιστικότητα, συνθέτουν την δική της ιστορία της αποτυχίας. Για να μην σχολιαστεί το γεγονός ότι κατά γενική ομολογία οι ένοπλες δυνάμεις της Γερμανίας δεν είναι ούτε ένοπλες, ούτε δυνάμεις.

Στα ίδια χάλια άφησε την Ευρώπη. Συνέπραξε στο σκληρό ευρώ που διασφάλιζε την συνέχεια του σκληρού μάρκου, τινάζοντας στον αέρα την πολιτική σύγκλισης του Νότου προς τον Βορά. Και άνοιξε διάπλατα τις πόρτες της μετανάστευσης, κινούμενη και πάλι με κίνητρα που δεν αφορούσαν την Ευρώπη αλλά την λύση του Γερμανικού δημογραφικού προβλήματος.

Επέβαλλε Γερμανική ηγεσία στην Ευρώπη και φρόντισε να την πλαισιώσει με αδύναμο επιτελείο, δήθεν ως έκφραση Ευρωπαϊκής ενότητας, στην ουσία για να διασφαλίσει τα συμφέροντα της Γερμανίας. Ποτέ δεν σκέφτηκε να θέσει υπό έλεγχο το τέρας της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, την βόλευε που ασχολείτο με το… κοκορέτσι και όχι με την τεχνητή νοημοσύνη, ή την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα. Ναρκοθέτησε κάθε προσπάθεια έκδοσης κοινού ευρωπαϊκού δανείου, όχι από οικονομικό δογματισμό αλλά από οικονομικό ρεαλισμό—να μην χάσει η Γερμανία το συγκριτικό της πλεονέκτημα.

Σήμερα, η Ευρώπη αναζητά πολιτική ηγεσία, παραμένει σιωπηλή και αναποφάσιστη μπροστά στην έλευση του Tramp, δεν έχει κοινή γραμμή ως προς τον πόλεμο Ουκρανίας – Ρωσίας, βυθίζεται στην αδιαφορία που ενέχει ως προς τον άνθρωπο η νομοθεσία της για την τεχνητή νοημοσύνη. Μιλάμε για μία Ευρώπη χωρίς όραμα, οπότε για μία Ευρώπη που δεν έχει ταυτότητα.

Στην Ελλάδα ασχολούμαστε με την σχέση Μέρκελ και Τσίπρα, την ανάγουμε σε σωτήρα επειδή μας  κράτησε στο ευρώ (αυτό την συνέφερε, δεν ήθελε κρίσεις να λεκιάσουν την Γερμανική οικονομία) και δεν διαμαρτυρόμαστε όταν με αφορμή και βάση αυτά που γράφει η Μέρκελ, ο Τσίπρας προσπαθεί να ξαναγράψει την ιστορία λέγοντας ότι το δημοψήφισμα ήταν… Plan B και αναφέρεται σε οικονομικά κόστη που υπάρχουν μόνο στην φαντασία του.

Όπως έγραψε ο Slawomir Sierakowski στο Project Syndicate, θα ήταν καλύτερα αν η Μέρκελ είχε παραμείνει σιωπηλή. Θα πρόσθετα ότι απομνημονεύματά της χρησιμεύουν στην πλήρη απομυθοποίηση της και μας υπενθυμίζουν ότι η Γερμανία ποτέ δεν αλλάζει.