Τα επιτόκια και η αποσύνδεση της μακροοικονομίας από τις αγορές κεφαλαίου

Κανονικά, η μείωση των επιτοκίων από τις δύο κεντρικές τράπεζες θα ερμηνευόταν και θα αποτελούσε ως μία καθαρή πράξη ώθησης της οικονομίας—μία κίνηση που δείχνει ότι ο πληθωρισμός έχει ελεγχθεί και ετοιμαζόμαστε τώρα να επιστρέψουμε σε ποιο γρήγορη αναπτυξιακή πορεία.

Δυστυχώς, το αποτέλεσμα δεν είναι τόσο απλό και μονοσήμαντο. Κι αυτό για δύο λόγους: την μεγάλη σημασία που έχει αποκτήσει για τις κεφαλαιαγορές η εκπλήρωση των προσδοκιών και η αποσύνδεση της πραγματικής μακροοικονομίας από τις αγορές αξιών.

Το πρόβλημα θα όφειλε ως ένα βαθμό να είναι αναμενόμενο, καθώς ουσιαστικά πηγάζει από την μορφή του καπιταλισμού του 21ου αιώνα. Πρόκειται για καπιταλισμό που δίνει σχεδόν την απόλυτη προτεραιότητα στο άμεσο κέρδος (ο επενδυτικός ορίζοντας είναι τρίμηνος), ενώ ταυτόχρονα η αποκόμιση βραχυχρόνιων κερδών βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μικρά θετικά περιθώρια κέρδους που αποκομίζονται σε μεγάλο όγκο πράξεων. Και επειδή η κάλυψη του αναλαμβανόμενου ρίσκου είναι απαραίτητη λόγω του μεγέθους του (hedging) που ενέχει κόστος μικρές αποκλίσεις από τους αναμενόμενους στόχους δημιουργούν πρόβλημα στις κεφαλαιαγορές.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση το πρόβλημα εστιάζεται στην μη αναμενόμενη απόφαση της FED να μειώσει τα επιτόκια κατά μισή (1/2) αντί για ¼ ποσοστιαία μονάδα. Οι αγορές μπερδεύτηκαν—δεν ήταν σίγουρες πως να ερμηνεύσουν κίνηση που θεωρήθηκε επιθετική. Μέρος της αγοράς θεώρησε ότι πέρασε ο κίνδυνος της ύφεσης, ιδιαίτερα επειδή η μείωση ήταν σημαντική και, ταυτόχρονα, αφέθηκε να εννοηθεί ότι θα ακολουθήσει και άλλη—ίσως το Νοέμβριο.

Ένα άλλο μέρος της αγοράς, όμως, «διάβασε»  στην απότομη και μεγάλη μείωση την πιθανότητα να ξεκινήσει μία φάση όχι αναθέρμανσης αλλά υπερθέρμανσης της οικονομίας, οπότε αναζωπυρώθηκαν έτσι φόβοι για επιτάχυνση του πληθωρισμού. Ως ένα βαθμό, οι φόβοι συνδυάζονται και με μερικές εκτιμήσεις των πλέον συντηρητικών κύκλων, ότι ίσως η FED να βιάστηκε.

Αυτές οι δύο αντίθετες ερμηνείες μίας κίνησης της κεντρικής τράπεζας ερμηνεύει, επίσης το «τσίμπημα» στις αποδόσεις ομολόγων, βραχύχρονης αλλά κυρίως μακρόχρονης λήξης. Η αναφορά είναι πρωταρχικά, όπως σημειώσαμε προχθές, στα δεκαετή Treasury Bills. Οι επιθετικές κινήσεις μείωσης των επιτοκίων σημαίνουν ότι οι αγορές αξιών θα δώσουν μάχη για να μην σημειώσουν νέα χαμηλές αποδόσεις.

Οι εξελίξεις αυτές επαναφέρουν στο προσκήνιο την παλιά ρήση «ότι είναι καλό για την μακροοικονομία είναι κακό για τις αγορές αξιών». Ρήση που αναδεικνύει για μία ακόμη φορά ότι έχει αρχίσει να σημειώνεται μία σημαντική αποσύνδεση (decoupling) της πραγματικής μακροοικονομίας οικονομίας από την χρηματοπιστωτική.

Όποιος θεωρεί ότι αυτή δεν είναι μία δυνητικά επικίνδυνη εξέλιξη, είναι λιγάκι εκτός πραγματικότητας.

Διαβάστε επίσης

Τα επιτόκια, ο φόβος της «φούσκας» και η εμμονή με τα μακροοικονομικά μεγέθη