Ήταν 20 Ιουλίου 2018 όταν χτύπησε το τηλέφωνό μου και άκουσα εμβρόντητος να με καλεί ο Εισαγγελέας Οικονομικού Εγκλήματος κ. Γιάννης Δραγάτσης για πρώτη φορά, λόγω της ιδιότητός μου ως Προέδρου της νεοσύστατης Ένωσης Ελλήνων Επενδυτών, ώστε να συνεισφέρουμε, λόγω της εξειδίκευσής μας αλλά και της δημόσιας παρέμβασής μας στην υπόθεση Folli Follie , στην διερεύνησή της όσον αφορά την ενδεχόμενη διάπραξη χρηματιστηριακών αδικημάτων.
Στις 31 Ιουλίου 2018, η Ένωση Ελλήνων Επενδυτών κατέθεσε Μηνυτήρια Αναφορά για τη Folli Follie, στην οποία άλλωστε στηρίχθηκε εξ ολοκλήρου το Βούλευμα υπ’αριθ. 4632/2018 αναφορικά με την τεκμηρίωση της ζημίας που υπέστησαν οι επενδυτές-μέλη μας, το οποίο εν κατακλείδι αναφέρεται στην μηνυτήρια της Ένωσης και στην καταγγελία των μελών της ότι “εξαπατήθηκαν από πλασματικές οικονομικές καταστάσεις που εάν το γνώριζαν αυτό, ουδέποτε θα επένδυαν σε χρηματοπιστωτικά μέσα της»
Χύθηκαν τόνοι μελάνης έως σήμερα για ένα πραγματικά ασύλληπτο σκάνδαλο Folli Follie , όχι μόνον σε μέγεθος, αλλά και σε έκταση.
Τεράστιος αριθμός ομολογιούχων (εκδόσεων ύψους 450.000.000) καταστράφηκαν ολοσχερώς, ενώ άνω των 500.000.000 ευρώ σε μετοχές επίσης μηδενίστηκαν, πέραν πάσης αμφιβολίας.
Το εύρος, η ποικιλία, η σοβαρότητα, το μέγεθος των ζημιωθέντων επενδυτών, θεσμικών και ιδιωτών, μας προκάλεσε ζάλη και «ντροπή»…. Ασφαλιστικά Ταμεία της Ιαπωνίας, Κρατικά (Sovereign) Ταμεία Σκανδιναβικών Χωρών, Ελβετικά Family Offices, Συνταξιοδοτικά Ταμεία από την Καλιφόρνια, το Τορόντο, Θεματοφύλακες των πιο σημαντικών Επενδυτικών Οίκων του κόσμου, Κρατικά Ταμεία Αραβικών Χωρών και…. πάμπολλοι ιδιώτες, προσέτρεξαν στην Ενωσή μας, καθώς ήδη οι ομαδικές αγωγές τις οποίες συντονίζουμε έχουν «υιοθετηθεί» από την International Shareholders Services, που καλύπτει διεθνώς χιλιάδες θεσμικών επενδυτών.
Γιατί νιώσαμε ντροπή; Γιατί καταλάβαμε το ΑΣΥΛΛΗΠΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ της ζημιάς στο ηθικό κύρος της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς , την στιγμή που η Χώρα μας, στα μέσα του 2018, ήδη ετοιμαζόταν να εξέλθει «πανηγυρικά» από το καθεστώς των Μνημονίων…
Χαρακτηριστικά, σας μεταφέρω το σχόλιο από ηλεκτρονική αλληλογραφία ενός ήδη εντολέα και μέλους μας, Πορτογάλου Ομολογιούχου και ταυτόχρονα σημαντικού Διαχειριστή Θεσμικών Χαρτοφυλακίων δισεκατομμυρίων ευρώ, σε μετάφραση: «Εάν δεν μπούν άμεσα αυτοί οι απατεώνες της Folli Follie , φυλακή και δεν αποζημιωθώ εγώ κι οι πελάτες μου, δεν θα σταματήσω ούτε στιγμή να αποτρέπω κατηγορηματικά οποιονδήποτε παγκοσμίως από επένδυση στην Ελλάδα»
Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, κάναμε κυριολεκτικά «τα πάντα», όσον αφορά την προστασία των μελών μας και στο ποινικό αλλά και στο αστικό σκέλος, με απώτερο στόχο την ανάκαμψη του κύρους της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς, αφού ουδείς εκ των αρμοδίων –Εποπτικών Αρχών αλλά και Διοικήσεως του Χρηματιστηρίου, έκαναν το παραμικρό σε αυτή την κατεύθυνση, κοιμώμενοι των ύπνον του Δικαίου και εισπράττοντας τις πλουσιοπάροχες αργομισθίες τους…, ανέφελοι και ακαταδίωκτοι…
Επιδίωξή μας ήταν και παραμένει η πλήρης διαλεύκανση του σκανδάλου αλλά κυρίως η αποκατάσταση της ζημιάς των εξαπατηθέντων.
Δύο χρόνια λοιπόν μετά, προφυλακίσθηκαν οι πρωταίτιοι, κκ Κουτσολιούτσοι, κατά το κατηγορητήριο.
Πράγματι, ήταν μια απόφαση που ικανοποιεί το Κοινό περί Δικαίου Αίσθημα.
Οφείλουμε όμως να θέσουμε τα εξής ερωτήματα:
- Αλήθεια, γιατί άργησαν τόσο πολύ οι Ανακριτικές Αρχές; Δεν είναι ήδη πολύ αργά για την «εξαφάνιση» κρίσιμων στοιχείων; Άραγε τα χρήματα που εξαφανίσθηκαν βρίσκονται κάπου κρυμμένα; Αρκεί η εναπομείνασα περιουσία για την αποζημίωση των εξαπατημένων;
- Γιατί δεν ασκήθηκαν διώξεις και κατά των Ορκωτών Ελεγκτών; Αυτοί ήσαν άμοιροι ευθυνών; Με την υπογραφή από αυτούς των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων δεν έπαιρναν «πρασινο φώς» για την διάθεση των τοξικών τους μετοχών και ομολόγων στις Αγορές;
- Αλήθεια, οι πλουσιοπάροχα αμειβόμενοι μέλη των Διοικήσεων της Folli Follie από τον Μάιο του 2018 κι εντεύθεν, τυπικά «ανεύθυνοι» βέβαια, οι οποίοι αποτελούν τον «ανθό» της Ελληνικής Κοινωνίας, δεν πήραν μυρωδιά τίποτα; Δεν είδαν, δεν άκουσαν, δεν διαπίστωσαν τίποτε; Έως πρόσφατα, οι ΠΡΟΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΙ δεν διοικούσαν ουσιαστικά την εταιρεία που τους προσλάμβανε και τους αντικαθιστούσε συνεχώς με άλλους, ώστε να χάνεται ο οποιοσδήποτε έλεγχος;
- Αλήθεια, o δικανικός έλεγχος της ALVAREZ & MARSAL γιατί διακόπηκε, τόσο «βολικά» το 2019 ΟΡΙΣΤΙΚΑ; Σε αυτόν δεν στηρίχθηκε το πόρισμα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς; Δεν είναι πολύ περίεργο αυτό; Ποιος το αποφάσισε και γιατί;
- Σε πρόσφατη υπόθεση εξαπάτησης επενδυτών στην Γερμανία , η αντίστοιχη με την δική μας Ένωση Επενδυτών στράφηκε δικαστικά εναντίον της BAFIN, της Γερμανικής δηλαδή Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Είναι παντελώς ανεύθυνη η Ελληνική Εποπτική Αρχή, την στιγμή που είχε ΗΔΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΘΕΙ σε αυτήν από το 2015, επωνύμως, γραπτώς και με απόδειξη παραλαβής πρωτοκόλλου, ότι υπήρξαν υποψίες σχετικά με την FOLLI;
- Καθώς δεν έχουμε ακόμη την δικογραφία της Folli Follie εις χείρας μας, (την οποία σύντομα ελπίζουμε να την έχουμε ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΘΗΤΕΙΑΣ της κας Ανακρίτριας στις 15 Σεπτεμβρίου…), δεν γνωρίζουμε εάν η Τράπεζα ALPHA BANK κατέθεσε μήνυση κατά των υπαιτίων για πλαστογράφηση εμβασμάτων της εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, εάν διενήργησε εκ των υστέρων εσωτερικό έλεγχο, εάν επέβαλλε κυρώσεις και εάν ενημέρωσε την Εποπτική Αρχή, δηλαδή την Τράπεζα της Ελλάδος. Αντίστοιχα, η Εποπτική Αρχή της ΤτΕ τι έκανε γι’αυτό το απίστευτο σκάνδαλο πλαστογράφησης τραπεζικών λογαριασμών;
Ήρθε η ώρα να το πάρουμε απόφαση: είτε επιθυμούμε να γίνουμε ένα «κανονικό» Κράτος, στα πλαίσια της πραγματικά ευνομούμενης «Ελεύθερης Οικονομίας», ή θα ανακυκλώνουμε για πάντα την βαλκανική μας μιζέρια.
ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΠΛΕΟΝ Η ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΑ ΥΠΟΛΟΓΩΝ ΕΠΟΠΤΩΝ
Θυμάμαι, όταν ξέσπασε στην Αμερική το σκάνδαλο της ENRON και ήδη ήμουν σε επαφή με έναν δικηγόρο τότε που είχε αρχίσει να κάνει όνομα ως “shareholder activist”, δηλαδή “ακτιβιστής”- πρόμαχος των δικαιωμάτων των μετόχων, ο οποίος εκπροσωπώντας ένα ασφαλιστικό ταμείο που είχε καταστραφεί από την κατάρρευση της ENRON, είχε στραφεί κατά της Ελεγκτικής Εταιρείας «Arthur Andersen” εισηγμένης μάλιστα στο Αμερικανικό Χρηματιστήριο, και μία από τις BIG FIVE τότε Ελεγκτικής Εταιρείας παγκοσμίως.
Η βασική του επιχειρηματολογία και η νομική του βάση, ήταν σαφής: Τον πλέον σημαντικό ρόλο στο Χρηματιστήριο και στις Αγορές, διαδραματίζουν οι ορκωτοί ελεγκτές: Αυτοί υποτίθεται ότι ελέγχουν υποχρεωτικά τις Οικονομικές καταστάσεις των Εταιρειών, ώστε αν διαπιστώσουν παρατυπίες ή ελλείψεις, ή…. απάτες, να μην εκδίδουν πιστοποιητικό με σύμφωνη γνώμη.
Ειδάλλως, οι εταιρείες αντλούν κεφάλαια από τους επενδυτές, οι Οίκοι Αξιολόγησης δίνουν το «πράσινο φως» για την έκδοση και διάθεση ομολόγων και η καταστροφή, όπως με την ENRON, εξαπλώνεται.
Αποτέλεσμα; Μετά από δικαστική απόφαση, η Εταιρεία Ορκωτών Ελεγκτών υπέστη τόσο δεινές συνέπειες (αποζημιώσεις δεκάδων εκατομμυρίων σε επενδυτές, πρόστιμα εξίσου σημαντικά, κυρώσεις από τη αντίστοιχη Ένωση της Χώρας τους), που κυριολεκτικά ΕΒΑΛΑΝ ΛΟΥΚΕΤΟ για πολλά χρόνια (η υπόθεση έλαβε χώρα το 2001), εξ ου και από … Big Five έγιναν… Big Four !
Ακούστε τώρα λοιπόν μερικά «ευτράπελα» από αυτά που αντιμετώπισα με την υπόθεση της FOLLI:
α. Ο ορκωτός ελεγκτής της Folli Follie, παρείχε τις υπηρεσίες του στην εισηγμένη εταιρεία, με διαλείμματα, εδώ και 25 χρόνια!! (καλά διαβάσατε, ενώ ο νόμος υποτίθεται ότι περιορίζει τον συνεχόμενο έλεγχο στα 5)
γ. Ο ίδιος ορκωτός της Folli Follie , επικαλείται παντελή άγνοια της Αγγλικής Γλώσσας!
δ. Η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (που ελέγχει τους ελεγκτές) ενώ διαπίστωσε τις πλημμέλειες του ελεγκτή, δεν του επέβαλε κανένα πρόστιμο!
Ε. ΤΟ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟ, η ασφαλιστική εταιρεία που έχει αναλάβει την ασφαλιστική κάλυψη του Ορκωτού κατά το νόμο, λέει ότι …. το συμβόλαιο δεν τον καλύπτει για περίπτωση απάτης, αλλά μόνο για φορολογικά πρόστιμα…., άρα; Στην πραγματικότητα οι Ελεγκτές είναι χωρίς την ασφάλιση που προβλέπει το άρθρο 37 του Ν.4449/2017!
Η ευθύνη τώρα ανήκει στην Πολιτεία. Όχι απρόσωπα, αλλά στον ίδιο τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, που όπως απέδειξε και στις άλλες μείζονες κρίσεις που αντιμετωπίζει η Χώρα μας, ξέρει να «σπάζει αυγά».
Αν δεν αναληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες, καινοτομώντας και σπάζοντας συνήθειες και αλληλο-εξυπηρετήσεις δεκαετιών, η Αγορά μας θα μείνει να «σαπίζει» στα θολά νερά της ανυποληψίας, με σημαντική επίπτωση στην προσπάθεια της Χώρας να ανασάνει.
Γιάννης Κυριακόπουλος Δικηγόρος – Πρόεδρος Ενώσεως Ελλήνων Επενδυτών