Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των εργοδοτών για την προστασία των ευπαθών ομάδων στον ιδιωτικό τομέα

Δυο ταχύτητες προστασίας ισχύουν στον ιδιωτικό τομέα για τους χιλιάδες εργαζόμενους που ανήκουν στις λεγόμενες ευπαθείς ομάδες.

Μεταμοσχευμένοι, καρκινοπαθείς, μισθωτοί με πνευμονοπάθειες, με διαβήτη, έγκυες, καρδιοπαθείς, νεφροπαθείς, υπέρβαροι και πολλές άλλες κατηγορίες εργαζομένων, που κινδυνεύουν διπλά αν εκτεθούν στον κορονοϊό, έχουν πλέον 2 ή 3 επιλογές να περιορίσουν τις πιθανότητες έκθεσής τους, ανάλογα με το αν έχουν κατηγοριοποιηθεί στις ομάδες υψηλού ή ενδιάμεσου κινδύνου.

Η βασική διαφορά ανάμεσα στις δυο κατηγορίες είναι πως οι μεν εργαζόμενοι που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου μπορούν να μπουν σε αναστολή έως και το τέλος του έτους, δηλαδή έως 31 Δεκεμβρίου, ενώ οι υπάλληλοι ενδιάμεσου κινδύνου δεν έχουν πρόσβαση στο μέτρο της αναστολής της σύμβασης εργασίας τους. Ωστόσο, όταν ένα άτομο συγκεντρώνει περισσότερα του ενός κριτήρια της κατηγορίας ενδιάμεσου κινδύνου, τότε θεωρείται αυτόματα ότι ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου.

Η ΚΥΑ των συναρμόδιων υπουργών – Οικονομικών, Εργασίας και Υγείας – που δημοσιεύτηκε πρόσφατα περιγράφει τα 2 ή 3 βήματα προστασίας που ισχύουν για τις ευπαθείς ομάδες εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.

1. Το πρώτο βήμα είναι η τηλεργασία, την οποία αιτείται ο εργαζόμενος που ανήκει στις ομάδες υψηλού ή ενδιάμεσου κινδύνου με τηλεφώνημα, email ή γραπτό μήνυμα κινητού τηλεφώνου. Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να δεχτεί «εφόσον τα καθήκοντα του εργαζόμενου δύνανται να εκτελούνται εξ αποστάσεως». Εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, ο εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να προσκομίσει ιατρικό πιστοποιητικό για την πάθησή του.
2. Το δεύτερο βήμα είναι η αλλαγή της θέσης απασχόλησης εντός της επιχείρησης, ώστε ο υπάλληλος υψηλού ή ενδιάμεσου κινδύνου να εργάζεται back office. Η δεύτερη επιλογή προστασίας ενεργοποιείται μόνο εφόσον η εξ αποστάσεως απασχόληση δεν είναι εφικτή. Σε αυτή την περίπτωση, ο εργοδότης υποχρεούται να λάβει μέτρα, ώστε ο αιτών εργαζόμενος που ανήκει σε ευπαθή ομάδα υψηλού ή ενδιάμεσου κινδύνου να μην παρέχει εργασία για την εκτέλεση της οποίας έρχεται σε επαφή με το κοινό. Στην περίπτωση αυτή ο εργοδότης οφείλει να εξετάσει ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης, τη δυνατότητα της πρόσκαιρης απασχόλησης του εργαζόμενου σε άλλη θέση εργασίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασίας της υγείας του, τηρουμένων των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας. Ο εργαζόμενος οφείλει να αποδεχθεί την πρόταση του εργοδότη, εκτός κι αν αδυνατεί να το πράξει για σπουδαίο λόγο.
3. Το τρίτο βήμα είναι η αναστολή της σύμβασης εργασίας και η ειδική αποζημίωση από το κράτος. Το στάδιο αυτό ενεργοποιείται μόνο εφόσον τα δυο προηγούμενα δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν και αφορά μόνο τους εργαζόμενους υψηλού κινδύνου. Οι εργαζόμενοι ενδιάμεσου κινδύνου δεν έχουν πρόσβαση. Ο εργοδότης ενημερώνει εγγράφως τον εργαζόμενο-αιτούντα, που ανήκει σε ευπαθή ομάδα υψηλού κινδύνου, για τους λόγους αδυναμίας εφαρμογής της τηλεργασίας και της απασχόλησης σε θέση back office και θέτει σε αναστολή τη σύμβασης εργασίας του.

Τα άτομα υψηλού κινδύνου μπορούν να τίθενται σε αναστολή, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2020. Όσοι τίθενται σε αναστολή δικαιούνται από το κράτος ειδική αποζημίωση 534 ευρώ ανά 30ήμερο εφόσον δεν έχουν σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη, καθώς και πλήρη ασφαλιστική κάλυψη στο ύψος του ονομαστικού τους μισθού. Και τις δυο υποχρεώσεις αναλαμβάνει το κράτος.

Ακόμη και αν ο εργαζόμενος δεν υποβάλλει αίτημα για εργασία με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας, ο εργοδότης υποχρεούται, στη λήψη αυξημένων μέτρων προστασίας, βάσει της εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου, καθώς και στην πλήρη εφαρμογή τόσο της νομοθεσίας για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, όσο και των ειδικότερων κανονιστικών διατάξεων που ρυθμίζουν ζητήματα εφαρμογής μέτρων δημόσιας υγείας, όπως τήρηση αποστάσεων και χρήση μάσκας, σε εργασιακούς χώρους, ανά κλάδο και τόπο οικονομικής δραστηριότητας. Η δήλωση των αναστολών στο σύστημα «Εργάνη» από εργοδότες και εργαζόμενους γίνεται με τις γνωστές διαδικασίες.

Άτομα υψηλού κινδύνου

-Άτομα με μεταμόσχευση συμπαγούς οργάνου που λαμβάνουν δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

-Άτομα με μεταμόσχευση μυελού των οστών το τελευταίο έτος ή που λαμβάνουν δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

-Άτομα με διάγνωση νεοπλασίας, που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ή ανοσοθεραπεία.

-Άτομα με αιματολογικές κακοήθειες (λευχαιμία, λέμφωμα, ή μυέλωμα) που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ή ανοσοθεραπεία.

-Άτομα με βαριά πνευμονοπάθεια (κυστική ίνωση, σοβαρού βαθμού άσθμα, σοβαρού βαθμού χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια – ΧΑΠ, ασθενείς σε μόνιμη οξυγονοθεραπεία για άλλες αναπνευστικές παθήσεις), που εμπίπτουν στην ακόλουθη ή και ισάξιας συμπτωματολογία: ασθενείς με άσθμα με 2 παροξύνσεις κατά το τελευταίο έτος, παρά τη μέγιστη αγωγή (με β-διεγέρτη και εισπνεόμενο κορτικοειδές), ασθενείς με ΧΑΠ που βρίσκονται σε οξυγονοθεραπεία κατ’ οίκον ή παρουσίασαν 2 παροξύνσεις κατά το τελευταίο έτος ή/και μία νοσηλεία σε νοσοκομείο.

-Άτομα με κληρονομικές ανοσοανεπάρκειες ή δρεπανοκυτταρική αναιμία ή πολυμεταγγιζόμενα (μια ή περισσότερες μεταγγίσεις ανά μήνα).

-Άτομα που λαμβάνουν υψηλές δόσεις κορτικοειδών ή δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα

-Γυναίκες που κυοφορούν.

-Άτομα με HIV λοίμωξη και CD4≤200μL.

-Άτομα με βαριά καρδιοπάθεια, ή και άτομα με χρόνια καρδιαγγειακά νοσήματα, που εμφανίζουν την ακόλουθη συμπτωματολογία: κλάσμα εξώθησης αριστεράς κοιλίας: <40%, ενεργό ισχαιμία του μυοκαρδίου, άνω του μετρίου βαθμού στένωση ή ανεπάρκεια μιτροειδούς ή αορτικής βαλβίδας, πνευμονική υπέρταση, ιστορικό πρόσφατης καρδιοχειρουργικής επέμβασης (προ τριμήνου), καθώς και οι μυοκαρδιοπάθειες, ή και ισάξιας βαρύτητας συμπτωματολογία άλλης καρδιαγγειακής πάθησης.

-Άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, που υποβάλλονται σε εξωνεφρική κάθαρση.

Άτομα ενδιάμεσου κινδύνου

-Άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.

-Άτομα με αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη, όπως προκύπτει από τις ακόλουθες ενδεικτικές τιμές: HbA1c του τελευταίου 3μήνου: ≥8.0% ή Μ.Ο. τιμών γλυκόζης αίματος ≥200 mg/dL τις τελευταίες 7 ημέρες και ασθενείς με μικρο/μακροαγγειακές επιπλοκές, ή και ισάξιας βαρύτητας συμπτωματολογία.

-Άτομα με χρόνια πνευμονοπάθεια (άσθμα, ΧΑΠ, εμφύσημα) που δεν εμπίπτουν στον ορισμό της βαριάς πνευμονοπάθειας της παρ. 1.1.5.

-Άτομα που παρουσιάζουν βαριές νευρολογικές/ νευρομυϊκές παθήσεις (σοβαρή νόσος Πάρκινσον, νόσος κινητικού νευρώνα, πολλαπλή σκλήρυνση υπό αγωγή, εγκεφαλική παράλυση).

-Άτομα με σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια (μη αντι-ροπούμενη κίρρωση).

-Άτομα με υψηλό δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ>40).

-Άτομα με ανθεκτική αρτηριακή υπέρταση παρά τη μέγιστη αγωγή.

-Άτομα που λαμβάνουν χρονίως χαμηλές δόσεις κορτικοειδών ή ανοσοκατασταλτικό φάρμακο.

-Άτομα με μεταμόσχευση, ή διάγνωση νεοπλασματικής νόσου την τελευταία πενταετία, που δεν εμπίπτουν στους όρους των παρ. 1.1.1 – 1.1.4.