Έχοντας συμπληρώσει ένα πλήρως επιτυχημένο έτος μέσα στο 2024 για την Κρουαζιέρα, είμαστε σε αναμονή των επίσημων αποτελεσμάτων και σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και ιδιαίτερα για την πατρίδα μας, κάνοντας την σύγκριση με τις προβλέψεις μας.

Ελπίζουμε ότι μέσα στις επόμενες ημέρες θα είμαστε σε θέση να κάνουμε την κριτική μας και τις προβλέψεις μας για τον κλάδο μια που έχουμε διάφορες προκλήσεις να αντιμετωπίσουμε, όπως νέους κανονισμούς, απαιτήσεις πελατών, αλλά και οικονομικές αποφάσεις που θα πρέπει να ληφθούν για διάφορους προορισμούς που ίσως να επηρεάσουν θετικά ή ίσως αρνητικά τα διάφορα μέρη.

Περάσαμε δύσκολες στιγμές με την πανδημία αλλά κι ακόμη δυσκολότερες με την εφαρμογή των νέων γενικών και περιβαλλοντικών κανονισμών που είναι σε εξέλιξη και προβληματίζουν τον Κλάδο σχετικά με την χρήση βελτιωμένων καυσίμων, καθώς και με τις επιπλέον εξελίξεις που αφορούν τους λιμένες σχετικά με την προσφορά υπηρεσιών.

Με τις εξελίξεις αυτές, περιμέναμε να μειωθούν ίσως σημαντικά τα πλοία του Κλάδου με την απόσυρση παλαιοτέρων κατασκευών. Το σύνολο των πλοίων πριν τις εξελίξεις αυτές ήταν περίπου στα 450 κρουαζιερόπλοια παγκοσμίως για διάφορους προορισμούς.

Το περίεργο που συνέβη, με θετικό πρόσημα βέβαια, ήταν ότι αντί να μειωθεί ο στόλος των Κρουαζιεροπλοίων, βρισκόμαστε σε μια σημαντική αύξηση πλησιάζοντας τα 525 πλοία, κάτι που σημαίνει ότι ελάχιστα πλοία αποσύρθηκαν, αντιθέτως πολλά παλιά πλοία βελτιώθηκαν σημαντικά ώστε να μπορούν να πληρούν τις βασικές απαιτήσεις κανονισμών με πρόσβαση και λειτουργία σε ανάλογους ευέλικτους προορισμούς ή και για χρήση τους σε ειδικούς σκοπούς.

Η συνεχής επίσης αύξηση των νέων κατασκευών με την εφαρμογή των νέων απαιτήσεων αλλά και η αύξηση των μεσαίου και μικρού μεγέθους πλοίων (προτίμηση πελατών αλλά και ευκολότερη εφαρμογή κανονισμών σε μικρότερα πλοία) είναι οι κύριοι λόγοι που έχουμε την τόσο σημαντική αύξηση του στόλου.

Μπορούμε να αναφέρουμε την λίστα με τις νέες κατασκευές που παραδίδονται μέσα στα επόμενα χρόνια με τα ανάλογα στοιχεία που αποδεικνύουν το μέγεθος και το κόστος των πλοίων που θα προσφέρουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες. Επίσης, την εφαρμογή νέων κανονισμών συμπεριλαμβανομένης και της χρήσης μηδενικών ή ελαχίστων ρύπων CO2 και φυσικά κατασκευασμένα σε Ευρωπαϊκά Ναυπηγεία που αφορούν την επόμενη δεκαετία.

Αυτά τα νέα πλοία έχουν προδιαγραφές χρήσης καθαρής ενέργειας με μηδενικούς ρύπους αλλά και υποδομές για παροχή ενέργειας από στεριά όταν βρίσκονται σε λιμένες που μπορούν να παρέχουν τέτοια υπηρεσία.

Επιπλέον, υπάρχουν πλοία μεγάλου μεγέθους όπως συνηθίζονταν παλαιότερα, αλλά αφορούν και εκκρεμείς παραγγελίες, ωστόσο είναι γεγονός ότι ο αριθμός των μικρού και μεσαίου μεγέθους πλοίων αυξάνεται σημαντικά, συμπεριλαμβανομένων και των expeditions. Αναμένεται βέβαια αυτές οι παραγγελίες να αυξηθούν περαιτέρω και να συμπληρωθούν τα κενά, φθάνοντας την ετήσια παράδοση περίπου 13 – 15 πλοίων διαφόρων μεγεθών.

Η ανάλυση του στόλου σήμερα σχετικά με το μέγεθος των πλοίων δείχνει ότι η πλειονότητα των κρουαζιεροπλοίων που λειτουργούν είναι μικρού έως μεσαίου μεγέθους με την ακόλουθη κατανομή:

-35% αφορά μικρού μεγέθους πλοία (με λιγότερους από 1000 επιβάτες)
-38% αφορά μεσαίου μεγάθους πλοία (από 1000 έως 3000 κλίνες)
-26% αφορά μεγάλα πλοία (με πάνω από 3000 κλίνες)

Ο Κλάδος της Κρουαζιέρας δίνει ραντεβού σε λίγο καιρό, μέσα στον μήνα Μάρτιο του 2025, στο Rotterdam και φιλοξενεί την ευρωπαϊκή εβδομάδα Κρουαζιέρας που την οργανώνει η CLIA για δεύτερη χρονιά.

Καινοτόμες ιδέες θα τεθούν επί τάπητος για την επίλυση θεμάτων που αντιμετωπίζουν ορισμένοι προορισμοί, όπως το θέμα του υπερτουρισμού σε ορισμένα λιμάνια, καθώς και το θέμα των εναλλακτικών καυσίμων με χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Αναμένεται επίσης να συζητηθούν οι ναυπηγοεπισκευαστικές εξελίξεις, η εξέλιξη των λιμένων, νέοι προορισμοί, αλλά και η χωρητικότητα και το μέγεθος των πλοίων που μπορούν να εξυπηρετηθούν.

Οι εταιρείες κρουαζιέρας οδηγούν την καινοτομία επενδύοντας στην ανάπτυξη και χρήση νέων τεχνολογιών και βιώσιμων ενεργειακών λύσεων που θα εφαρμοσθούν σε ολόκληρο τον ναυτιλιακό τομέα. Έτσι, η Κρουαζιέρα μέσω αυτών των καινοτομιών μπορεί να συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα, την βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα στην Ευρώπη, προσαρμόζοντας τα δεδομένα στους ανάλογους προορισμούς.

Με τις καινοτόμες ιδέες που προτείνονται και με τις τεχνολογικές εξελίξεις, ίσως σύντομα να ζήσουμε και την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στον κλάδο της Κρουαζιέρας, με ιδιαίτερη εφαρμογή στον ξενοδοχειακό τομέα, με βοηθητικές εφαρμογές σε αρχικό στάδιο μια που η προσωπική επαφή με τους πελάτες θεωρείται απαραίτητη και ευγενώς προσφερόμενη.

Η τεχνητή νοημοσύνη σε τεχνικούς τομείς αλλά και σε τομείς ασφάλειας μελετώνται ήδη, και θα βοηθήσουν ιδιαιτέρως στην σωστή λειτουργία των πλοίων με αποτέλεσμα να υπάρξει επίσης μια μερική επίλυση του προβλήματος έλλειψης πληρωμάτων και όχι μόνο.

Η περιβαλλοντική βιωσιμότητα στον Κλάδο δείχνει συνεχή πρόοδο και εφαρμόζονται συνεχώς εξελίσιμες περιβαλλοντικές τεχνολογίες.

Οι εταιρείες Κρουαζιέρας συνεχίζουν να μειώνουν τις εκπομπές τους, τόσο εν πλω όσο και κατά τον ελλιμενισμό, με στόχο την επίτευξη μηδενικών εκπομπών έως το 2050.

Ο κλάδος επενδύει συνεχώς σε τεχνολογίες κινητήρων με δυνατότητες μετατροπής, οι οποίες θα επιτρέψουν στα πλοία να χρησιμοποιούν περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καθώς αυτές καθίστανται διαθέσιμες.

Οι εταιρείες επενδύουν σε νέα πλοία και σε κινητήρες που επιτρέπουν ευελιξία στα καύσιμα. Αυτό περιλαμβάνει την δυνατότητα χρήσης ανανεώσιμου biodiesel, πράσινης μεθανόλης, και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Τα πλοία που έχουν σχεδιαστεί με κινητήρες και συστήματα τροφοδοσίας καυσίμου (LNG) θα μπορούν μελλοντικά να μεταβούν σε μηδενικά και σχεδόν μηδενικά καύσιμα, όπως το συνθετικό LNG χωρίς τροποποίηση στους κινητήρες. Συνολικά 19 νέα πλοία σήμερα χρησιμοποιούν το LNG για κύρια πρόωση.

Το LNG έχει σχεδόν μηδενικές εκπομπές θείου και σωματιδίων, μειώνει τις εκπομπές οξειδίων του αζώτου (ΝΟΧ) περίπου στο 85%, και επιτυγχάνει κατά 20% μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG).

Η τεχνολογία Selective Catalytic Reduction (SCR) μειώνει τις εκπομπές σωματιδίων και τις εκπομπές οξειδίου του αζώτου επιτρέποντας στα πλοία να πληρούν τις τυπικές προδιαγραφές (ΝΟΧ) ΙΜΟ ΤΙΕR III.

Η σύνδεση στο OPS – Onshore Power Supply όταν τα πλοία βρίσκονται σε λιμάνι, επιτρέπει στους κινητήρες να απενεργοποιούνται, επιτυγχάνοντας έως και 98% μείωση των εκπομπών.

Συνολικά σήμερα 178 πλοία φέρουν τις υποδομές σύνδεσης και έως το 2028 υπολογίζεται ότι θα υπάρχουν 267 κρουαζιερόπλοια με OPS. Προσθέτοντας τα νέα πλοία που τοποθετούν αυτές τις εγκαταστάσεις μαζί με τα πλοία που βελτιώνουν την σύνδεση, υπολογίζουμε ότι μέχρι το 2030 θα είναι εγκατεστημένα σε περισσότερα από 385 πλοία, ενώ έως το 2035 θα είναι πλέον υποχρεωτική η παράκτια ενέργεια.

Το πρόβλημα εντοπίζεται στους λιμένες που δεν είναι δυνατόν να προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες . Σήμερα μόνο σε 39 λιμένες είναι διαθέσιμες οι παροχές για κρουαζιερόπλοια παγκοσμίως, και ίσως περιορισμένος αριθμός πλοίων να εξυπηρετηθούν με OPS.

Επιπλέον 25 λιμένες είναι στο στάδιο χρηματοδότησης και 18 λιμένες στο στάδιο σχεδιασμού. Στη χώρα μας μόνο οι μεγάλοι λιμένες είναι στο στάδιο σχεδιασμού.

Τα μεγάλα λιμάνια της Ευρώπης πρέπει να διαθέτουν μέχρι το 2030 το πλαίσιο FIT FOR 55.

Λίγα λόγια για την κατάσταση της διεθνούς Κρουαζιέρας σε όγκο επιβατών. Το έτος 2023 είχαμε φθάσει τα 31,7 εκατομμύρια επιβάτες με μια αύξηση 7% από τα μεγέθη του 2019. Η συνεχιζόμενη ζήτηση για διακοπές κρουαζιέρας, δείχνει την πρόθεση συμμετοχής στο 82%. Η πρόβλεψη για το 2024 ήταν στα 35,4 εκατομμύρια επιβάτες (αναμένεται να επιβεβαιωθεί ο αριθμός αυτός από επίσημα στοιχεία).

Στη συνέχεια προβλέπεται μια περαιτέρω αύξηση του 10% για την περίοδο από το 2024 έως το 2028. Ενώ τέλος, ο αριθμός επιβατών που συμμετέχουν για πρώτη φορά στην Κρουαζιέρα αυξάνεται στο 27%.

Θα ήθελα να αναφερθώ τέλος στην Ελληνική Κρουαζιέρα και στην ιδιαίτερη εικόνα που αποκόμισε ο Κλάδος από τις εξελίξεις. Το συνολικό τουριστικό ρεύμα Κρουαζιέρας το έτος 2023 ήταν 5060000 επισκέπτες σε σύνολο 4800 προσεγγίσεων, ενώ η πρόβλεψη για το έτος 2024 αναμένεται στα 5,55 εκατομμύρια επιβατών και σε περίπου 5080 προσεγγίσεις, φθάνοντας έτσι στα επίπεδα του 2019, του έτους ρεκόρ πριν την πανδημία, αλλά με σημαντικά μικρότερο αριθμό αφίξεων.

Για δε το έτος 2025 αναμένεται περαιτέρω αύξηση της κίνησης και η πρόβλεψη είναι περίπου για 5,8 εκατομμύρια επιβάτες συνολικά, σε 5290 αφίξεις πλοίων.

Με αυτά τα αποτελέσματα, παρατηρούμε ότι οι αφίξεις των πλοίων είναι αρκετά αυξημένες σε σύγκριση με την αύξηση των επιβαινόντων, επιβεβαιώνοντας έτσι την αύξηση πλοίων μικρού και μεσαίου μεγέθους.

Μια επιπλέον σημαντική αλλαγή στα δεδομένα της Κρουαζιέρας στην Ελλάδα είναι η αύξηση των λιμενικών τελών, ιδιαίτερα στους λιμένες προορισμών με μεγάλη επισκεψιμότητα όπως είναι η Μύκονος και η Σαντορίνη, επιβαρύνοντας τους επιβάτες με ένα τέλος ανά άφιξη των €20-, ενώ στα υπόλοιπα λιμάνια το τέλος ανέρχεται στα €5-. Αυτά τα τέλη αφορούν την υψηλή περίοδο (high season) ενώ το φθινόπωρο, τον χειμώνα και την άνοιξη υπάρχει μια σχετική έκπτωση.

Έχει υπολογισθεί ότι αυτά τα έσοδα θα υπερβούν το €40 εκατομμύρια και θα πρέπει να επενδυθούν σωστά στους διάφορους προορισμούς για να βελτιωθούν οι υπηρεσίες και οι υποδομές προς εξυπηρέτηση των πελατών.

Κλείνοντας τέλος την αναφορά για την Ελλάδα, νομίζουμε ότι θα πρέπει να εφαρμοσθεί η σωστή μέθοδος φέρουσας ικανότητας ανά προορισμό ώστε να αποφευχθεί ο υπερτουρισμός και να βελτιωθούν οι υποδομές και οι υπηρεσίες προς πλοία και επιβάτες.
Το global berth allocation ανά προορισμό είναι επιβεβλημένο για τους προορισμούς στη χώρα μας με παράλληλη βελτίωση υποδομών και υπηρεσιών.

– H SWAN HELLENIC με τρία νέα πλοία με special υδροδυναμική σχεδίαση, τοποθέτηση καταλυτών για μείωση ΝΟΧ, plug-in σύστημα παραμονής σε λιμένες και περιορισμένη πλεύση σε ειδικούς προορισμούς, και υγειονομικές βελτιώσεις στον κλιματισμό με UV sanitized technology.

– SEA CLOUD – RITZ CARLTON YACHT με δύο νέα πλοία για παράδοση κατά τα έτη 2024 και 2025, butlers’ services και μεγάλες σουΐτες και yachting sailing style.

– ORIENT EXPRESS SILENSEAS (NEW PLAYER) : υπό κατασκευή πλοία με παράδοση τα έτη 2026 και 2027. ORIENT EXPRESS πλοία συνδιαστικά με ORIENT EXPRESS τραίνο. Πλοίο μεγάλου μεγάθους 220 μέτρων με συμπαγή άλμπουρα και ανεμογεννήτριες συνδιαστικά με υβριδική τεχνολογία αλλά και με LNG/υδρογόνο ως καύσιμο για zero emissions.

Οι τρέχουσες σεισμικές δονήσεις στις Κυκλάδες (πέριξ της Σαντορίνης) μας βάζουν και πάλι σε νέες ανησυχίες για τον πρώτο προορισμό τουριστών της χώρας μας. Ήδη ορισμένοι tour operators σκέπτονται να αντικαταστήσουν την Σαντορίνη με άλλο προορισμό.

Γίνεται σοβαρή προσπάθεια να πεισθούν να έχουν υπομονή για περίπου 3 με 4 εβδομάδες ώστε να πάρουν την τελική τους απόφαση, ευχόμενοι και ελπίζοντας ότι σύντομα θα ηρεμήσει η περιοχή και θα συνεχίσει η Σαντορίνη να είναι και πάλι από τους πρώτους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως.

 

Διαβάστε επίσης 

Committee: Ο ελληνόκτητος στόλος αριθμεί 4.221 πλοία

Global Ship Lease (Γιώργος Γιουρούκος): Πούλησε τρία πλοία, αγόρασε τέσσερα και έχει εξασφαλισμένα έσοδα 1,88 δισ. δολάρια

Attica Group: Πώληση του πλοίου Κρήτη ΙΙ για ανακύκλωση έναντι $3,6 εκατ.