Στην εποχή μας οι προβλέψεις είναι ένα από τα πιο δύσκολα εγχειρήματα. Οι εξελίξεις που γνωρίζουμε, βλέπουμε και ζούμε είναι έτσι κι αλλιώς καταιγιστικές. Στο παρασκήνιο των ερευνητικών κέντρων, όπου τα δισεκατομμύρια δεν μετριόνται καν, συμβαίνουν πράγματα που για πολλούς προσεγγίζουν την επιστημονική φαντασία. Η μεγάλη μάχη δίνεται στην τεχνητή νοημοσύνη, στην ανάπτυξη των υπολογιστών quantum, στην ανακάλυψη καινοτόμων υλικών και στην ενέργεια που προέρχεται από σύντηξη.

Στο περιβάλλον αυτό τείνουμε συχνά να παραβλέπουμε πιο πεζά γεγονότα – όπως για παράδειγμα την εξέλιξη του χρέους και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στην ζωή μας. Καλή και ορθή είναι η πίστη πως το phygital κόσμο, η τεχνολογία θα λύσει όλα τα προβλήματα του φυσικού κόσμου και ταυτόχρονα θα φέρει την ευτυχία, αλλά είναι μάλλον σίγουρο ότι το metaverse δεν έχει αποκτήσει την ικανότητα να ξεπερνά τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Με την αύρα της εξόδου από τα μνημόνια, την αισιοδοξία που φέρνει η ανάπτυξη, την αίσθηση ότι, παρά τα προβλήματα που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η χώρα είναι στον σωστό δρόμο, τείνουμε να παραβλέψουμε πως αν δεν προετοιμαστούμε ο δρόμος μας δεν θα είναι στρωμένος μόνο με λουλούδια.

Η αναφορά είναι στην πορεία του χρέους, καθώς δεν υπάρχει καμία εγγύηση πως οι πρόσφατες ευνοϊκές εξελίξεις που βασίζονται στα κλειδωμένα χαμηλά επιτόκια και στους σχετικά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης θα συνεχιστούν. Αντίθετα, βάσιμα μπορεί να υποστηριχτεί ότι με κύριο μοχλό αφενός τις γεωπολιτικές εξελίξεις που θα φέρουν άνοδο των εξοπλισμών και νέες τοπικές ή περιφερειακές συγκρούσεις και αφετέρου την κλιματική κρίση, το κόστος του χρήματος θα αυξηθεί και οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης θα αποτελέσουν παρελθόν.

Στο πλαίσιο αυτό με ενδιαφέρον παρακολουθούνται οι κινήσεις του ΟΔΔΗΧ που φαίνεται πως από τώρα προετοιμάζεται για την εποχή όπου τα δάνεια που έχει πάρει η χώρα μας νομοτελειακά και επίσημα θα κοστίζουν περισσότερο. Ο χρονικός ορίζοντας, δηλαδή, όπου το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων μας θα αυξηθεί  είναι ουσιαστικά μικρότερος της δεκαετίας. Αυτά ορίζουν οι δανειακές συμβάσεις που έχουμε υπογράψει. Αν, τότε, δεν ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας, το πρόβλημα χρηματοδότησης θα είναι τεράστιο – με ότι αρνητικές επιπτώσεις στην απασχόληση και στην ανάπτυξη.

Πολύ απλά, ο ΟΔΔΗΧ επιδιώκει να μειώσει από τώρα το κόστος εξυπηρέτησης εξοφλώντας ορισμένα ακριβά δάνεια, αντικαθιστώντας άλλα με νέα που φέρουν χαμηλότερο κόστος και ομαλοποιώντας την καμπύλη αποπληρωμής ώστε να υπάρχει καλύτερη διασπορά. Δηλαδή, αφενός να είναι πιο εμπορεύσιμα τα ελληνικά ομόλογα και αφετέρου αποφεύγοντας ξαφνικές αποπληρωμές που είναι υψηλές. Ας πούμε ότι επιδιώκει να φέρει τα πράγματα έτσι ώστε το κράτος να καταβάλει σταθερά, κάθε χρόνο, ποσά που αντέχει. Κάτι σαν σταθερές ετήσιες δόσεις.

Πρόκειται για δύσκολο εγχείρημα, που προϋποθέτει άριστες τεχνικές γνώσεις, βαθιά κατανόηση των μηχανισμών της αγοράς, εκτεταμένο δίκτυο γνωριμιών και την ικανότητα συλλογής πληροφοριών που δεν είναι εύκολα προσβάσιμες. Σαν να λέμε ότι ο ΟΔΔΗΧ πρέπει «να έχει το αυτί κολλημένο στο έδαφος» για να πιάνει αμέσως την παραμικρή διαταραχή, να εκμεταλλεύεται την παραμικρή ευκαιρία.

Ακόμη χειρότερα, από πλευράς δυσκολίας του εγχειρήματος, οι αρμόδιοι δουλεύουν γνωρίζοντας πως αν γίνει ένα λάθος (π.χ. να μην καλυφθεί η έκδοση από τους επενδυτές και να χρειαστεί να επέμβουν οι ανάδοχοι) η ένα ξαφνικό γεγονός (π.χ. μία αύξηση των επιτοκίων που δεν είχαν καταφέρει να προβλέψουν) θα είναι δύσκολο να καλυφθούν οι αρνητικές επιπτώσεις με κινήσεις αντιστοίχισης. Κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που χρησιμοποιείται το εργαλείο των swaps.

Στην χώρα μας δεν έχουμε μάθει και πολύ την τέχνη της πρόβλεψης σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, αν και οργανισμοί όπως η Τράπεζα της Ελλαδος, ο ΟΔΔΗΧ, το ΚΕΠΕ είχαν σχεδόν πάντα καταφέρει να παρακολουθούν προσεκτικά τα γεγονότα και να εξάγουν τα σωστά συμπεράσματα.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, οι κινήσεις του ΟΔΔΗΧ ορθά συνοδεύονται από κυβερνητική οικονομική πολιτική που κρατά σφιχτά τα χαλινάρια της δημοσιονομικής επέκτασης. Το θέμα δεν είναι η κατσάδα από την Ε.Ε., αλλά το απλό γεγονός πως αν ξεφύγει η σημερινή απλοχεριά (όπως επιμένει να ζητά η αντιπολίτευση) σήμερα θα ζήσουμε ίσως πιο άνετα, σίγουρα όμως, σε μερικά χρόνια θα το μετανιώνουμε (και πάλι) πικρά.

Αυτό δεν είναι εκτίμηση. Είναι γεγονός.

Διαβάστε επίσης

Τόσο κοντά το εξάμηνο έντοκο με το τριακονταετές ομόλογο!