Αντώνης Κεφαλάς
Είθισται με τον θάνατο τα καλά λόγια για τον αποδημήσαντα να υπερτερούν των αρνητικών σχολίων. Από χθες αυτό έχει συμβεί, οπότε η αποκατάσταση της ισορροπίας δικαιολογείται και, επιπλέον, δεν κινδυνεύει να ερμηνευτεί ως lesse majeste.
Η χώρα μας εξακολουθεί να ανήκει στη ζώνη του ευρώ χάρις την Merckel – και την όποια πίεση κατάφεραν να ασκήσουν ο Hollande και ο Obama. Αν είχε επικρατήσει η ιδεολογική τύφλωση του Schauble, ουδείς γνωρίζει ποια θα ήταν σήμερα η οικονομική, πολιτική και κοινωνική κατάσταση μας. Σίγουρα, όχι καλύτερη, σίγουρα πολύ χειρότερη από την παρούσα.
Ένας χαρακτηρισμός περιγράφει τον Schauble: ήταν εμμονικός. Έχει διατυπωθεί η άποψη πως ήταν και οραματικός. Πράγματι. Αλλά το όραμα του δεν είχε καμία σχέση με τα οράματα των πατέρων της Ευρώπης. Οι De Gaul, Monnet, Adenauer – ακόμη και οι Mitterrand, Kohl, Delors ήταν ευρωπαϊστές που κατά κανόνα, άλλοτε σε μικρότερο, άλλοτε σε μεγαλύτερο βαθμό, δεχόντουσαν την καθυπόταξη εθνικών συμφερόντων ως θυσία στο ευρωπαϊκό όραμα τους. Όταν ο Mitterrand απέρριψε την έκδοση ευρωπαϊκών ομολόγων είχε την πλήρη ειλικρίνεια αλλά το όραμα να δηλώσει ότι «κι αυτό θα συμβεί αλλά όχι τώρα, σε μία άλλη κρίση».
Για τον Σότο ευρωπαϊκό όραμα ήταν αδήριτα συνδεδεμένο με το όραμα της Γερμανίας ως την οικονομικά – οπότε και πολιτικά – κυρίαρχη χώρα της Ευρώπης. Η Ευρώπη μπορούσε να προχωρήσει μόνο εφόσον τα βήματα της εξυπηρετούσαν ταυτόχρονα, χωρίς εκπτώσεις, τα Γερμανικά συμφέροντα. Αν ο Schauble είχε καταφέρει να εκλεγεί καγκελάριος, το ευρωπαϊκό όραμα θα είχε κινδυνεύει σοβαρά – αν δεν θα είχε καταρρεύσει.
Παρά την στόχευση του Schauble η Ελλάδα ξεπέρασε την κρίση, πληρώνοντας όμως, ένα ανυπολόγιστο κόστος. Η πτώση του ΑΕΠ κατά 25% δεν είναι παρά ένα άχρωμο μέγεθος που δεν μετρά, δεν μπορεί να αποδώσει, την ανθρώπινη δυστυχία εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων πολιτών. Ο εμμονικός Γερμανός υπουργός ποτέ δεν διανοήθηκε να δείξει την παραμικρή ευαισθησία. Κυριολεκτικά κρύφτηκε πίσω από την έμμεση συγνώμη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ότι είχαν τάχα λάθος υπολογιστεί οι πολλαπλασιαστές—ένας τεχνικός όρος που μόνο οι τεχνοκράτες καταλαβαίνουν. Στο κάτω-κάτω με την παραδοχή ενός λάθος υπολογισμού δεν παραγράφεται η ανείπωτη ταλαιπωρία ενός λαού.
Το πρόβλημα δεν ήταν βέβαια οι λάθος εκτιμήσεις μεγεθών αλλά η συνειδητή υιοθέτηση συγκεκριμένης πολιτικής – σύμφωνα με τις τεχνοκρατικές αρχές και πολύ μακριά από την τιμημένη παράδοση της πολιτικής οικονομίας.
Σε σημαντικό βαθμό έχει επικρατήσει η θέση πως η ελληνική κρίση ήταν πρωτόγνωρη, οπότε η Ευρώπη δεν είχε τις γνώσεις για να την αντιμετωπίσει και στράφηκε στο ΔΝΤ. Αυτό με την σειρά του, δεν είχε (δηλαδή δεν γνώριζε, δηλαδή δεν είχε την διανοητική ικανότητα να σχεδιάσει!!!) άλλη πολιτική παρά αυτή της λιτότητας κι αυτή εφαρμόστηκε.
Οι κυρίαρχοι νικητές γράφουν την ιστορία κι’ αυτό συνέβη με την Ελληνική κρίση. Δεν είναι μόνο αστείος είναι και προσβλητικός ο εν λόγω ισχυρισμός για έλλειψη γνώσεων. Μπορεί να μην υπήρχε πρότυπο πολιτικής (με την μορφή πρωτοκόλλου) για εφαρμογή, αλλά υπήρχε μεγάλο σώμα ακαδημαϊκής γνώσης που μπορούσε να υποδείξει ποια οφείλει να είναι η πολιτική σε κρίση ατελούς νομισματικής ένωσης. Το θέμα ήταν η ιδεολογία και στο όνομα της θυσιάστηκε η Ελλάδα – με πρωταγωνιστή τον Γερμανό υπουργό οικονομικών.
Ο Schauble πίστευε ακράδαντα στην λιτότητα (ήταν γι’ αυτόν θρησκεία – τιμωρία – λύτρωση) και η προσφυγή στο ΔΝΤ ήταν η τεχνοκρατική κάλυψη που επιζητούσε προκειμένου να επιβάλλει την πολιτική του. Όσο για το ΔΝΤ και τον τόσο καθυστερημένο ρεαλισμό του, η απάντηση στην δική του δήθεν άγνοια του είχε ήδη δοθεί τον Ιούνιο του 2010 όταν με αφορμή του πρώτο μνημόνιο ο ΣΕΒ είχε εκδώσει ανακοίνωση υπογραμμίζοντας ότι η πολιτική ήταν λαθεμένη, τονίζοντας ότι η υπερβολική λιτότητα δεν θα απέδιδε και ζητώντας να προηγηθούν οι μεταρρυθμίσεις με πιο ήπια λιτότητα. Τα περί λάθους υπολογισμών δεν είναι παρά φληναφήματα για να καλυφθεί η ιδεολογική στρέβλωση και η αδυναμία του Οργανισμού να αντισταθεί (όχι πως ήταν και τόσο αρνητικός) στις επιταγές του Schauble.
Οι εξελίξεις αποδοκίμασαν τον Γερμανό υπουργό και το ΔΝΤ. Η Ελλάδα επέζησε και μπορεί να είναι υπερήφανη που τα κατάφερε, μολονότι το τραπεζικό της σύστημα εξακολουθεί να τρικλίζει, παρά τα δήθεν λάθη των εταίρων της και παρά τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Η Ευρώπη επέζησε και ο Schauble έζησε την ταπείνωση της δημιουργίας του Ταμείου Ανάκαμψης (Recovery and Resiliency Fund)—όπου η έκδοση κοινού για όλα τα κράτη-μέλη ευρωπαϊκού χρέους ήταν ανάθεμα για την ιδεολογία του.
Σήμερα επικρατεί μεγαθυμία. Η ιστορία θα κρίνει, όμως, αυστηρά τον Schauble. Αντιπροσώπευσε την προσπάθεια της Γερμανίας να κυριαρχήσει στην Ευρώπη με οικονομικά μέσα. Συνειδητά η αντιμετώπιση της κρίσης του covid-19 και έμμεσα ο πόλεμος Ουκρανίας-Ρωσίας επιβράδυναν – αν δεν έχουν επιτέλους εκτροχιάσει—την συγκεκριμένη στόχευση.
Ο Schauble σίγουρα αναπαύεται εν ειρήνη. Τα πλήρη αποτελέσματα της καταστροφικής εμμονικής πολιτικής του θα αργήσουν να φανούν.
Διαβάστε επίσης:
Θα έχει κάθε δικαίωμα ο Στουρνάρας να ισχυριστεί «σας τα είπα»
Αιχμή του δόρατος για την αλλαγή η μεταρρύθμιση Πιερρακάκη
Η πραγματική έννοια της καθημερινότητας που δεν κατανοούν οι πολιτικοί