Τεχνοκράτες είναι, την δουλειά τους κάνουν. 

Αναφέρομαι στην έκθεση της Ε.Ε. που αξιολογεί την πορεία της ελληνικής οικονομίας, στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας.  

Έγινε δεκτή μετά βαΐων και κλάδων, καθώς επικροτεί την ανταπόκριση της κυβέρνησης στην πανδημία. 

Πράγματι, η χώρα μας κινήθηκε με βάση τα ευρωπαϊκά δεδομένα,  υιοθετώντας τις σωστές κατευθύνσεις και λαμβάνοντας τα σωστά μέτρα. 

Σημαντική υπόδειξη της έκθεσης είναι ότι πρέπει να συνεχιστεί η μεταρρυθμιστική ατζέντα με στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης. 

Η δημοσιοποίηση της έκθεσης, συμπίπτει με την παράδοση της οριστικής έκθεσης της επιτροπής Πισσαρίδη. 

Θεωρητικά η έκθεση περιγράφει τι οφείλουμε να κάνουμε στα επόμενα χρόνια ώστε, εκμεταλλευόμενοι τα κεφάλαια από την Ε.Ε., να πετύχουμε τον επανασχεδιασμό της ελληνικής οικονομίας. 

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι σχεδιασμοί

Στη βάση αυτή, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πολύ ορθά επισήμανε ότι η τεράστια αυτή εισροή των περίπου 70 δισ. ευρώ στην επόμενη επταετία, θα πρέπει να οδηγήσει σε σχεδιασμούς για μία δομική αναδιάρθρωση της εθνικής οικονομίας, ώστε να σπάσει ένας φαύλος κύκλος υστέρησης και μειωμένης ανταγωνιστικότητας που, δυστυχώς, έχει διαρκέσει δεκαετίες.

Σύντομα θα φανεί αν η έκθεση Πισσαρίδη συμβαδίζει με αυτήν την στοχοθέτηση.

Υπάρχουν, όμως, τρία θέματα. 

Πρώτο, η στήριξη των θέσεων εργασίας –και όχι της ανεργίας – δεν συμβαδίζει με τον στόχο της δομικής αναδιάρθρωσης και η εμμονή μας σ’ αυτήν θα μας στοιχειώσει στο άμεσο μέλλον. 

Όπως έχω γράψει πολλές φορές, αυτή η πολιτική (που αντιγράφει την Γερμανική πρακτική) ταιριάζει σε χώρες που έχουν ήδη μία ανταγωνιστική οικονομία. 

Οπότε, λογικά, θέλουν να στηρίξουν τις ανταγωνιστικές επιχειρήσεις τους – οπότε και τις συνδεδεμένες με αυτές θέσεις εργασίας. 

Στην Ελλάδα, που δεν έχει στο σύνολο της ανταγωνιστική δομή, η πολιτική αυτή ταιριάζει σε μόνο λίγες μεγάλες και ανταγωνιστικές εταιρείες. 

Δεν βοηθά, όμως, στην αναδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού. 

Αντίθετα, τον συντηρεί. 

Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό ότι πολλές από τις θέσεις που επιδοτούνται σήμερα δεν θα υπάρχουν αύριο – οι εταιρείες τους ήταν οριακά βιώσιμες και δεν θα αντέξουν την οικονομική λαίλαπα της πανδημίας. 

Τότε θα ανακαλύψουμε ότι δεν έχουμε καν ένα σύγχρονο ΟΑΕΔ για να αντιμετωπίσουμε την επερχόμενη νέα αύξηση της ανεργίας. 

Και ο παραγωγικός ιστός θα εξακολουθεί να είναι μη ανταγωνιστικός. 

Το δεύτερο θέμα αφορά τις κατευθύνσεις των μεταρρυθμίσεων. 

Αν η έκθεση Πισσαρίδη κριθεί από το δημοσιοποιημένο προσχέδιο, δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη της ένα βασικό γεγονός: τις πανδημίες. 

Χρησιμοποιώ την λέξη «πανδημία» με την ευρεία έννοια της (ένα γεγονός που αφορά όλο τον δήμο). 

Και στα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με την συντριπτική πλειοψηφία των ανά τον κόσμο think tanks, η ανθρωπότητα έχει να αντιμετωπίσει τρεις πανδημίες: τους κορωνοϊούς (θα έρχονται νέοι), την κλιματική αλλαγή (που θα επιταχύνεται) και την μετανάστευση (που θα αυξάνεται). 

Αυτό σημαίνει ότι μία σύγχρονη χώρα οφείλει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο σύστημα υγείας (επεκτείνοντάς το) στις υποδομές της (σχεδιάζοντας νέες) και στην ασφάλεια της (αναβαθμίζοντάς την). 

Σύντομα θα φανεί αν η έκθεση Πισσαρίδη εμπεριέχει αυτήν την απαραίτητη προοπτική. 

Το τρίτο θέμα αφορά την Ε.Ε. 

Στην περίοδο από το 2008 μέχρι σήμερα η Ευρώπη έχασε την νομιμότητα της (legitimacy). 

Απέτυχε στην αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, απέτυχε στην επίλυση του προβλήματος της Ελλάδος – και ως ένα βαθμό της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιρλανδίας.

Η άνοδος του λαϊκισμού το επιβεβαιώνει. 

Η εικόνα της δεν κατέρρευσε ελέω Mario Draghi και της φράσης «ότι χρειάζεται». 

Και ένα μεγάλο βήμα για την αποκατάσταση της Ένωσης στα μάτια της πλειοψηφίας των πολιτών της που την αντιμετώπιζαν με μεγάλη καχυποψία καθώς η άνοδος των ανισοτήτων ακύρωνε τα όποια οφέλη της, ήταν η απόφαση για την έκδοση κοινού χρέους. 

Σήμερα, το Ταμείο Ανάκαμψης είναι στο αέρα ελέω Ουγγαρίας και Πολωνίας. 

Το δημόσιο χρέος όλων των κρατών αυξάνεται με αλματώδη ρυθμό. 

Στο 3^ο τρίμηνο του 2020 το παγκόσμιο χρέος έφτασε τα 272 τρισ. δολάρια—μεγαλύτερο κατά 15 τρισ. σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 και τρεις φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ. 

Κανείς δεν γνωρίζει πόσο καιρό θα κρατήσει αυτή η κατάσταση και που θα φτάσει.

Παρά ταύτα, η έκθεση της Ε.Ε. κάνει υποδείξεις για το ελληνικό δημόσιο χρέος και για επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα το 2022. 

Η έλλειψη επαφής των ανθρώπων αυτών με την πραγματικότητα είναι απλά ανατριχιαστική. 

Τεχνοκράτες είναι, κάποια δουλειά πρέπει να κάνουν. 

Ίσως, όμως, θα έπρεπε να πάρουν μερικά μαθήματα πολιτικής οικονομίας πριν γράψουν ξανά εκθέσεις.