Ο Μάρτιος του 2020 έχει πολλά να διδάξει

Τον Μάρτιο του 2020, η κυβέρνηση επέβαλε μία σκληρή καραντίνα, που έγινε ευρύτατα αποδεκτή από την κοινωνία.

Η βαρύτητα του θέματος, η αποφασιστικότητα της πράξης, η ταχύτητα στην υλοποίηση εντυπωσίασαν μία Ελλάδα διαβρωμένη από το ραχάτι.

Κοινώς δεν άνοιξε μύτη.

Το αποτέλεσμα ήταν ένα ψυχολογικά ανεκτό για την κοινωνία καλοκαίρι, μία υποτυπώδης λειτουργία του τουρισμού, ευρύτερα μία οικονομία που δεν έπνεε τα λοίσθια.

Σήμερα, η κοινωνία είναι στα κάγκελα, η πολιτική αντιπαράθεση στα άλογα άκρα, η οικονομία κοντά στον γκρεμνό.

Η διαφορά εστιάζεται πρωταρχικά στο γεγονός ότι μετά την πρώτη της μεγάλη επιτυχία που στηρίχτηκε στη λήψη αποφάσεων με συνοπτικές διαδικασίες, η κυβέρνηση αποφάσισε να διαχειριστεί τον πόλεμο με έναν θανατηφόρο, εν πολλοίς άγνωστο, ύπουλο, αμείλικτο εχθρό, χρησιμοποιώντας εργαλεία και διαδικασίες φτιαγμένα για εποχές ειρήνης.

Αναρωτιόμαστε γιατί έχουν πετύχει στην αντιμετώπιση του κορονοϊού οι χώρες της Άπω Ανατολής και της Ωκεανίας. Ας αφήσουμε έξω την δικτατορική Κίνα, ακόμη και την αυταρχική Σιγκαπούρη. Ας δούμε την επιτυχία της Ν. Κορέας, της Ταϊβάν, της Ν. Ζηλανδίας, της Αυστραλίας.

Τρία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά: ο μεγάλος βαθμός της ψηφιοποίησης, η αποφασιστικότητα των κυβερνήσεων στη λήψη αποφάσεων και η αυξημένη αίσθηση προσωπικής ευθύνης.

Στην Ελλάδα του Μαρτίου 2020, η αποφασιστικότητα, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης λειτούργησαν θετικά και στην επίδειξη προσωπικής ευθύνης. Οι παραβιάσεις της καραντίνας ήταν ελάχιστες. Και επειδή δεν έγιναν ανεκτές οι όποιες εξαιρέσεις, η υπακοή ήταν εντυπωσιακή.

Στην συνέχεια, όμως, αυτά τα χαρακτηριστικά εξέλιπαν—την στιγμή μάλιστα που ερχόταν η αναμενόμενη αντεπίθεση του εχθρού. Τη θέση τους πήραν τα πάγια ελληνικά χαρακτηριστικά: ο φόβος να μην πέσουν κατηγορίες για περιορισμό των προσωπικών δικαιωμάτων και για σκάνδαλα, έφεραν την επιστροφή στις παραδοσιακές γραφειοκρατικές διαδικασίες με όλες τους τις καθυστερήσεις και αντινομίες τους και στις κατά το δοκούν ανοχή των παραβιάσεων.

Ας μην απορεί η κυβέρνηση γιατί δεν αποδίδουν τα μέτρα. Δεν αποδίδουν διότι είναι μετρά πρωταρχικά στα χαρτιά που παραβιάζονται καθημερινά με την ανοχή της πολιτείας.

Στον πόλεμο συμπεριφέρεσαι όπως στον πόλεμο – όχι σαν να επικρατεί ειρήνη. Όταν διαπιστώθηκε ότι η προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 ήταν βαθύτατα ελλιπής, βρέθηκε το πολιτικό κουράγια να ληφθούν γρήγορες αποφάσεις, εφευρέθηκαν οι κατάλληλες διαδικασίες, υπερκεράστηκαν άμεσα τα γραφειοκρατικά εμπόδια.

Σήμερα, κάνουμε το αντίθετο. Έχουμε εμπλακεί στην κινούμενη άμμο της κομματικής αντιπαράθεσης και της διεφθαρμένης γραφειοκρατίας.

Παράδειγμα 1: Από την πρώτη στιγμή γνωρίζαμε ότι ο κορονοϊός ήθελε 2-3 χρόνια για να ηττηθεί και ότι το θέμα της δημόσιας υγείας όφειλε να τεθεί σε άλλη βάση. Τι κάναμε; Τίποτα. Οι ΜΕΘ αυξήθηκαν χάρις στις ιδιωτικές δωρεές και κάναμε πολύ λιγότερες προσλήψεις από τις απαραίτητες. Τι μας εμπόδιζε εδώ και 12 μήνες να έχουμε χτίσει τουλάχιστον 4 νέα νοσοκομεία και να έχουμε προσλάβει όσους γιατρούς χρειάζονταν αυτά και όλα τα υπόλοιπα που από χρόνια τώρα γνωρίζουμε πολύ καλά πως είναι υποστελεχωμένα;

Παράδειγμα 2: Λίγους μήνες μετά το ξέσπασμα της πανδημίας έγινε γνωστό ότι πολλά από τα προβλήματα που φέρνει η διασωλήνωση του ασθενή αποφεύγονται –και ταυτόχρονα η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική– με την χρήση συσκευών υψηλής ροής οξυγόνου. Τι κάναμε για να παραγγείλουμε τις πολλές νέες συσκευές που χρειαζόμασταν και για να βελτιώσουμε τα ενδο-νοσοκομειακά δίκτυα; Τίποτα.

Παράδειγμα 3: Από την πρώτη στιγμή τέθηκε το πρόβλημα της μετάδοσης του ιού λόγω του συνωστισμού στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Τι κάναμε για να παραγγείλουμε άμεσα νέα λεωφορεία και να προσλάβουμε νέους οδηγούς. Τα ελάχιστα απαραίτητα, διότι υποχρεώθηκε να ακολουθήσει τους κανονισμούς των δημόσιων διαγωνισμών.

Παράδειγμα 4: Συζητάμε σήμερα την επίταξη των ιατρών. Τι κάναμε μέχρι σήμερα για να διασφαλίσουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί; Τίποτα. Οι ιατρικοί σύλλογοι ισχυρίζονται ότι υπάρχουν δεκάδες αν όχι εκατοντάδες αιτήσεων για πρόσληψη που δεν προχωρούν. Τι έχει απαντήσει ο υπουργός υγείας γι’ αυτό; Τίποτα.

Παράδειγμα 5: Με μεγάλη καθυστέρηση το υπουργείο ανακάλυψε την σημασία των τεστ. Τον Απρίλιο του 2020 αυτή η στήλη είχε υποστηρίξει πως η κυβέρνηση θα πλήρωνε ακριβά στο μέλλον την τότε ολιγωρία στο θέμα αυτό. Σήμερα, με βιαστικές αποφάσεις, χωρίς προετοιμασία, χωρίς ενημέρωση αφήνει τον δρόμο ανοιχτό στον ανεκδιήγητο μόνιμο πρόεδρο, μόνιμα διαμαρτυρόμενο, στυγνά συντεχνιακό επικεφαλής των φαρμακοποιών Κώστα Λουράντο να «παίζει» την κυβέρνηση.

Ο κ. Λουράντος είναι πράγματι αυτός που βάζει το κέρδος πάνω από το κοινωνικό λειτούργημα του φαρμακοποιού, που φοβέρισε τη Ν.Δ. ότι θα μετατρέψει τα φαρμακεία σε εκλογικά κέντρα του ΣΥΡΙΖΑ, που προσπάθησε να εμποδίσει την διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των φαρμακείων, που θέλει να κρατήσει το επάγγελμα αυστηρά κλειστό και ελεγχόμενο. Με αυτόν «παίζει» σήμερα η κυβέρνηση επειδή ο υπουργός υγείας δεν ήταν προετοιμασμένος.

Το πολιτικό παιγνίδι για το μέλλον της χώρας στη νέα μετά – κορονοϊό εποχή, δεν θα παιχτεί στις δημοσκοπήσεις με τον ΣΥΡΙΖΑ, ούτε στα επαναλαμβανόμενα λάθη και την μετεμφυλιακή ιδεολογία του Α. Τσίπρα. Θα παιχτεί στο όραμα που έχει η κυβέρνηση, στην αποφασιστικότητα, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα των κινήσεων της και στη χρήση ανθρώπων που μπορούν αποδεδειγμένα να φέρουν σε πέρας το έργο που τους ανατίθεται.

Θα παιχτεί στην ικανότητα της κυβέρνησης να συνειδητοποιήσει πως είναι σε πόλεμο και αυτός δεν κερδίζεται με την παραδοσιακή ανικανότητα της δημόσιας διοίκησης και τον εγκλωβισμό στην ατέλειωτη γραφειοκρατία της αλλά με την διάθεση της να σκεφτεί και να πράξει «έξω από το κουτί της παράδοσης»

Ο Μάρτιος του 2020 έχει πολλά να διδάξει.