Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2017/352, γνωστός ως Κανονισμός για τις Υπηρεσίες Λιμενικής Εξυπηρέτησης, αποτελεί το νομοθετικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της ρύθμισης των υπηρεσιών λιμένων στα κράτη-μέλη.

Θεσπίστηκε με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της αποτελεσματικότητας των ευρωπαϊκών λιμένων και τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών τους.

Βασικοί Στόχοι του Κανονισμού

Ο κανονισμός επικεντρώνεται κυρίως σε δύο βασικά ζητήματα:

1. Ρύθμιση των Υπηρεσιών Λιμενικής Εξυπηρέτησης: Ορίζει τις κατευθυντήριες γραμμές για την παροχή υπηρεσιών όπως η φορτοεκφόρτωση, η πλοήγηση και η ρυμούλκηση πλοίων, ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια, η ποιότητα και η πρόσβαση σε αυτές τις υπηρεσίες.

2. Διαφάνεια στη Χρηματοδότηση και στις Χρεώσεις των Λιμενικών Υπηρεσιών: Στοχεύει να αποτρέψει αθέμιτες πρακτικές και διακρίσεις μεταξύ παρόχων και χρηστών λιμενικών υπηρεσιών μέσω της σαφούς καθοδήγησης για τη διαχείριση των οικονομικών και των τελών λιμένων.

Κύριες Προβλέψεις του Κανονισμού

Ο Κανονισμός περιλαμβάνει τα εξής βασικά σημεία:

1. Ελευθερία στην Παροχή Λιμενικών Υπηρεσιών: Επιτρέπει στους παρόχους υπηρεσιών να εισέλθουν στην αγορά λιμενικών υπηρεσιών, δίνοντας στα κράτη-μέλη την ευελιξία να καθορίζουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Παρ’ όλα αυτά, εάν υπάρχουν περιορισμοί, αυτοί πρέπει να είναι δικαιολογημένοι, αναλογικοί και να βασίζονται σε κριτήρια όπως η ασφάλεια ή η προστασία του περιβάλλοντος.

2. Διαφάνεια στις Χρεώσεις και τις Δημόσιες Επενδύσεις: Ορίζει ότι οι Αρχές λιμένων πρέπει να δημοσιοποιούν τις χρεώσεις και τις δαπάνες τους και να διαχωρίζουν τα δημόσια κεφάλαια από άλλες πηγές εσόδων. Αυτό αποσκοπεί στη διασφάλιση της διαφάνειας και στην αποφυγή αθέμιτου ανταγωνισμού.

3. Διαβούλευση με τους Χρήστες των Λιμένων: Καθιερώνει τη διαδικασία διαβούλευσης με τους χρήστες των λιμένων και τους παρόχους υπηρεσιών, ώστε οι αποφάσεις για τις τιμές και τις επενδύσεις να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες και τα συμφέροντα των χρηστών.

4. Λογοδοσία και Καταγραφή Παραπόνων: Ορίζει τις υποχρεώσεις των λιμενικών αρχών να καταγράφουν και να εξετάζουν τα παράπονα των χρηστών των υπηρεσιών, με στόχο την προαγωγή ενός δίκαιου και διαφανούς πλαισίου επίλυσης διαφορών.

Νοηματοδότηση του Κανονισμού

Η εισαγωγή του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/352 έχει μεγάλη σημασία για τη λιμενική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με κύριο στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας των λιμανιών και την ενίσχυση της διαφάνειας και ανταγωνιστικότητας στον κλάδο της ναυτιλίας. Παράλληλα, εξυπηρετεί την ενίσχυση της οικονομικής βιωσιμότητας και της ποιότητας των λιμενικών υπηρεσιών, καθώς και την ενδυνάμωση της θέσης των ευρωπαϊκών λιμένων στον παγκόσμιο χάρτη.

Ο Κανονισμός 2017/352 συμβάλλει στην ενίσχυση του εμπορίου και των μεταφορών εντός και εκτός της ΕΕ, ενισχύοντας τις πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας, ενώ συγχρόνως διασφαλίζει τη συμμόρφωση των υπηρεσιών με υψηλά περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα.

Η νοηματοδότηση του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/352 αποτυπώνει την επιδίωξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαμορφώσει ένα σύγχρονο, ανταγωνιστικό και διαφανές περιβάλλον για τις λιμενικές υπηρεσίες, κάτι που έχει θεμελιώδη σημασία για τη συνολική ναυτιλιακή στρατηγική της ΕΕ.

Παρακάτω αναλύονται οι κύριες πτυχές που καθιστούν τον κανονισμό αυτό κρίσιμο εργαλείο πολιτικής.

1. Ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαϊκών Λιμένων

Η ΕΕ αποβλέπει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των λιμένων της, καθώς αυτά αποτελούν βασικούς κόμβους εμπορευματικών μεταφορών και εμπορίου. Με τον κανονισμό, θεσπίζεται ένα ενιαίο πλαίσιο που αποτρέπει τον κατακερματισμό της αγοράς λιμενικών υπηρεσιών.

Εξασφαλίζοντας διαφάνεια και απρόσκοπτη πρόσβαση στις υπηρεσίες, οι λιμένες γίνονται πιο ελκυστικοί για διεθνείς επενδύσεις, βελτιώνοντας έτσι τη θέση τους στον παγκόσμιο χάρτη και επιτρέποντας στους ευρωπαϊκούς λιμένες να ανταγωνιστούν αντίστοιχους παγκόσμιους κόμβους.

2. Διαφάνεια στις Οικονομικές Συναλλαγές και Δημόσια Χρηματοδότηση

Η διαφάνεια στα οικονομικά των λιμένων, ιδιαίτερα όσον αφορά τη δημόσια χρηματοδότηση και τις χρεώσεις, είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών μεταξύ των παρόχων και των χρηστών υπηρεσιών.

Μέσω του κανονισμού, θεσπίζονται ρυθμίσεις που απαιτούν από τους λιμένες να διαχωρίζουν τη δημόσια χρηματοδότηση από άλλες πηγές εισοδημάτων τους, αποτρέποντας φαινόμενα επιδοτούμενου ανταγωνισμού και διασφαλίζοντας ισότιμες συνθήκες λειτουργίας για όλους τους παρόχους.

3. Προαγωγή Ποιοτικών Υπηρεσιών και Ικανοποίηση Χρηστών

Ο κανονισμός ενισχύει την ποιότητα των λιμενικών υπηρεσιών μέσω των μηχανισμών διαβούλευσης με τους χρήστες και της διαχείρισης παραπόνων. Η υποχρέωση διαλόγου με τους χρήστες των λιμένων διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις που αφορούν την τιμολόγηση, τις υπηρεσίες και τις υποδομές λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες των χρηστών, προάγοντας έτσι υψηλής ποιότητας υπηρεσίες που ενισχύουν την ικανοποίηση των πελατών και τη φήμη των ευρωπαϊκών λιμένων.

4. Προστασία Περιβάλλοντος και Υποστήριξη της Βιώσιμης Ανάπτυξης

Ο κανονισμός στηρίζει τις πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης, εναρμονίζοντας την οικονομική ανάπτυξη με την περιβαλλοντική προστασία.

Τα κράτη-μέλη ενθαρρύνονται να λαμβάνουν υπόψη την περιβαλλοντική διάσταση κατά τη ρύθμιση και τη χορήγηση αδειών για υπηρεσίες λιμένων, προάγοντας τη χρήση φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών και πρακτικών.

Αυτό συμβάλλει στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των λιμένων και ευθυγραμμίζεται με τους ευρύτερους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

5. Ευελιξία για τα Κράτη-Μέλη

Ο κανονισμός δίνει στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να επιβάλλουν ειδικούς περιορισμούς στην πρόσβαση στις υπηρεσίες λιμένων, για λόγους όπως η ασφάλεια και η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και για την προστασία των εργαζομένων.

Αυτή η ευελιξία επιτρέπει στα κράτη να προσαρμόζουν τις γενικές ρυθμίσεις στις ιδιαίτερες ανάγκες και συνθήκες των λιμένων τους, προσφέροντας παράλληλα τη δυνατότητα εφαρμογής βέλτιστων πρακτικών που εξυπηρετούν τόσο την τοπική κοινωνία όσο και τους χρήστες των υπηρεσιών.

6. Εξάλειψη Αθέμιτων Πρακτικών και Διακρίσεων

Μέσω του κανονισμού, η ΕΕ επιδιώκει να εξαλείψει φαινόμενα διακρίσεων και αθέμιτων πρακτικών, που συχνά εντοπίζονταν στη λιμενική βιομηχανία.

Οι αρχές για διαφάνεια και ίση μεταχείριση σε όλα τα επίπεδα αποτρέπουν την αυθαίρετη επιβολή χρεώσεων και ενισχύουν την αξιοπιστία και το κύρος των ευρωπαϊκών λιμένων. Αυτό συμβάλλει στην προσέλκυση περισσότερων εταιρειών και επενδυτών, ενισχύοντας τη συνολική ανάπτυξη του κλάδου.

7. Συνεισφορά στην Οικονομική και Περιφερειακή Ανάπτυξη

Οι λιμένες είναι κεντρικοί κόμβοι ανάπτυξης των τοπικών και εθνικών οικονομιών. Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2017/352 συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη, επιτρέποντας την καλύτερη λειτουργία και διασύνδεση των λιμενικών υποδομών με τις τοπικές οικονομίες.

Η ανάπτυξη των λιμένων, η οποία ενισχύεται από την τήρηση του κανονισμού, δημιουργεί νέες ευκαιρίες απασχόλησης, συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη των παράκτιων περιοχών και στηρίζει τη συνολική αειφορία του κλάδου της ναυτιλίας.

Η εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/352 είναι κρίσιμη για τη δημιουργία ενός ενιαίου, σύγχρονου και αποτελεσματικού δικτύου λιμενικών υπηρεσιών στην Ευρώπη, που προάγει την ανταγωνιστικότητα, τη βιωσιμότητα και την ευημερία των εμπλεκόμενων κοινωνιών και οικονομιών.

Καθώς τα λιμάνια εξελίσσονται σε παγκόσμιους κόμβους εμπορίου και ασφάλειας, η ανάγκη για διαφανείς, βιώσιμες και ανταγωνιστικές λιμενικές υπηρεσίες είναι πιο επιτακτική από ποτέ.

Ως Ναύαρχος Λ.Σ.- ΕΛ.ΑΚΤ.(εα), αναγνωρίζω τη σημασία ενός νομοθετικού πλαισίου όπως ο Κανονισμός (ΕΕ) 2017/352, το οποίο ενισχύει τη θέση των ευρωπαϊκών λιμένων, προάγοντας ταυτόχρονα την ασφάλεια, την οικονομική ανάπτυξη και την περιβαλλοντική ευθύνη.

Διαβάστε επίσης:

Η Περιβαλλοντική Κοινωνική Διακυβέρνηση της Star Bulk του Πέτρου Παππά

Διαζύγιο μετά από 40 χρόνια της Hapag-Lloyd με τον όμιλο του Γκριμάλντι

Χάρης Βαφειάς: Αύξηση κερδών και μείωση εσόδων στο τρίτο τρίμηνο του 2024 για την C3is